وقتی موضوع تثبیت کاهش وزن است برخی از فاکتورهای مشکل‌ساز مانند سن، جنسیت و ژنتیک را نمی‌توان کنترل کرد اما میزان یکجانشینی، آنچه می‌خورید و اینکه چقدر ورزش می‌کنید همچنان در اختیار خودتان است. همان مقدار تلاشی که برای کاهش وزن گذاشتید را باید برای تثبیت وزن به کار ببرید چون بعد از رسیدن به وزن ایده آل همه چیز تمام نشده و همان عاداتی که در طول رژیم رعایت می‌کردید در صورت بی‌توجهی موجب بازگشت وزن خواهند شد. اما علت اصلی بازگشت وزن را می‌توان در مواردی مثل سبک زندگی بدون تحرک و ورزش ناکافی دانست.
چرا ثابت نگه‌داشتن وزن دشوار است؟
کاهش وزن می‌تواند مسیری طولانی و پر از دست‌انداز باشد و فرد با مسائلی مانند هوس‌های غذایی، نوسانات هورمونی و فاکتورهای بسیار دیگری دست‌وپنجه نرم کند که هدفش را طولانی و گاهی نیز دشوار جلوه دهد. اما پس از هفته‌ها، ماه‌ها و حتی سال‌ها تلاش، نظم و قدرت اراده روزی فرامی‌رسد که روی ترازو می‌ایستید و آن شماره جادویی که روزی غیرقابل‌دسترس به نظر می‌آمده روی ترازو می‌بینید. به هدفی که می‌خواستید رسیدید! حالا که به پایان مسیر کاهش وزن رسیده‌اید موقع استراحت و لذت بردن از اندام جدیدتان است، مگر نه؟
شاید بهتر است عجله نکنید. باوجود اینکه حق دارید دستاورد خود را جشن بگیرید اما این را نیز باید بدانید که از همین حالا ماجرایی جدید شروع شده است. برای بسیاری از افراد، تثبیت وزن ممکن است از خودِ کاهش وزن نیز دشوارتر باشد. بر اساس تحقیقات یک مرکز کاهش وزن، تنها ۲۰ درصد از کسانی که تحت نظر آن‌ها بود توانستند کاهش وزن خود را، با موفقیت ۱۰ درصد به مدت یک سال ثابت نگه دارند. با اینکه این آمار نسبت به گزارش‌های دیگر، درصد موفقیت بیشتری را نشان می‌داد اما می‌بینیم که باز هم ۸۰ درصد از افرادی که وزن کم کرده‌اند با روند ثابت نگه‌داشتن وزن به مشکل برخورده‌اند.
بهترین ذهنیت برای تثبیت کاهش وزن
حالا که دوباره خوش‌اندام شدید، وقت آن است که از افزایش وزنتان جلوگیری کنید و وزن جدیدتان را حفظ کنید. احساس فوق‌العاده‌ای است که یک جفت شلوار جین قدیمی که سال‌ها پیش می‌پوشیدید، حالا اندازه‌تان است. بااین‌حال اگر مراقب نباشید، ممکن است متوجه شوید که به‌آرامی نیم یا یک کیلوگرم وزن اضافه کرده‌اید. برای تثبیت کاهش وزن و جلوگیری از اضافه‌وزن راه‌هایی وجود دارد. علت اصلی بازگشت وزن می‌تواند وعده های آزادی باشد که به خود می‌دهید پس سعی کنید از مواد غذایی ممنوعه خودداری کنید.
چگونه وزن هدف خود را مشخص کنیم
مردم اغلب وزن و هیکلشان را با افرادی که در اطرافشان است، مقایسه می‌کنند و نگرانی در مورد وزنشان یا بسیار زیاد یا بسیار کم است؛ اما یک وزن ایده آل برای هر شخص متفاوت است. این وزن به عوامل متفاوتی مثل سن، جنسیت، نوع بدن، تراکم استخوان، نسبت عضله به چربی، سلامت عمومی کلی و قد بستگی دارد.
شاخص تودهٔ بدنی (BMI) توسط ریاضی‌دان بلژیکی به نام Adolphe Quetelet متولد سال ۱۷۹۶ ارائه شد. این شاخص عددی است که در آن نسبت وزن شخص (به کیلوگرم) به وزن او (به مترمربع) بیان می‌شود. این عدد به‌عنوان یک راهنمای مفید برای تقریب یک وزن سالم و انجام نظرسنجی جمعیت به کار می‌رود. برای محاسبهٔ BMI یک فرد، نیاز به وزن و قد آن فرد است. در اندازه‌گیری‌های متریک، اگر وزن شخصی ۸۰ کیلوگرم و قد او ۱.۸ متر باشد، مربع قد وی ۳.۲۴ خواهد بود. تقسیم ۸۰ بر ۳.۲۴ شاخص تودهٔ بدنی او را که ۲۴.۶۹ است، به دست می‌دهد. تعدادی از وب‌سایت‌ها ابزار آنلاینی برای محاسبهٔ این شاخص فراهم می‌کنند. مطابق سازمان جهانی سلامت (WHO)، BMI را می‌توان به‌صورت زیر طبقه‌بندی کرد:
- ۹ به پایین: بسیار لاغر
- ۵: کم‌وزن
- ۵ تا ۲۴.۹: وزن سالم و عادی
- ۲۵ تا ۲۹.۹: دارای اضافه‌وزن
- ۳۰ تا ۳۹.۹: چاق
- ۴۰ به بالا: چاقی مفرط
مرکز کنترل و پیشگیری بیماری‌ها (CDC) اشاره دارد که شاخص تودهٔ بدن می‌تواند به‌عنوان یک ابزار غربال‌گری مورداستفاده قرار گیرد، اما چربی بدن یا سلامت یک فرد را تشخیص نمی‌دهد.
چگونه وزن کاهش‌یافته را در زندگی روزمره ثابت نگه‌داریم
- آن را به یک سبک زندگی تبدیل کنید، نه رژیم غذایی.
- ورزش کردن را متوقف نکنید.
- نظارت روی وزن.
- آرامش داشته باشید و خوب بخوابید.
- الگوی سالم غذا خوردن را ادامه دهید.
- تثبیت کاهش وزن از طریق بازی کردن با بچه‌ها.
- هوشمندانه خرید کردن به تثبیت کاهش وزن کمک می‌کند.
- با خوردن میان وعده‌های سالم وزن کاهش‌یافته را تثبیت کنید.
دست و پنجه نرم کردن با شکست‌ها
وقتی برای کاهش وزن خود تلاش می‌کنید، حمایت و کمک دیگر افرادی که وزن کم کرده‌اند و یا با شما هم هدف هستند بسیار اهمیت دارد. اما زمانی که به وزن ایده آل می‌رسید، می‌توانید با ادامه روند خود تبدیل به الگویی مناسب برای کسانی شوید که در تلاش هستند وزن خود را کاهش دهند. بنابراین خود را منبع الهام دیگران بدانید و در مقابلش نیز مسئولیت‌پذیر باشید. همچنین در این مسیر ممکن است شکست بخورید و یا با ترفندهایی که می‌زنید نتوانید وزن خود را ثابت نگه دارید که در این صورت سعی کنید با آرامش روش‌های دیگر را هم آزمایش کنید و از سختی‌ها نهراسید. علت اصلی بازگشت وزن را در عادات بد خود جستجو کنید.
