کم خونی در بارداری یکی از مشکلات شایع در بسیاری از بانوان است. براساس تحقیقات به عمل آمده نشان می‌دهد، بانوانی که بدون برنامه‌ریزی باردار می‌شوند، اغلب به مشکل کم خونی مبتلا هستند. این مشکل عوارض بی‌شماری را برای بانوان در مدت بارداری به همراه دارد. در ادامه به عوارض، مشکلات و راه‌های درمان کم خونی در بارداری می‌پردازیم.

علائم کم خونی در بارداری چیست؟

کمبود آهن در دوره‌ی بارداری با نشانه‌های زیادی همراه است که شایع‌ترین آن‌ها عبارتند از: ضعف، خستگی، رنگ پریدگی و حالت تنگی نفس. در مواردی هم ممکن است فرد به تپش قلب، التهابات دردناک بر روی زبان، حالت تهوع، سردرد و یا دردهای شکمی مبتلا شود.

بانوان باید ماه‌ها قبل از بارداری رژیم غذایی خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که اسیدفولیک و آهن مورد نیاز بدن تأمین شود. کمبود یکی از این دو ماده‌ی غذایی باعث ابتلا به کم خونی می‌شود.

دلایل این مشکل چیست؟

کم خونی در بارداری دلایل متفاوتی دارد. یکی از مهم‌ترین دلایل آن رژیم غذایی نامناسب است. بانوان باید ماه‌ها قبل از بارداری رژیم غذایی خود را به گونه‌ای تنظیم کنند که اسیدفولیک و آهن مورد نیاز بدن تأمین شود. کمبود یکی از این دو ماده‌ی غذایی باعث ابتلا به کم خونی می‌شود.
مصرف بیش از حد موادغذایی حاوی کلسیم یکی از دلایل جذب نشدن آهن در خون است. هر غذا و ماده‌ی غذایی به اندازه‌ی کافی باید وارد بدن شود. کمبود چندین ویتامین، سیگار کشیدن و یا مصرف نوشیدنی‌های الکلی مانع از جذب آهن در بدن می‌شود.
در طول بارداری سطح هموگلوبین خون به شدت کاهش می‌یابد. زیرا همزمان حجم پلاسمای خون بالا می‌رود و در نتیجه میزان گلبول‌های قرمز در مقایسه با پلاسما، کم می‌شوند. به همین دلیل در طول سه ماهه‌ی دوم بارداری، بانوان باردار بیشترین کم خونی را تجربه می‌کنند.

عوارض کم خونی در بارداری چیست؟

وقتی مادر به کم‌خونی مبتلا باشد، این مشکل بر روی رشد جنین هم تاثیر می‌گذارد. جنین مقدار زیادی از آهن و اسیدفولیک بدن مادر را تغذیه می‌کند. کمبود آن مشکلات زیادی را برای جنین به همراه دارد. از جمله مشکلاتی که در اثر کم‌خونی ایجاد می‌شود، می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• بی‌حالی و احساس ضعف شدید در مادران باردار
• رشد ضعیف جنین در دوران بارداری مادر
• لاغر و نحیف بودن نوزاد پس از تولد
• مشکلات عصبی و بی‌قراری در نوزاد
• رشد ناقص جنین

جنین مقدار زیادی از آهن و اسیدفولیک بدن مادر را تغذیه می‌کند. کمبود آن مشکلات زیادی را برای جنین به همراه دارد.

اگر میزان کم خونی حاد و بیش از اندازه باشد، سقط جنین و یا حتی مرگ آن را در رحم به دنبال دارد.

انواع کم خونی در بارداری

کم خونی در بارداری انواع مختلفی دارد که عبارتند از:

کم خونی ناشی از فقر آهن

شایع‌ترین کم خونی در بارداری، از نوع مینور است. این کم خونی که به اغلب به دلیل فقر آهن اتفاق می‌افتد، در بین ۱۵ تا ۲۵ درصد از بانوان باردار دیده می‌شود. آهن یک ماده‌ی معدنی مهم است که در بین بافت گلبول‌های قرمز قرار می‌گیرد و وظیفه‌ی اکسیژن‌رسانی به قسمت‌های مختلف بدن را بر عهده دارد.

کم خونی ناشی از کمبود فولات

یکی دیگر از انواع کم خونی در بارداری به دلیل فقر فولات رخ می‌دهد. فولات یا فولیک اسید نوعی ویتامین محلول در آب است. این ویتامین از سیستم عصبی مادران باردار محافظت می‌کند. کمبود آن باعث کاهش تعداد گلبول‌های قرمز و کم‌خونی می‌شود.

یکی دیگر از انواع کم خونی در بارداری به دلیل کمبود ویتامین B12 بروز می‌کند. این ویتامین در تولید گلبول‌های قرمز نقش اساسی دارد

کم خونی ناشی از کمبود ویتامین B12

یکی دیگر از انواع کم خونی در بارداری به دلیل کمبود ویتامین B12 بروز می‌کند. این ویتامین در تولید گلبول‌های قرمز نقش اساسی دارد. کمبود آن آسیب زیادی به بدن مادر باردار می‌رساند.

درمان کم خونی در بارداری

بهترین راه درمان کم‌خونی در دوران حاملگی، رژیم غذایی مناسب است. مقدار آهن مورد نیاز روزانه بانوان باردار ۳۰ میلی‌گرم است. توصیه می‌شود بانوان باردار یکی از مواد غذایی زیر حداقل در یکی از وعده‌های غذایی مصرف شوند:

• گوشت قرمز، مرغ و خروس
• تخم مرغ
• اسفناج، کلم بروکلی
• لوبیا و عدس
• جگر
• آب آلو
• آجیل و مغزها

بهترین راه درمان کم‌خونی در دوران حاملگی، مصرف غذایی است، توصیه می‌شود. مقدار آهن مورد نیاز روزانه بانوان باردار ۳۰ میلی‌گرم است.

وجود ویتامین C در بدن باعث جذب بهتر آهن می‌شود. برای اینکه این ماده‌ی معدنی را دریافت کنید، مصرف این غذاها توصیه می‌شود:

• مرکبات
• توت فرنگی
• پرتقال
• کیوی
• گوجه فرنگی
• فلفل دلمه ای

عوارض مصرف قرص آهن در بارداری

بسیاری از بانوان برای درمان کم خونی در بارداری به طور خودسرانه قرص‌ آهن مصرف می‌کنند. این دارها حتی با تجویز پزشک هم مشکلات زیادی از جمله اسهال، یبوست و حالت تهوع را به همراه دارد. اگر میزان مصرف این دارو بیش از حد باشد، یبوست بارداری را تشدید می‌کند. این داروی مکمل تنها بعد از انجام آزمایش و با تشخیص پزشک باید مصرف شود.