شن بازی درمانی یک رویکرد درمانی غیرکلامی است که در آن از سینی شن، مینیاتورها و گاهی اوقات آب استفاده می‌شود تا افکار، نگرانی‌ها و کشمکش‌های درونی مراجع به تصویر کشیده شود. در این فرم از بازی درمانی از نمادها و سینی شن به عنوان راهی برای برقراری ارتباط بدون نیاز به کلام استفاده می‌شود.
ریزه های شن از نیروها و انرژی های بسیار زیادی تشکیل شده است داخل شن های که دانه های ریز می باشند انرژی شفا بخشی وجود دارد که جهت درمان انواع دردهای ماهیچه ای و استخوانی مفید است.از مزایای شن درمانی ،تاثیر آن در کاهش پرخاشگری و افزایش تمرکز می توان اشاره کرد چرا که آرامبخش هست. ذرات شن دو خاصیت دارد : ۱- خاصیت ضد التهابی ۲- خاصیت گرمایی که با گرمایی که ایجاد می شود ، مواد درد زا دور و گردش خون در آن ناحیه بیشتر می شود و نهایتا کاهش درد می شود.
همچنین به دلیل فشاری که ذرات شن به ناحیه خاصی از بدن وارد می کنند ، باعث کاهش تورم هم می شود .گرما درمانی از روشهایی است که در فیزیوتراپی از آن استفاده می شود. در اغلب کشورهای جهان ، کلینیک های شن درمانی تاسیس شده که از آنها برای درمان دردهای مفاصل و غیره استفاده می شود و هزینه سنگینی دارد ، ایران با داشتن کویرهای زیبا و ساکت می تواند تسکین بسیاری از دردهایی باشد که با شن های کویر التیام می یابند.
چه زمانی از شن بازی‌درمانی استفاده می‌کنیم؟
شن بازی درمانی عموماً برای کسانی استفاده می‌شود که از یک تروما، بی‌توجهی و غفلت و یا سوءاستفاده رنج می‌برند. هرچند که این روش درمانی برای کودکانی طراحی شد که به دلیل فقر کلام قادر به نشان دادن تمامی احساسات و درگیری‌های ذهنی خود نیستند، اما می‌توان از آن برای نوجوانان و یا بزرگ سالانی هم که قادر به ابراز هیجانات خود نبوده و یا از یک ترومای شدید رنج می‌برند نیز استفاده کرد.
در شن بازی‌درمانی چه انتظاری داریم؟
در شن بازی درمانی از یک سینی شن استفاده می‌شود که مراجع می‌تواند در آن، با کمک مینیاتورهایی که در اختیار دارد تصاویری را خلق کند که نشانگر دنیای واقعی و افراد واقعی زندگی او می‌باشد. مراجع از مینیاتورها استفاده می‌کند تا نمای کوچک و نمادینی از شرایطی که در آن زندگی می‌کند را در سینی شن خلق کند.
درمانگر باید بدون مداخله به مینیاتورهای انتخاب‌شده و ترتیب آنها توجه کند و درعین حال اجازه دهد مراجع جواب مشکلات خود را درون خویشتن پیدا کند. بعد از اینکه چینش سینی مراجع کامل شد، درمانگر و مراجع با هم آن را تحلیل می‌کنند و در مورد انتخاب‌های مراجع صحبت می‌کنند. مینیاتورهایی که مراجع انتخاب می‌کند معانی ناهشیاری دارند که با کمک درمانگر می‌تواند آشکار شود و به درمان کمک کند.
از دیدگاه یونگ، روان قابلیت بهبود خود را دارد؛ بنابراین زمانی که فرد بتواند مشکلات خود را در یک فضای غیر قضاوت گر و حمایت‌کننده برون‌ریزی کند، می‌تواند با سامان بخشی مجدد افکار در مسیر درمان قدم بردارد.
آیا می‌توان شن بازی درمانی را با دیگر رویکردهای درمانی ادغام کرد؟
البته! شن بازی درمانی می‌تواند با رویکردهای کلامی ترکیب شود و به قدرت آنها اضافه کند. ترکیب رویکرد کلامی و غیرکلامی می‌تواند دسترسی همزمان به هشیار و ناهشیار فرد را فراهم کند. به زبان دیگر ناهشیار فرد را به تصویر می‌کشد و به روال درمان کمک کند.
می‌توان این پیشنهاد را به این صورت مطرح کرد که: «آیا تمایل دارید برای امروز تصویری را در سینی شن خلق کنید؟» یا به نوعی دیگر: «امروز می‌توانیم به جای صحبت کردن، از تصویرسازی و دست‌ها کمک بگیریم».
آیا موقعیت‌هایی وجود دارد که در آنها استفاده از شن بازی‌درمانی توصیه نشود؟
جدا از شرایط بالینی که استفاده از شن بازی درمانی در آنها توصیه نمی‌شود و به طور مفصل در دوره‌ها و کارگاه‌ها در مورد آنها صحبت می‌شود، مهم‌ترین نکته‌ای که باید توجه داشت این است که نباید مراجعی را به اجبار و یا در تعارف با درمانگر وارد شن بازی درمانی کرد. به عنوان درمان جانبی، شن‌بازی باید در حد پیشنهاد باشد و مراجع در محدودیت انجام آن قرار نگیرد. اگر مراجع به شن بازی درمانی متمایل نباشد از نحوه برخورد او با سینی شن می‌توان کاملاً متوجه این موضوع شد. مراجع را باید قبل از شروع شن بازی درمانی نسبت به آن آگاه کرد و همین آگاهی در صورتی که مراجع آماده نباشد، ممکن است باعث عقب‌نشینی او شود.
آیا شن‌بازی برای همه مراجعین کاربرد دارد؟
مشخصاً همانند دیگر درمان‌های روان‌شناختی، شن بازی درمانی هم برای همه مراجعین کاربرد ندارد. مثل پاسخ سؤال قبل باید اشاره کرد جدا از موقعیت‌های بالینی، باید توجه داشت که مراجع تا چه اندازه به کار با شن علاقه‌مند است. برخی کودکان تمایلی به لمس کردن شن ندارند و بزرگ سالان آن را بازی می‌دانند. درمانگر باید تمایل مراجع به بازی با شن را در نظر بگیرد.
آیا شن بازی‌درمانی واقعاً پاسخگوست؟
صد در صد بله. این روش درمانی با دسترسی به لایه‌های عمیقی که با مکالمه عادی قابل‌دسترس نیست، به بهبود شخص قطعا کمک می‌کند.
شن درمانی نشنیده بودم
جالب بود