هر کس ممکن است دچار گرفتگی عضلانی شود. علت درد ماهیچه پشت ساق پا متفاوت است که بسیاری از آن‌ها مانند آسیب ها، ممکن است آشکار باشد با این حال، تنها برخی از این علل از نظر پزشکی جدی هستند. ناراحتی‌‎های جزئی اغلب در مدت زمان کوتاه ناپدید می شوند و یا با درمان های خانگی برطرف می شود.درد می‌تواند به روش‌های مختلفی تجربه گردد. درد ساق پا می‌تواند با عناوین سایر قسمت‌های بدن شرح داده شود، با عناوینی همچون درد نوک‌تیز، مبهم، بی‌حس‌کننده، سوزن شدن، سوزش و غیره. درد ساق پا می‌تواند حاد (کوتاه‌مدت) یا مزمن (طولانی‌مدت) باشد و می‌تواند اغلب در مقیاس شدت، از خفیف تا شدید، امتیاز داده شود.

درد ماهیچه پشت ساق پا از چیست؟

گرفتگی پشت ساق پا، دوره‌های چنددقیقه‌ای از درد پا است. در این حالت عضله پا شما، معمولاً عضله ساق پا در ناحیه پشت سفت می‌شود و وارد اسپاسم خواهد شد. گرفتگی عضله پا، که به‌عنوان «اسپاسم شبانه» و یا «اسب چارلی» نیز شناخته می‌شود، یک اسپاسم دردناک است که معمولاً در عضلات ساق پا رخ می‌دهد. این گرفتگی، فرد را در اواسط شب، بیدار می‌کند؛ اما همچنین می‌تواند در روز و طی فعالیت‌های جسمانی مانند رانندگی و دوچرخه‌سواری نیز رخ دهد.

ورزش‌های تناسب‌اندام می‌تواند باعث فشار بر روی عضلات ساق پای فرد بشود. برخی از این گرفتگی‌ها که ممکن است از چند ثانیه تا ۱۰ دقیقه طول بکشد، ممکن است درنتیجه یک زندگی کم‌تحرک باشد. گرفتگی‌های پا بیشتر در طول شب و در افرادی با سن و سال بالاتر رایج هستند. به‌صورت میانگین از هر ۳ فرد دارای ۶۰ سال سن و بیشتر، یک نفر مشکل گرفتگی پا را تجربه کرده و ۴۰ درصد در هر هفته بیش از ۳ حمله گرفتگی پا را تجربه می‌کنند.

علت درد ماهیچه پشت ساق پا

علت درد ساق پا شامل موارد زیر است:

گرفتگی عضلات پا به دلایل زیادی ایجاد می‌شود. علت آن می‌تواند به‌سادگی، از کم‌آبی بدن تا یک علت بسیار جدی مانند بیماری کلیه باشد. گرفتگی اغلب نتیجه ورزش شدید، ضربه به عضله و یا نگه‌داشتن پا در موقعیت‌های ناراحت مثل نشستن برای مدتی طولانی در یک محل باشد. (به‌طور مثال سینما، تئاتر، هواپیما …) شرایط دیگری مانند داروهای ضدبارداری، دیورتیک‌ها (که اغلب برای افراد مبتلا به فشارخون بالا تجویز می‌شود) و آستروئیدها نیز ممکن است باعث اسپاسم عضلانی ساق پا شوند.

کمبود پتاسیم و یا کلسیم نیز می‌تواند یک علت اساسی باشد، همان‌گونه که هوای سرد نیز می‌تواند علت آن باشد. اغلب اوقات گرفتگی عضلات پا، با سندرم پای بی‌قرار (RLS) اشتباه گرفته می‌شود؛ اما سندرم پای بی‌قرار یک بیماری متفاوت و جدی‌تر است؛ شرایطی مزمن که به‌وسیله احساس ناراحتی و خستگی مداوم و کشیدگی پاها و احساس گزگز بر روی پاها مشخص می‌شود.

درمان درد ماهیچه پشت ساق پا

راه‌های متعددی برای کاهش گرفتگی عضلات ساق پا در شب وجود دارد. هنگامی‌که اسپاسم پا به وجود می‌آید، بهترین روش برای از بین بردن آن «حرکت» است. قدم زدن در اطراف و یا تکان دادن پا باعث از بین بردن گرفتگی می‌شود. علاوه بر این چیزهایی مانند شل کردن مچ پا و بالا و پایین کردن پاها و ماساژ عضلات پا نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد. بعضی از افراد مبتلا به گرفتگی مزمن عضلات ساق پا، با استفاده از کمپرس سرد (که برای کاهش درد در بسیاری از موارد به کار می‌رود) کاهش اسپاسم را نیز تجربه کرده‌اند.

هرکسی که به‌طور مرتب به اسپاسم عضلات پا یا اسب چارلی مبتلا می‌شود، باید به تقویت عضلات خود بپردازد، که به‌نوبه خود باعث کم شدن گرفتگی و اسپاسم می‌شود.  سیستم اسکلتی عضلانی ما در سن ۲۰ سالگی به اوج خود می‌رسد و درحالی‌که آن را برای حداقل ۲۰ سال دیگر حفظ می‌کند، درواقع در سن ۴۰ سالگی شروع به شکست و افول می‌کند. این شامل انعطاف‌پذیری کمتر عضلات نیز می‌شود. هنگامی‌که دهه چهارم زندگی خود را به پایان می‌بریم، داشتن فعالیت و نقش فعال در کشش و تقویت بدن خود را برای حفظ و نگه‌داری عضلات و داشتن حداکثر سلامت سیستم اسکلتی عضلانی خود، بسیار مهم است.اگر گرفتگی عضلات ساق پا به مدت ۱۰-۵ دقیقه طول بکشد و چند بار در هفته رخ دهد، ممکن است بهتر باشد با یک متخصص فیزیوتراپ مشورت داشته باشید.

تقویت عضله پشت ساق پا

معروف‌ترین تمرین عضلات ساق پا calf raise یا بلند کردن ساق است که در این حرکت ساده، زانوهایتان برخلاف جاذبه کشیده می‌شوند تا عضلات ساق را تقویت کنند. هر چه تکرارهایتان بیشتر باشد، بیشتر احساس خواهید کرد که عضلات ساقتان در حال کنده شدن از پاهایتان است! این احساس حتماً مفید و مؤثر است، اما مطمئناً بهترین راه تقویت این عضلات نیست. ایزوله کردن عضلات ساق با این نوع حرکت، اساس قدرت را ایجاد می‌کند مخصوصاً اگر تمرینات قدرتی را تازه شروع کرده باشید. اما اسکوات و لانچ هم همین تأثیر را دارند ضمن اینکه سایر گروه‌های عضلانی را هم درگیر می‌کنند. اطلاعات بیشتری در این زمینه می‌توانید از این لینک بدست آورید.

روی‌هم‌رفته، انجام حرکت ایزوله شده می‌تواند مفید باشد اما برای اینکه حرکتی با واکنش بالاتر و سریع‌تر برای عضلات ساقتان داشته باشید، لی‌لی یک‌پا یا پرش‌های تند و سبک را انجام دهید، اما با زانوی صاف. این حرکات به شما اجازه می‌دهند درحرکتی انفجاری، عضلات ساقتان را به‌صورت ایزوله تقویت کنید. همچنین شما می توانید این حرکات را نیز در برنامه خود قرار دهید.

• طناب زدن
• پرش از مانع با یک‌پا
• مقاومت در برابر فشار باند کشی
• حرکت کششی