روغن آمله – با نام علمی فیلانتوس– یک داروی طبیعی است که از میوه درخت انگور فرنگی هند تهیه می‌شود. این درخت در مناطقی از خاورمیانه و آسیا از جمله سیستان و بلوچستان نیز می‌روید. تمام قسمت‌های درخت آملا دارای خواص دارویی هستند، میوه‌های آملا سرشار ویتامین ث و همچنین چندین آنتی اکسیدان و مواد مغذی دیگر است.
هزاران سال است که میوه‌های آملا خورده شده یا به روغن تبدیل شده‌اند و به عنوان مواد دارویی، درمانی و پیشگیری از آنها استفاده می‌شود. این میوه دارای مقادیر زیادی ویتامین ث بوده و شکلی شبیه آلو دارد. میوه این درخت ترش مزه و گس و طبیعت آن سرد و خشک است. آملا گیاه بسیار مهمی در سیستم طب سنتی هند است. در ایران قدیم و دوران صفویه نیز برای تقویت سبیل و ریش از روغن آمله استفاده می‌شده است.
روغن آمله یا آملا چگونه ساخته می‌شود
روغن آملا با خیساندن میوه‌های خشک شده‌ی آملا به مدت چند روز در یک نوع روغن، اغلب روغن نارگیل، کنجد یا روغن معدنی -به عنوان روغن پایه- تهیه می‌شود. این باعث می‌شود مواد مغذی و روغنِ موجود در میوه‌ی خشک در این مخلوط آزاد شود.
خواص درمانی روغن آمله و موارد استفاده آن
روغن آملا بیشتر برای تقویت سلامت مو و پوست سر استفاده می‌شود، اما روغن آملا کاربردهای بسیاری دارد. کاربردهای متداول روغن آملا شامل موارد زیر است:
- ● عملکرد سیستم ایمنی را بهبود می‌بخشد
- ● سطح کلسترول را پایین آورده یا کنترل می‌کند
- ● سطح قند خون را پایین می‌آورد و یا به کنترل آن کمک می‌کند
- ● بهبود سلامت و عملکرد مغز
- ● اثرات پیری زودرس را کاهش می‌دهد و باعث شادابی پوست می‌شود
- ● بینایی را بهبود می‌بخشد
- ● خشکی پوست را کاهش می‌دهد و از پوسته پوسته شدن آن جلوگیری می‌کند
- ● باعث روشن شدن پوست و درخشندگی آن می‌شود
- ● عملکرد تنفسی و سرفه را بهبود می‌بخشد
- ● زمان سرماخوردگی و زمان بهبود آنفولانزا را کاهش می‌دهد
- ● خطر ابتلا به سرطان و بیماریهای مزمن را کاهش می‌دهد
- ● به تنظیم فشارخون کمک می‌کند
- ● باعث از بین رفتن چین و چروک، لکه‌های پوستی و جای زخم می‌شود
- ● باروری مردان را افزایش می‌دهد
- ● سلامت ادرار را بهبود می‌بخشد
آیا تمام موارد ذکر شده درست است؟
اکثر مزایای سلامتی گزارش شده از روغن آملا به طور علمی اثبات نشده است.
اما میوه‌های آملا از نظر داشتن آنتی اکسیدان های قدرتمند و سایر مواد مغذی، دارای خواص سلامتی بسیارند. روغن‌های آملا همچنین حاوی مواد مغذی اضافی و آنتی‌اکسیدان های مرتبط با نوع روغن پایه مورد استفاده هستند.
ترکیبات و مواد مغذی رایج موجود در میوه آملا و روغن آمله شامل:
- ویتامین ث
- ویتامین آ
- پلی فنول ها
- اسیدهای آمینه (آلانین، لیزین، پرولین، اسید آسپارتیک، اسید گلوتامیک)
- پروتئین‌ها
- کربوهیدرات‌ها
- کلسیم
- پتاسیم
- منیزیم
- آهن
- کاروتن
- آلکالوئیدها
- گالوتانین
- و پکتین است
برخی مطالعات وجود دارد که به طور خاص به مزایای سلامتی روغن آمله پرداخته‌اند. آملا برای هزاران سال توسط انسان مورد استفاده و مصرف قرار گرفته و در سیستم پزشکی باستان بسیار مهم بوده است.
مطالعاتی در دسامبر ۲۰۱۷، یافته‌های قبلی مبنی خاصیت ضد سرطانی روغن آمله را تأیید کرد. یک مطالعه دیگر در سال ۲۰۱۷ آزمایشی به مدت ۶ هفته بر روی موشهای ماده مبتلا به کم کاری تیروئید صورت گرفت. در این رژیم غذایی پرچرب، استرس اکسیداتیو و التهاب موشها کاهش یافت. بسیاری از مطالعات همچنین نشان داده‌اند که آملا ممکن است خاصیت ضد دیابتی داشته باشد.
مطالعه‌ای در سال ۲۰۱۶ نشان داد که سلامت بدنی جوجه‌های گوشتی حتی با میزان بسیار کمی عصاره آملا افزایش یافته؛ و سریعتر از جوجه‌هایی که آملا به آنها داده نمی‌شود، رشد می‌کند.
خواص درمانی روغن آملا برای مو
اسیدهای چرب، فلانوئید، ویتامین‌ها، آنتی اکسیدان ها و سایر ترکیبات فعال این روغن بسیاری از مشکلات مو را برطرف می‌نماید. به عنوان مثال یکی از عوامل مؤثر در شکنندگی مو کمبود ویتامین ث است. ویتامین ث و آنتی اکسیدانهای موجود در روغن آملا از این روند جلوگیری می‌کنند.
آملا در طب شرقی باستان به خوبی تثبیت شده است و در بسیاری از کشورها برای بهبود سلامت مو و پوست سر از آن استفاده می‌شود.
مزایای بالقوه مو و پوست سر روغن آملا شامل موارد زیر است:
- پوست سر و مو را تقویت کنید
- از سفیدی زودرس موها جلوگیری می‌کند
- به رشد مو کمک می‌کند
- ریزش مو را کاهش می‌دهد
- شوره سر را درمان کرده و از خشکی پوست سر جلوگیری می‌کند
- از عفونت‌های انگلی مو و پوست سر جلوگیری کرده یا آن را درمان می‌کند
- موها را درخشان و براق می‌کند
روغن آملا به طور معمول عوارض جانبی ندارد اما در برخی موارد نادر، در معرض اشعه ماوراء بنفش و یا در افراد دارای پوست طبیعی تیره باعث تحریک Lichen planus pigmentosus) LPP) می‌شود. همچنین روغن آملا در بعضی از افراد به ندرت باعث التهاب و سوزش پوست می‌شود.
