چه عواملی باعث بیماریهای خود ایمنی می‌شوند؟ آیا بیماری خود ایمنی قابل درمان است؟ بیماریهای خود ایمنی زمانی بروز می‌کنند که سیستم ایمنی به اشتباه به سلول‌های سالم بدن حمله کند. بسته به نوع سلول این بیماری می‌تواند بر روی انواع بافت‌های بدن تأثیر بگذارد و موجب تغییر در عملکرد آن‌ها شود. در این مقاله با مجله کرفس همراه باشید تا اطلاعات مفیدی در اختیار شما بگذاریم.
اگرچه این بیماری‌ها قابل درمان نیستند اما روش‌های درمانی مختلفی وجود دارند که می‌توانند به بهبود علائم بیماری و جلوگیری از آسیب بیشتر به بدن کمک کنند.
در ادامه مقاله همراه ما باشید!
سیستم ایمنی چیست؟
سیستم ایمنی بدن شامل قسمت‌های مختلف بدن از جمله سلول‌های خونی خاص، پوست، مغز استخوان و سایر بخش‌ها می‌باشد که در راستای سلامتی بدن کار می‌کنند. سیستم ایمنی با شناسایی عوامل بیماری‌زا و سپس مبارزه با آن‌ها از شما در برابر عفونت محافظت می‌کند.
به هنگام ورود عوامل عفونت‌زا مانند باکتری‌ها و ویروس‌ها به بدن، در اکثر موارد سلول‌های ایمنی قادرند بر آن‌ها غلبه کرده و عفونت را از بین می‌برند. به این واکنش اصطلاحا پاسخ ایمنی گفته می‌شود.
بیماری خود ایمنی زمانی اتفاق می‌افتد که سیستم ایمنی بدن به جای حمله به باکتری‌ها، ویروس‌ها یا سایر عوامل عفونت‌زا، به اندام‌ها و بافت‌های سالم حمله کند.
چه عواملی باعث بیماریهای خود ایمنی می‌شوند؟
هنوز علت بروز این بیماری مشخص نیست اما مطالعات نشان داده است که عامل ژنتیک در ابتلا بسیاری از افراد به بیماریهای خود ایمنی دخیل بوده است. فاکتورهای محیطی مانند عفونت، استرس، دارو، رژیم غذایی یا حتی اشعه ماوراء بنفش علائم بیماریهای خود ایمنی را تحریک می‌کنند. در مقابل کنترل فشار خون و سطح کلسترول، داشتن یک رژیم غذایی مغذی و ورزش منظم می‌توانند به پیشگیری از بیماریهای خود ایمنی و کنترل آن‌ها کمک کنند.
علائم بیماریهای خود ایمنی و انواع آن‌ها
بیش از صد نوع بیماری خود ایمنی مختلف وجود دارد که بیشتر آن‌ها دوره‌‌های طولانی مدتی دارند و شدت علائم آن‌ها با گذشت زمان تغییر می‌کند.
برخی از شایع‌ترین بیماریهای خود ایمنی عبارتند از:
در این بیماری سیستم ایمنی به گلوتن (gluten) موجود در گندم یا سایر غلات واکنش نشان داده و باعث التهاب در روده کوچک، نفخ شکم، اسهال و دردهای شکمی می‌شود.
- لوپوس (Lupus)
این بیماری باعث درد، التهاب و تورم در بسیاری از بخش‌های بدن از جمله پوست، عضلات، مفاصل، ریه‌ها، قلب و کلیه‌ها می‌شود.
در این مقاله بخوانید!
- آرتریت روماتوئید یا رماتیسم مفصلی (Rheumatoid arthritis)
این بیماری استخوان‌ها و غضروف‌ها را مورد هدف قرار می‌دهد و باعث ایجاد مفاصل حساس، متورم و خشک می‌شود.
روماتیسم و هر آنچه که باید درباره آن بدانید! | روماتیسم ارثی است؟
در این مقاله؟
- گریوز (Graves)
گریوز یک نوع بیماری خود ایمنی تیروئید است که در آن تیروئید بیش از حد فعال شده و منجر به اضطراب، تپش قلب، کاهش وزن و تحریک یا برآمدگی چشم می‌شود. همچنین بین این بیماری خود ایمنی و ریزش مو نیز ارتباط مستقیم وجود دارد و یکی از علائم شایع آن می‌باشد.
- مولتیپل اسکلروزیس یا ام اس (Multiple sclerosis)
این بیماری سیستم اعصاب مرکزی را تحت شعاع قرار داده و باعث بروز علائمی از جمله ضعف عضلانی، مشکلات حسی و حرکتی، اختلالات تعادل، مشکلات بینایی و در برخی موارد مشکلات شناختی می‌شود.
- دیابت نوع ۱
در این بیماری لوزالمعده قادر به تولید انسولین کافی برای کنترل سطح قند خون نبوده و در نتیجه باعث تشنگی، گرسنگی و تکرر ادرار می‌شود.
در اکثر افراد علائم و نشانه‌های مربوط به اختلالات خود ایمنی خیلی قبل‌تر از آن‌که به پزشک مراجعه کنند، در آن‌ها بروز کرده است. تشخیص بیماریهای خود ایمنی ممکن است زمان زیادی طول بکشد. زیرا برخی از علائم مانند خستگی و یا نداشتن حس خوب معمولاً توسط بسیاری از بزرگسالان احساس می‌شود. همچنین علائم نیز می‌توانند بعد از مدتی از بین بروند و دوباره ظاهر شوند. در بیشتر شرایط، هیچ آزمایشی وجود ندارد که تشخیص را تأیید کند.
آیا بیماری خود ایمنی قابل درمان است؟
با وجود این‌که هیچ درمانی برای بیماریهای خود ایمنی وجود ندارد اما رعایت موارد زیر می‌تواند برای افراد مبتلا مفید باشد:
- داشتن یک رژیم غذایی سالم
- حفظ وزن سالم
- خواب زیاد
- دستیابی به الگویی مناسب برای استراحت و ورزش
- در صورت امکان کاهش استرس و یافتن راه‌‌کار برای مقابله با استرس غیر قابل اجتناب
همچنین برخی داروهای خاص و تغییر سبک زندگی می‌توانند به بهبود علائم کمک کنند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ انسولین تزریق می‌کنند. افراد مبتلا به بیماری خود ایمنی که پوستشان را درگیر کرده است، باید مواردی را به هنگام قرار گرفتن در معرض آفتاب و استحمام رعایت کنند و از کرم و لوسیون‌های مناسب استفاده کنند. افراد مبتلا به سلیاک نیز باید یک رژیم غذایی بدون گلوتن را در پیش بگیرند.
بیماریهای خود ایمنی در برخی افراد ممکن است خفیف باشند. درحالی که گروهی دیگر از مبتلایان به این بیماری ممکن است نیازمند مراقبت و صرف وقت بیشتری برای کنترل بیماری خود باشند. اما با این حال، اکثر افراد مبتلا به بیماریهای خود ایمنی قادرند تا یک زندگی کامل و لذت‌بخش داشته باشند.
توصیه نهایی
اگر نگران هستید که به بیماری خود ایمنی مبتلا شده باشید جهت اطمینان خاطر بهتر است به پزشک مراجعه کنید. او شما را معاینه کرده و علائمتان را با دقت بررسی خواهد کرد و ممکن است آزمایش خون، اشعه ایکس، MRI یا بیوپسی (نمونه برداری) نیز برای شما تجویز کند. همچنین در صورت نیاز شما برای بررسی بیشتر یا مشاوره جهت گزینه‌های درمانی دیگر به یک متخصص ارجاع می‌دهد.
منبع : healthdirect
