تعریق شبانه در حقیقت مشکلی است که در آن فرد در طی خواب، احساس گرما و حرارت زیاد می کند و در اثر این گرما، خیلی عرق می کند، طوری که بالش، ملحفه و تشک او از عرق خیس می شود و این تعریق زیاد در اثر گرمای هوای اتاق نیست. عرق کردن شبانه یا عرق کردن در خواب عارضه‌ای شایع میان زنان و مردان است. بیماری‌ها و اختلال‌های زیادی وجود دارند که باعث ایجاد آن می‌شوند. به‌عنوان مثال در مورد زنان نزدیکی به دوران یائسگی یا زنان یائسه، مصرف بعضی داروها، مشکلات هورمونی مربوط به کمبود تستوسترون، میزان قند خون پایین و مشکلات عصبی می‌تواند علت آن باشد. بسته به دلیلی که پشت این بیماری وجود دارد ممکن است نشانه‌های دیگر نیز در رابطه با عرق کردن شبانه وجود داشته باشد. به‌عنوان مثال: بعضی عفونت‌ها و سرطان؛ لرز و سرد شدن ناشی از تب؛ کاهش وزن ناشی از مشکلات لنفوم (غدد لنفاوی) و …..

چه عللی باعث تعریق شبانه می‌شود؟

در این قسمت در مورد عواملی که باعث تعریق شبانه می‌شود صحبت می‌کنیم که البته باید پزشک تشخیص دهد که دلیل اصلی در مورد شما چیست.

تأثیر درجه حرارت بدن و محیط خواب

اولاً مهم‌ترین دلیلی که سبب تعریق شبانه می‌شود افزایش دمای بدن به علت خواب در یک محیط گرم است. اگر تنظیم درجه حرارت اتاق شما به هم خورده یا لباس خوابی پشمی به تن کرده‌اید یا خودتان را لابه لای پتو و ملحفه‌ها پیچیده‌اید جای تعجب ندارد که بدن شما گرم شده و شروع به عرق کردن می‌کند که امری کاملاً طبیعی است. همچنین دمای بدن انسان در طول خواب متغیر است. بیشتر افراد در حدود ساعت ۴ صبح بیشترین دمای بدنی را تجربه می‌کنند. بعلاوه در مراحل معینی از خواب سیستم عصبی خودکار (که تنظیم درجه حرارت بدن، ضربان قلب، فشار خون و سایر فاکتورها را تحت کنترل دارد) ممکن است فعال‌تر شده و منجر به تعریق بیشتر گردد.

اختلالات خواب

جای شگفتی نیست که اختلالاتی که بر خواب اثر دارند نیز به این دلیل که هم‌زمان در هنگام خواب رخ می‌دهند منجر به تعریق شبانه می‌شوند. یکی از شایع‌ترین این اختلالات ایست تنفسی یا Sleep Apnea است. اگر مشکل تنفس در خواب دارید این امر موجب تلاش و کوشش بیشتر بدن شما جهت تنفس می‌گردد، تصور کنید که در هنگام مسابقه دو چقدر عرق می‌کنید و چقدر سریع‌تر نفس می‌کشید، هر ایست تنفسی ممکن است سبب افزایش ترشح کورتیزول, هورمون طبیعی کنترل استرس در بدن شده تا بتواند تنفس طبیعی را به فرد بازگرداند.

در کودکان و نوپاها نیز خصوصاً اختلالات تنفسی در خواب ممکن است با علائم ظاهری مثل تعریق و بی قراری شبانه همراه باشد. ممکن است کودک با صورتی برافروخته، بدنی خیس از عرق و رختخوابی آشفته از خواب برخیزد که در صورت مشاهده سایر علائم ایست تنفسی کودک نیاز به بررسی‌های پزشکی دارد. و در آخر اینکه کابوس‌های شبانه و اضطراب‌های مداوم نیز ممکن است باعث حملات عصبی شده و منجر به تعریق در زمان خواب شوند. اگر شما مکرراً دچار کابوس می‌شوید به خصوص در هنگام اختلال تنش‌زای پس از سانحه (post tramumatic stress disorder)، درمان ممکن است کمک کننده باشد. کودکان نیز ممکن است در زمان مواجه با کابوس‌های شبانه دچار تعریق شوند.

مصرف الکل

برخی افراد متوجه می‌شوند که پس از مصرف الکل در خواب بیشتر عرق می‌کنند. الکل یک شل کننده عضلات است که ممکن است بر سیستم تنفسی فوقانی تأثیر داشته و خروپف و ایست تنفسی را تشدید کند. بنابراین ممکن است مصرف الکل به دلیل ایجاد اختلالات تنفسی در خواب مثل ایست تنفسی با تعریق شبانه ارتباط داشته باشد.

یائسگی و دوران پیش از یائسگی

خون‌ریزی‌های همراه با دوران تغییرات یائسگی می‌تواند در شب رخ دهد و باعث عرق کردن شبانه شود. این موضوع در میان زنان بسیار شایع است. مهم است بدانیم علائم یائسگی می‌تواند چند سال قبل از وقوع آن، شروع شوند.

کمبود قند خون (هیپوگلیسمی)

گاهی اوقات کمبود قند خون (هیپوگلیسمی) می‌تواند باعث عرق کردن شود. افراد مبتلا به دیابت که انسولین یا داروهای ضد دیابت مصرف می‌کنند ممکن است شرایط هیپوگلیسمی را در شب تجربه کنند و این موضوع باعث عرق کردن می‌شود.

اختلالات هورمونی

اختلال فئوکروموسیتوما (یک نوع تومور غدهٔ آدرنال که هورمونی به نام کاتکول آمین را بیش‌ازحد تولید می‌کند)، سندرم کارسینوئید (تولید بیش‌ازحد هورمون خاصی توسط تومورهایی در شش یا دستگاه گوارش) و پرکاری تیروئید و مواردی که در پایین ذکر شده، از دیگر عوامل هستند:

• التهاب درون‌شامه قلب
• در این شرایط به‌طور مزمن میزان زیادی عرق تولید می‌شود؛ بدون اینکه علت اصلی عفونت مشخص باشد.
• به صورت عمومی، بیماری سل عفونتی است که اغلب سبب عرق کردن در خواب می‌شود. هر چند عفونت ناشی از باکتری نیز می‌تواند یکی از دلایل آن باشد.
• اندوکاردیت (التهاب رگ‌های قلبی)
• استئومیلیت (التهاب استخوان‌ها)
• آبسه (به‌عنوان مثال جوش‌ها، آپاندیس، لوزه‌ها، دیورتیکولیت)
• ویروس ایدز

سرطان

عرق کردن شبانه یکی از نشانه‌های اولیهٔ بعضی از انواع سرطان است. یکی از عمومی‌ترین انواع این نوع سرطان، لنفوم است. هر چند افرادی که در آن‌ها سرطان تشخیص داده نشده هم نشانه‌هایی مثل کاهش وزن بی‌دلیل و تب را تجربه می‌کنند.

داروهای ضد افسردگی

مصرف بعضی داروها نیز می‌توانند باعث تعریق شبانه شوند. در صورت تشخیص داده نشدن سرطان یا سایر بیماری‌ها عموماً مصرف بعضی داروها نیز می‌تواند باعث ایجاد این اختلال شود. داروهای ضد افسردگی در صدر علل عرق کردن شبانه قرار دارند، داروهایی مثل (tricyclic)، داروهای بازدارنده سروتونین (SSRIs) و ونلافاکسین. سایر داروهای مرتبط با روان‌پزشکی نیز می‌توانند باعث این عارضه شوند.

بعضی داروها

داروهایی که باعث کاهش تب می‌شوند مثل آسپرین و استامینوفن نیز می‌توانند باعث این مشکل شوند. داروهایی که باعث سرخ شدن پوست به‌خصوص روی گردن و گونه می‌شوند نیز این مشکل را ایجاد می‌کنند. بعضی از این داروها شامل:

• نیاسین (نایاکور، نیاسپان، سلو نیاسین) در دوزهای بالا برای درمان اختلال لیپید مصرف می‌شود.
• تاموکسیفن
• هیدرازین
• نیتروگلیسرین و سیلدنافیل
• تعداد دیگری از داروها مثل کورتیزون، پردنیزون و پردنیزولون.

شرایط نورولوژیک

اختلالات نورولوژیک می‌تواند باعث افزایش عرق کردن و تعریق شبانه به‌صورت کلی بشود، مشکلاتی مثل اختلال اتونوم، سکته و نوروپاتی اتونومیک.