زایمان زودرس یا پیش از موعد عموماً در هفته‌های ۲۰ تا ۳۶ روی می‌دهند. کودکی که در این فاصله به دنیا می‌آید نیز لقب «نارس» یا «زودرس» را به همراه دارد. حدود ۱۱ تا ۱۲ درصد از زایمان‌ها زودرس هستند. زایمان پیش از موعد برای نوزاد بسیار خطرناک است زیرا بدن و ارگان‌های داخلی او به‌طور کامل رشد نکرده‌اند و ممکن است نتواند در فضای بیرون از رحم خیلی دوام بیاورد. به‌طور مثال، ممکن است ریه یا شش نوزاد به‌طور کامل رشد نکرده باشد و تنفس برای او ناممکن شود. ما در این مقاله با شما در مورد علت زایمان زودرس بیشتر صحبت می‌کنیم.
این نوع زایمان دلایل مختلفی دارد و بیشتر مواقع مادر هیچ نوع کنترلی بر آن ندارد. اما باید این نکته را در نظر داشته باشید، اگر متوجه شدید ممکن است دچار زایمان زودرس بشوید حتماً باید به بیمارستان مراجعه کنید زیرا ممکن است زایمان در میانه راه متوقف شود یا مشکلی پیش بیاید. هنگامی‌که به پزشک تلفن می‌زنید ، وی در مورد علائم و سن حاملگی‌تان سؤالاتی می‌پرسد ( هفته‌های حاملگی‌تان را دقیق به خاطر داشته باشید ) . وی ممکن است از شما بخواهد به مطب یا بیمارستان بروید و تحت نظر قرار بگیرید ، تا مطمئن شود . که آیا گردن رحم تان در حال باز شدن است یا نه . اگر انقباضات با باز شدن گردن رحم همراه باشد ، شما زایمان زودرس خواهید داشت .
دلیل زایمان زودرس چیست؟
شاید یکی از دلایل زایمان زودرس، باردارشدن در سن پایین باشد. البته در بیشتر موارد، دلیل این امر نامشخص است اما به‌طورکلی، زایمان‌های پیش از موعد در شرایط زیر به وجود می‌آیند:
- دوقلو یا چند قلو بودن جنین
- شکل نامعمول رحم که باعث تغییر جنین نیز می‌شود
- مصرف دخانیات
- بیماری تیروئید مادر که درمان نشده است
- بیماری‌های مزمن مادر همچون فشارخون بالا، دیابت یا بیماری‌های کلیوی
- عفونت‌های شدید و ضعیف مادر بدن
- جفت سرراهی یکی از مشکلات زایمان است. جنین از طریق بند ناف به جفت وصل می‌شود و مواد غذایی را از مادر دریافت می‌کند. در حاملگی معمولاً جفت در نیمه بالایی رحم قرار دارد اما گاهی جفت در قسمت تحتانی رحم قرار می‌گیرد و دهانه رحم که محل خروج جنین هنگام زایمان است را به‌طور کامل یا ناقص مسدود می‌کند. به این حالتِ قرارگیری جفت، جفت سرراهی می‌گویند که ممکن است کامل یا ناقص باشد.
- جدا شدن ناگهانی جفت از رحم (جدایی پیش‌رس جفت) برخلاف اعتقاد عموم، ضربه‌های احساسی یا فیزیکی شدیدی همچون افتادن از ارتفاع، دلایل رایج زایمان زودرس نیستند. اگر مادر در یک بارداری خود زایمان پیش از موعد داشته باشد، ۲۵ درصد احتمال دارد زایمان بعدی او نیز زودرس باشد.
علائم هشداردهنده زایمان زودرس
در صورت بروز این علائم باید سریعاً با پزشک خود مشورت کنید و به بیمارستان مراجعه کنید. علت زایمان زودرس میتواند این موضوعات باشد:
- انقباضات منظم رحمی (۴ بار یا بیشتر در ساعت). گاهی این انقباضات بدون درد است و فقط سفتی و فشردگی در عضلات رحم ایجاد می‌شود.
- دردهای شکمی مانند دردهای دوران پریود
- افزایش و یا تغییر واضح در ترشحات واژینال و یا خونریزی واژینال
- پارگی کیسه آب و دفع مایع روشن از واژن
- درد و فشار در قسمت انتهایی کمر
- احساس اینکه جنین در حال فشار به سمت پایین است
- تورم ناگهانی و یا شدید در پا, دست و صورت
- تغییر واضح در حرکت جنین
- تب, لرز, استفراغ و سردرد شدید
- گاهی درد معده که به‌هیچ‌وجه برطرف نمی‌شود و گاهی همراه با اسهال است
خطرات زایمان زودرس
یکی از خطرات زایمان پیش از موعد این است که شاید جنین نتواند در خارج از رحم مادر زنده بماند. در بسیاری از موارد شاید ریه نوزاد به‌طور کامل شکل نگرفته باشد. یا ممکن است نوزاد بسیار کوچک و وزن پایینی داشته باشد و نتواند زنده بماند. برای اطلاعات بیشتر میتوانید به این لینک مراجعه کنید.
چه خوراکی‌هایی باعث زایمان زودرس می‌شود؟
- برای این که جنین شما زودتر از موعد و نارس به دنیا نیاید، باید از مصرف نخود، گلاب، رازیانه، خاکشیر، زعفران و کنجد پرهیز کنید و از روغن‌های نباتی و گیاهی و ماهی به‌عنوان منع امگا ۳ بیشتر استفاده شود. منابع دیگر اسیدهای چرب اَمگا -۳ شامل مواد غذایی زیر است:
- غلات تصفیه نشده مثل گندم سبوس‌دار، انواع لوبیا مثل سویا، دانه‌های خوراکی مثل بذر کتان و غذاهای گیاهی دیگر.
- بیشتر محصولات نان پزی‌ها و انواع ماکارونی‌ها، به مقدار کافی و لازم دارای اسیدهای چرب اَمگا-۳ نیستند، زیرا اسیدهای چرب موجود در جوانه غلات در اثر آسیاب شدن، از بین می‌روند.
- و همچنین خوردن شکلات و غذاهای تند، کشیدن سیگار، نزدیکی و تحریک نوک پستان در ماه آخر بارداری رحم را تحریک می‌کند و علت زایمان زودرس باشد.
برای جلوگیری از زایمان زودرس چه بخوریم؟
- خوردن مواد خوراکی غنی از پروتئین همچون گوشت کم‌چرب، ماهی و مرغ و همچنین میوه و سبزی‌ها از زایمان زودرس جلوگیری می‌کند.
- برخی تحقیقات نشان می‌دهد که رژیم غذایی با چربی‌های اشباع‌نشده خطر زایمان زودرس را پایین می‌آورد. چربی‌های اشباع‌نشده در آجیل، دانه، ماهی و روغن دانه یافت می‌شود.
- خانم‌هایی که عادت به خوردن کیک‌ها، بیسکویت و خوراکی‌های حاوی چربی اشباع‌شده و مواد قندی دارند در صورت بارداری بیشتر مستعد زایمان زودرس هستند.
- شما میتوانید برای داشتن یک برنامه ریزی غذایی مناسب به این لینک مراجعه کنید.
