بیماری سلیاک چیست؟ امروز قصد داریم در خصوص بیماری سلیاک با شما عزیزان صحبت کنیم. بیماری سلیاک و گلوتن به یک دیگر ارتباط نزدیکی دارند. در حقیقت، بیماری سلیاک نوعی اختلال گوارشی محسوب می‌شود. بدن بعد از دریافت گلوتن، نوعی سم تولید می‌کند. و در اثر این بیماری، یک واکنش ایمنی غیر طبیعی در برابر گلوتن صورت می‌گیرد. در حقیقت این حساسیت به گلوتن، به دلیل عدم توانایی بدن در تجزیه و هضم گلوتن می‌باشد.
گلوتن نوعی پروتئین است که در خوراکی‌های تهیه شده با گندم و جو و به طور کلی در غلات یافت می‌شود. گلوتن را همچنین در برخی داروها، ویتامین‌ها و گیاهان می‌توان یافت. افراد مبتلا به سلیاک، به دلیل پاسخ ایمنی اشتباهی که بدنشان نسبت به گلوتن نشان می‌دهد، نمی‌توانند مواد خوراکی حاوی گلوتن را مصرف کنند. این بیماری همچنین با نام آنتروپاتی حساس به گلوتن نیز شناخته می‌شود.
سلیاک نوعی بیماری خودایمنی است…
در حقیقت این حساسیت به گلوتن، به دلیل عدم توانایی بدن در تجزیه و هضم گلوتن می‌باشد. در بیماران سلیاک نیز، بدن بعد از دریافت گلوتن، نوعی سم تولید می‌کند. این سم باعث از بین رفتن برجستگی‌های پرز مانند روده باریک می‌شود.
این برجستگی‌های پرز مانند، ویلی نام دارند. اگر ویلی‌های روده باریک آسیب ببینند، تونایی بدن در جذب مواد مغذی از خوراکی‌ها به شدت کاهش می‌یابد. و این موضوع خطرناک است. زیرا باعث ایجاد سوء تغذیه و مشکلات فراوان برای سلامتی خواهد شد.
علائم بیماری سلیاک
یک سوال مهم که در ذهن شما به وجود آمده این است که علائم بیماری سلیاک چیست؟ پاسخ این است که علائم بیمار سلیاکی بیشتر به دستگاه گوارش مربوط می‌شوند. و این علائم معده و روده‌ها را درگیر خواهند کرد. اما ممکن است علائم این حساسیت، سایر عضوهای بدن را نیز درگیر کند.
نکته مهم دیگر این است که علائم بیماری سلیاک در افراد بزرگسال و کودکان متفاوت است. در ادامه علائم به وجود آمده در هر دسته را شرح می‌دهیم. با ما همراه باشید.
علائم سلیاک در کودکان
بیماری سلیاک در نوزادان بیشتر به صورت احساس خستگی و تحریک پذیری بالا بروز می‌کنند. بیماری سلیاک کودک همچنین ممکن است سن بلوغ را به تاخیر بیاندازد. از دیگر علائم سلیاک در کودکان که شایع هستند می‌توان به کاهش وزن، نفخ شکم، شکم درد، اسهال یا یبوست مداوم، استفراغ و غیر طبیعی بودن مدفوع اشاره کرد.
علائم سلیاک در بزرگسالان
بزرگسالانی که به سلیاک مبتلا می‌شوند، ممکن است علائم گوارشی متفاوتی را تجربه کنند. اگرچه مانند بیماری سلیاک کودک، ممکن است این علائم به نواحی دیگر بدن نیز سرایت کنند. از علائم شایع سلیاک در بزرگسالان می‌توان به کمبود آهن بدن، درد مفاصل، ضعیف شدن استخوان‌ها یا همان پوکی استخوان، خستگی، تشنج، بیماری‌های پوستی، بی حسی و احساس سوزن سوزن شدن دست و پا، آسیب رسیدن به دندان‌ها، ایجاد زخم‌های کم رنگ داخل دهان، نا منظم شدن عادت ماهانه خانم‌ها، ناباروری و سقط جنین اشاره کرد.
آسیب درماتیت هرپتیفرمیس یا (DH)
آسیب DH یکی از شایع ترین علائم بیماران سلیاکی است. این آسیب به صورت یک بیماری شدید پوستی شناخته می‌شود. این بیماری پوستی به صورت برجستگی‌ها و تاول‌های خارش دار است. این مشکلات پوستی ممکن است در نواحی مختلف بدن مانند آرنج و زانوها شکل بگیرند. حدودا ۱۵ الی ۳۰ درصد از افراد مبتلا به سلیاک درگیر بیماری DH می‌شوند.
علائم و شدت بیماری سلیاک به چه مواردی بستگی دارد؟
شدت بیماری سلیاک و علائم آن میان افراد مختلف، متفاوت است. عواملی چون مدت زمان شیرخوار بودن نوزاد، سنی که فرد شروع به خوردن گلوتن می‌کند، مقدار گلوتنی که فرد مصرف می‌کند و سلامت روده‌های فرد بر شدت و علائم این بیماری تاثیر می‌گذارند.
اگر احساس می‌کنید خودتان یا فرزندتان مشکوک به ابتلا به سلیاک هستید، فورا به یک پزشک متخصص مراجعه کنید. تشخیص زود هنگام این بیماری در کنترل و جلوگیری ایجاد از علائم بیماری سلیاک بسیار موثر است.
چه عواملی باعث افزایش خطر ابتلا به بیماری سلیاک می‌شوند؟
یکی از مواردی که بر افزایش خطر ابتلا به سلیاک تاثیر می‌گذارد، سابقه خانوادگی است. در حقیقت بیماری سلیاک یک بیماری ارثی به شمار می‌رود. بنابراین اگر شخصی در خانواده خود این بیماری را مشاهده کرد، باید بیشتر مراقب ابتلا به این بیماری باشد. زیرا احتمال ابتلا به سلیاک در این فرد بیشتر است.
همچنین افرادی که در معرض برخی بیماری‌های خود ایمنی قرار گرفته‌اند، احتمال ابتلا به بیماری سلیاک را دارند. برخی از این بیماری‌ها شامل بیماری لوپوس، روماتیسم مفصلی، دیابت، بیماری تیروئید، بیماری‌های کبد، سرطان روده و … می‌شوند.
هر آنچه که بخواهید درباره بیماری روماتیسم مفصلی بدانید، در این مقاله برای شما عزیزان بررسی کردیم. لطفا روی لینک سبز بزنید.
میخواهید بدانید علائم کبد چرب چیست؟ و این بیماری چقدر خطرناک است؟ روی اینجا کلیک کنید.
تشخیص بیماری سلیاک
چگونه بیماری سلیاک تشخیص داده می‌شود؟ معمولا پزشکان از آزمایش خون برای تشخیص بیماری استفاده می‌کنند. برای تشخیص بیماری پوستی DH نیز تست بیوپسی پوست می‌تواند کمک کند. در مواردی که تست بیوپوسی و آزمایش خون بیماری را تشخیص ندهند، می‌توان از آندوسکوپی بهره برد.
در تست آندوسکوپی، یک لوله دارای دوربین وارد بدن بیمار شده و پزشک با دوربین احتمال وجود این بیماری و سلیاک معده را بررسی می‌کند.
بیماران سلیاک و درمان
حالا نوبت آن رسیده که در خصوص درمان بیماران سلیاکی صحبت کنیم. نکته مهم این است که تنها راه درمان و کنترل علائم بیماری سلیاک، حذف دائمی گلوتن از رژیم غذایی بیماران است. حذف گلوتن از رژیم غذایی سبب بهبود ویلی‌های روده باریک و افزایش تدریجی جذب مواد مغذی می‌شود. بیماران باید به این نکته توجه داشته باشند که هرگز نباید تا پایان کامل بیماری و درمان آن، مصرف گلوتن را شروع کنند. شروع زود هنگام مصرف گلوتن می‌تواند منجر به بازگشت علائم بیماری شود.
رژیم غذایی بیماران سلیاکی
نوبت آن رسیده که درمورد غذاهای بیماری سلیاک صحبت کنیم. همانطور که در ابتدا گفتیم، بیماران سلیاکی باید از مصرف خوراکی‌های حاوی گلوتن پرهیز کنند. در اینجا لیست این مواد غذایی حاوی گلوتن را برای شما آورده‌ایم:
گندم، آرد گندم، جو، بلغور، دوروم و سمولینا.
موارد زیر را در صورتی که برچسب فاقد گلوتن داشته باشند، می‌توانید مصرف کنید:
- غلات، نان، ماکارونی، کیک و انواع خوراکی‌ها، گوشت، غذاهای دریایی، جو دوسر، انواع سس و مرغ اورگانیک.
غلات و نشاسته‌هایی که اسامی آن‌ها در زیر وجود دارد، فاقد گلوتن هستند و می‌توانید آن‌ها را مصرف کنید:
- گندم سیاه، ذرت، آرد ذرت، آرد برنج، آرد سویا، برنج، سیب زمینی و لوبیا.
به طور کلی مصرف میوه‌ها و سبزیجات، گوشت و مرغ تازه، ماهی تازه، عدس و مواد مغذی بدون گلوتن که با مشورت پزشک باشد، برای بیماران سلیاک مفید خواهد بود.
درباره رژیم بدون گلوتن در این مقاله به طور مفصل صحبت شده است. لطفا روی لینک سبز رنگ بزنید.
سخن پایانی
در این مقاله سعی کردیم تا بیماری سلیاک را به طور کامل برای شما معرفی و بررسی کنیم. و راه‌های کنترل بیماری را شرح دهیم. همانطور که در متن مقاله به آن اشاره کردیم، اگر احساس می‌کنید خودتان یا یکی از اعضای خانواده مشکوک به این بیماری است، باید سریعا به پزشک مراجعه کنید. تشخیص زود هنگام بیماری در بازگشت سریع تر عملکرد مناسب روده باریک بسیار مهم است. امیدواریم مطالعه این مقاله به شما در درمان بیماران سلیاکی کمک کند.
