دیابت بارداری نامی است که احتمالا ذهن هر مادر باردار یا هر فردی که می‌خواهد اقدام به بارداری کند را درگیر می‌کند. در این مقاله ما با شما عوامل ایجاد کننده دیابت بارداری، عوارض آن، روش های پیشگیری از دیابت بارداری و راه‌های درمان دیابت بارداری را در میان خواهیم گذاشت. با ما همراه باشید.

عوامل ایجاد کننده دیابت بارداری

پیش بینی این که کدام یک از زنان دچار دیابت بارداری خواهند شد کار مشکلی است اما، برخی زنان نسبت به سایرین بیشتر در معرض خطر ابتلا به این بیماری هستند. شانس ابتلای به دیابت بارداری در افراد زیر بیشتر محسوب می‌شود:

• سابقه‌ی قبلی دیابت بارداری
• اضافه وزن قبل از بارداری(BMI بالاتر از ۲۷)
• سابقه خانوادگی دیابت
• زایمان نوزاد بالای ۴ کیلوگرم در زایمان قبلی
• بارداران دارای پیشینه مرده زایی، سقط مکرر و نوزادان دچار نقص عضو
• سن بالاتر از ۲۵ سال
• سابقه فشار خون بالا

علائم دیابت باداری

این بیماری معمولا در طی غربالگری و آزمایش‌های رایج بارداری تشخیص داده شده و غالبا بدون علامت است؛ اما قند خون بالا همیشه موجب علامت‌های زیر می‌شود:

خشکی دهان، تشنگی،  خستگی، تاری دید، عفونت های مکرر ادراری و تکرر ادرار

عوارض دیابت بارداری برای مادر

این اختلال می‌تواند منجر به بزرگ شدن جنین (بیش از ۴ کیلوگرم) شود، که این خود مشکل ساز است زیرا یک جنین بزرگ ممکن است هنگام زایمان دچار آسیب شده یا به مادر آسیب وارد کند. گاهی اندازه‌ی جنین مناسب نبوده و مادر باید تحت عمل سزارین قرار گیرد. دیابت بارداری هم چنین احتمال بروز پره اکلامپسی که یک بیماری تهدید کننده حیات است را افزایش می‌دهد. (پره اکلامپسی یا مسمومیت حاملگی، که سبب افزایش فشار خون می‌شود)  همچنین شانس ریفلاکس وعفونت‌های مکرر ادراری در مادر را نیز افزایش می‌دهد.

عوارض دیابت بارداری بر جنین

• در صورت عدم کنترل قندخون، به ویژه در سه ماهه اول بارداری، احتمال سقط جنین افزایش می‌یابد.
• احتمال بروزناهنجاری‌‌های جنینی در مادران دیابتی، سه برابر بیشتر از دیگر مادران بوده و شایع‏‌ترین آن‌ها، ناهنجاری‌های قلبی- عروقی و عصبی هستند.  بیشترین شانس ایجاد این ناهنجاری‌ها، در هفته ‏های سوم تا ششم بارداری است و کنترل مناسب قندخون در این زمان، می‌‏تواند از بروز این ناهنجار‌ی‌ها جلوگیری کند.
• از سایر عوارض جنینی دیابت دوران بارداری می‌‏توان به مواردی نظیر مشکلات تنفسی (دیسترس تنفسی)، افت قند (هیپوگلیسمی) نوزاد در چند ساعت اول زندگی، بزرگی چثه (ماکروزومی)، ضربه‌های زمان تولد، افت کلسیم (هیپوکلسمی) همراه با تنقباضات مداوم عضلانی و تحریک پذیری نوزاد، افزایش بیلی‏روبین و زردی نوزاد، افزایش مرگ و میر پیش از زایمان و مرگ ناگهانی جنین اشاره کرد.

تشخیص دیابت بارداری

تمام زنان باردار باید در بین ماه های ۶ یا ۷ (مطابق با هفته های ۲۴ تا ۲۸ حاملگی) بررسی شوند، اما زنان با خطر بالاتر برای ابتلا به دیابت بارداری، باید زودتر از این زمان مورد ارزیابی قرار گیرند. برای اینکار پزشک باید برای مادر آزمایش تحمل گلوکز تجویز کرده تا میزان مقاومت بدن مادر به گلوکز مشخص شود.

مراقبت های اولیه و انواع روش درمانی دیابت بارداری

به منظور درمان این بیماری، ابتدا باید قند خون به طور مرتب اندازه گیری شود.

درمان با انسولین

انسولین اصلی‌ترین روش درمان دیابت بارداری است. توجه داشته باشید که در بیماران باردار نمی‌‏توان از داروهای خوراکی کاهش دهنده قندخون استفاده کرد، زیرا سبب کاهش قند خون به مدت طولانی در نوزاد شده و کنترل مناسبی نیز در دوران بارداری ایجاد نمی‌‏کنند.

برای درمان دیابت بارداری چه بخوریم؟

بیمار باید تحت نظر یک متخصص تغذیه بوده و رژیم غذایی خود را تحت نظر او تغییر دهد. هر مادر با دیگری کمی تفاوت دارد، در نتیجه یک رژیم غذایی واحد که برای یک فرد مناسب است الزاما برای دیگری مناسب نیست. اما اغلب زنان باید:

• از مواد غذایی شیرین و غذاهای پرچرب اجتناب کنند.
• سعی کنند از مواد غذایی با فیبر فراوان استفاده کنند.

اخطار

آیا با رعایت قوانین مربوط  به رژیم غذایی دیابتی نیازی به درمان با انسولین نیست؟

خیر، مادر باردار در صورت تشخیص این بیماری باید برای درمان از انسولین استفاده کنند.

درمان با ورزش

 انجام ورزش نقشی در درمان این بیماری ندارد ولی در جهت کنترل قند خون کمک کننده است. اگر از قبل ورزش می‌کرده‌اید، همان فعالیت ورزشی را در صورتی‌که فعالیت سنگین محسوب نشود می‌توانید ادامه دهید. اگر تا به حال ورزش نمی‌کرده‌اید و از همین الان قصد ورزش دارید بهتر است با پزشک خود و یا یک پزشک طب فیزیکی مشورت کنید.

اصول پیشگیری از دیابت بارداری

در بسیاری از مادران نمی‌توان از ابتلا به این بیماری جلوگیری کرد اما، ممکن است توانایی کاهش ریسک ابتلا به دیابت بارداری با نگه داشتن وزن در محدوده طبیعی و جلوگیری از اضافه وزن بیش از حد در طول دوره بارداری وجود داشته باشد. ادامه دادن ورزش و رعایت رژیم غذایی سالم بعد از دوران بارداری در کاهش ریسک ایجاد دیابت نوع ۲ در دوران بعدی زندگی کمک کننده است.