پروبیوتیک‌ها باکتری‌های زنده و قارچ‌های تک سلولی مفیدی هستند که به طور طبیعی در سیستم گوارشی و به خصوص روده کوچک زندگی می‌کنند. ما معمولاً به باکتری‌ها به چشم عوامل بیماری‌زا می‌نگریم، اما بدن انسان پر از باکتری‌های مفید نیز است و پروبیوتیک‌ها همان «باکتری‌های خوب یا مفید» بدن انسان می‌باشند که به سلامت سیستم گوارشی کمک می‌کنند. منابع طبیعی پروبیوتیک‌ها عموماً لبنیات و میوه‌ها هستند، ولی مصرف پروبیوتیک‌ها امروزه به صورت پودر مکمل، کپسول مکمل یا درون برخی از مواد غذایی فرآوری شده مانند ماست نیز یافت می‌شوند.
پروبیوتیک‌ها چه کاری انجام می‌دهند؟
پروبیوتیک‌ها در کنار سایر عوامل مؤثر بر حرکت روده، با تأثیر بر روی اعصاب کنترل‌کننده حرکات روده، به حرکت غذا در روده کمک می‌کنند. برخی مشکلاتی که با مصرف پروبیوتیک‌ها درمان می‌شوند، عبارتنداز از:
- سندرم روده تحریک‌پذیر
- بیماری التهابی روده
- اسهال عفونی
- اسهال ناشی از مصرف آنتی‌بیوتیک
تحقیقات نشان می‌دهند پروبیوتیک‌ها به درمان سایر مشکلات در قسمت‌های دیگر بدن نیز کمک می‌کنند. مشکلاتی از قبیل:
- مشکلات پوستی مانند اگزما
- مشکلات ادراری
- پیشگیری از بروز آلرژی و سرماخوردگی
- سلامت دهان
معرفی سه روش برای مصرف پروبیوتیک‌ها
با سه روش مصرف پروبیوتیک‌ها در این قسمت بیشتر آشنا شوید:
غذاهای حاوی پروبیوتیک
ماست یکی از شناخته‌شده‌ترین مواد غذایی است که حاوی مقادیر زیادی پروبیوتیک‌های مفید است. همچنین غذاهای تخمیری مانند کیمچی، میسو، پنیرهای خام و برخی از انواع ترشی‌ها دارای پروبیوتیک می‌باشند. در میان نوشیدنی‌ها نیز کفیر دارای خواص پروبیوتیکی است.
مصرف پروبیوتیک‌ها را در وعده‌های غذایی بگنجانید
از نوشیدنی‌ها و مواد غذایی حاوی پروبیوتیک به طور مداوم استفاده کنید. برای مثال در وعده صبحانه در صورت علاقه از ماست پروبیوتیک استفاده کنید. در طول روز نوشیدنی‌های حاوی پروبیوتیک مانند کفیر که امروزه در طعم‌های مختلف یافت می‌شود و همچنین نوشیدنی کمبوچا استفاده کنید.
مصرف پروبیوتیک‌ها
از مکمل‌های پروبیوتیکی استفاده کنید
در صورتی که زمان کافی برای پخت و یا دسترسی به مواد غذایی حاوی پروبیوتیک‌ها ندارید استفاده از مکمل‌های پروبیوتیکی یکی از بهترین روش‌ها برای تأمین نیاز پروبیوتیکی بدن است. از آنجایی که جذب پروبیوتیک‌های موجود در مواد غذایی به طور کامل انجام نمی‌شود و در زمان هضم مقداری از آن‌ها از بدن دفع می‌شود بنابراین کمبود پروبیوتیک در دستگاه گوارش رخ می‌دهد که یکی از بهترین‌های راه‌های جبران این کمبود، استفاده از مکمل‌های پروبیوتیکی است.
انواع پروبیوتیک‌ها
بسیاری از باکتری در دسته پروبیوتیک‌ها قرار می‌گیرند. این باکتری‌ها مزایای مختلفی دارند، اما اکثراً از دو گروه می‌آیند. با مشورت با پزشک، بهترین نوع برای شما در نظر گرفته خواهد شد.
لاکتوباسیلوس، احتمالاً شایع‌ترین پروبیوتیک است که در ماست و سایر مواد غذایی تخمیر شده یافت می‌شود. برخی انواع لاکتوباسیلوس به درمان اسهال و یا هضم لاکتوز در افرادی که قادر به هضم لاکتوز نیستند، کمک می‌کند. (قند موجود در شیر، لاکتوز نام دارد)
بیفیدوباکتریوم، که در برخی محصولات لبنی یافت می‌شود و به تسکین علائم ناشی از بیماری سندرم روده تحریک‌پذیر و یا سایر اختلالات کمک می‌کند.
ساکارومیسس بولاردی، مخمری است که در پروبیوتیک‌ها یافت می‌شود و به درمان اسهال و یا سایر مشکلات گوارشی کمک می‌کند.
۷ خاصیت مصرف پروبیوتیک‌ها
پروبیوتیک‌ها درواقع میکرو ارگانیسم‌هایی هستند که از طریق مصرف غذاهای تخمیر شده یا مکمل‌های دارویی وارد بدن می‌شوند. تحقیقات نشان می‌دهند تعادل یا عدم تعادل باکتری‌های سیستم گوارش با بروز بیماری‌ها و سلامت عمومی بدن در ارتباط است. پروبیوتیک‌ها باکتری‌ها و مخمرهای زنده‌ای هستند که به حفظ این تعادل کمک می‌کنند.
ما معمولاً نسبت به این باکتری‌ها احساس خوبی نداریم و آن‌ها را عامل بروز بیماری می‌دانیم، اما بدن انسان سرشار از باکتری‌های خوب و بد است. از اواسط سال ۱۹۹۰ میلادی مردم با پروبیوتیک‌ها آشنا شدند و به دنبال کشف خواص آن‌ها افتادند. پزشکان معمولاً برای بهبود مشکلات گوارشی آن‌ها را تجویز می‌کردند. زمانی که روده بر اثر مشکلی یا مصرف آنتی‌بیوتیک باکتری‌های خوب خود را از دست بدهد، پروبیوتیک‌ها به جایگزینی آن‌ها در روده کمک می‌کنند.
- پیشگیری از اسهال یا کاهنده شدت آن
- بهبود اضطراب، افسردگی، اختلال وسواس
- حفظ سلامت قلب
- کاهش شدت آسم در کودکان و نوزادان
- بهبود مشکلات گوارشی
- افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن
- کمک به کاهش وزن
نکاتی که باید در مورد مصرف پروبیوتیک‌ها به آن دقت کنید
بهتر است بدانید که پروبیوتیک‌ها حاوی سویه‌های گوناگونی هستند که هر کدام از این گونه‌های پروبیوتیکی در عملکرد با یکدیگر تفاوت دارند. در صورتی که شما مبتلا به بیماری خاصی هستید و قصد دارید پروبیوتیک ویژه درمانی انتخاب کنید، می‌توانید از مکمل‌های پروبیوتیکی استفاده کنید. مکمل‌های پروبیوتیکی در سویه‌ها و کاربردهای مختلفی تولید می‌شوند. به کارگیری گونه‌های پروبیوتیکی در این مکمل‌ها با توجه به بیماری‌های مختلف صورت می‌گیرد.
برچسب‌های روی جعبه مکمل‌های پروبیوتیکی معرف جنس و گونه پروبیوتیک‌ها، تعداد کلنی‌های بکار رفته (CFU)، شرایط نگهداری محصول (پروبیوتیک‌ها اغلب به حرارت حساس هستند) و مقدار استفاده روزانه است. این محصول (معمولاً در کپسول) همچنین باید در هنگام تولید، واحدهای تشکیل‌دهنده کلنی (CFU) را نیز داشته باشد. همچنین اکثریت پروبیوتیک‌ها می‌توانند در معرض حرارت قرار بگیرند، بنابراین دانستن این که شرکت دارای ذخیره‌سازی مناسب و خنک‌سازی این تسهیلات نیز مهم است.
