آلرژی غذایی در برخی از افراد مشکلات بسیاری را ایجاد می‌کند. آلرژی ممکن است به شیر، تخم مرغ، بادام زمینی و یا حتی غذاهای دریایی باشد. در این صورت علائم خفیف یا شدیدی را تجربه خواهید کرد. در این مقاله ابتدا به بررسی علائم آلرژیک می‌پردازیم. سپس راهکارهایی برای کنترل و شناسایی آنها را معرفی خواهیم کرد. همچنین درباره عدم تحمل یک ماده غذایی نیز با هم صحبت می‌کنیم. همراه ما باشید.

آلرژی غذایی چگونه اتفاق می‌افتد؟

 سیستم ایمنی برخی از افراد، به پروتئین‌هایی در مواد غذایی مختلف واکنش نشان می‌دهند. در این صورت سیستم ایمنی بدن این افراد، پروتئین‌ها را مانند یک عامل تحدید کننده در نظر گرفته و به آن‌ها حمله می‌کنند. مانند رفتاری که با یک باکتری یا ویروس بروز می‌دهند. در مرحله بعدی، سیستم ایمنی بدن، هیستامین و سایر مواد را در جریان خون آزاد می‌کند. و این هیستامین است که موجب بروز علائم آلرژیک می‌شود. هیستامین روی اعصاب، رگ‌های خونی، و دیگر بخش‌ها اختلال ایجاد می‌کند. در این حالت می‌گوییم این فرد به ماده غذایی خاصی آلرژی یا حساسیت دارد.

علائم آلرژی غذایی

علائمی که در ادامه گفته می‌شود، در همه‌ی افراد یکسان نیستند. و ممکن است خفیف یا شدید باشند.

• آبریزش بینی

• حالت تهوع

• مشکلات پوستی

• متورم شدن صورت و لب‌ها

• سوزش لب و دهان

• آبریزش چشم

• خارش و قرمز شدن پوست

• خس خس در گلو و تنفس

• احساس سوزن شدن در دهان

• شوک آنافیلاکسی

در موارد شدیدتر آلرژی غذایی حتی می‌تواند زندگی برخی از افراد را تهدید کرده و منجر به مرگ شود. اگر به موقع به مراکز اورژانس منتقل نشوند.

آنافیلاکسی چیست؟

به یک واکنش آلرژیک شدید، شوک آنافیلاکسی گفته می‌شود. این شوک حتی ممکن است به وسیله گزش حشرات در فردی که دچار حساسیت است، اتفاق بیفتد. این علائم سریعا ظاهر شده و معمولا با سرعت بالایی تشدید می‌شوند.

کاهش فشارخون، ترس، حالت تهوع، مشکلات تنفسی، احساس درد و خارش شدید در گلو، بالا رفتن شدت ضربان قلب، خارش شدید پوست، متورم شدن دهان و لب و صورت و …

و در نهایت ممکن است منجر به از دست رفتن هوشیاری شود. و باید سریعا فرد موردنظر به اورژانس مراجعه کرده و درمان‌های لازم صورت گیرد.

چه مواد غذایی معمولا موجب حساسیت می‌شوند؟

رایج ترین غذاهایی که معمولا در کودکان و بزرگسالان موجب حساسیت می‌شوند:

تخم مرغ

بادام زمینی

خردل، کنجد، کرفس

شیر

 ماهی

میگو، صدف، خرچنگ

سویا

گندم

چگونه آلرژی به یک ماده غذایی شناسایی می‌شود؟

روش‌های مختلفی برای پزشکان وجود دارد، تا ماده غذایی مربوطه را پیدا کنند. یکی از این روش‌ها، آزمایش عصاره یا اسانس آن ماده غذایی روی پوست است. اگر پوست متورم و قرمز شود، به این معناست که به آن آلرژی غذایی وجود دارد.

یا این که از فرد خواسته می‎شود تا در مدت مشخصی هر آنچه می‌خورد، یادداشت کند. و اگر ماده‌ای حال او را بد کرد، علائم خود را بنویسد.

و در برخی موارد هم به وسیله آزمایش خون مشخص می‌شود.

آلرژی غذایی یا عدم تحمل؟

برخی از افراد به دلیل بروز مشکلاتی قادر به هضم و یا تحمل برخی از مواد غذایی نیستند. و این موضوع با حساسیت غذایی کاملا متفاوت است. و به اشتباه فکر می‌کنند که دچار آلرژی شده اند. عواملی مانند:

• آنزیم‌های دستگاه گوارش : در بعضی از افراد به دلیل کاهش یا نبود برخی از آنزیم‌ها، مشکلاتی برای هضم غذاها به وجود می‌آید. عدم تحمل لاکتوز نیز در همین دسته قرار دارد.

• سندروم روده تحریک پذیر: برخی از افراد به دلیل عدم تحمل در برابر کربوهیدرات‌های تخمیر پذیر، دچار این بیماری می‌شوند. و در طولانی مدت بیماری‌هایی مثل دردهای معده، یبوست و اسهال را تحمل می‌کنند. این مورد با آلرژی غذایی متفاوت است. و برای درمان حتما به پزشک مراجعه کنید.

• مواد افزودنی: بعضی از افراد، به مواد افزودنی درون کنسروها یا میوه‌های خشک حساسیت دارند. که این مورد هم آلرژی غذایی محسوب نمی‌شود.

• سلیاک: بیماری هضم غذا، که در صورت مصرف گلوتن در برخی افراد ایجاد می‌شود. و این بیماری یک نوع عدم تحمل غذایی است نه آلرژی غذایی.

رژیم غذایی بدون گلوتن را می‌توانید در این مقاله ببینید.

در نوع شدید آلرژی غذایی حتی با خوردن مقدار کمی از یک ماده، و یا بو کردن آن، دچار علائم شدیدی خواهید شد. و این با عدم تحمل غذایی متفاوت است.

چه کسانی معمولا دچار آلرژی غذایی می‌شوند؟

• ممکن است حساسیت غذایی به صورت ارثی از پدر و مادر به فرزندان منتقل شود.

• افرادی که بیماری آسم دارند، ممکن است دچار آلرژی غذایی شوند.

• نوزادانی که به روش سزارین متولد می‌شوند. و از همان ابتدا به آن‌ها آنتی بیوتیک تزریق می‌شود.

• برخی از افرادی که دچار بیماری‎های باکتری روده هستند.

• ممکن است سموم دفع آفات و غذاهای اصلاح شده ژنتیکی به مرور زمان موجب آلرژی غذایی شوند.

• کمبود ویتامین D ممکن است در بعضی از افراد موجب ایجاد حساسیت غذایی شود.

سخن آخر

اگر به یکی از موادغذایی حساسیت دارید. و این مورد توسط پزشک شما تایید شده است. با راهنمایی پزشک ماده غذایی دیگر به عنوان جایگزین انتخاب کنید. تا به کمبود ویتامین‌های ضروری بدن دچار نشوید. برای مثال اگر به مصرف شیر حساسیت دارید، منبع غذایی دیگری را جایگزین کنید. تا کمبود کلسیم وپروتئین در بدن شما ایجاد نشود.

نکته دیگر این است که علاوه بر خوردن ماده غذایی ممکن است به بوی آن هم حساسیت داشته باشید. پس حتما برچسب محصولات را مطالعه فرمایید. حتی اسانس یک صابون می‌تواند در شما حساسیت ایجاد کند.