روزه در دوران بارداری؛ بله یا خیر؟!

همانطور که می‌دانیم در ماه مبارک رمضان، تمامی مسلمانان جهان ملزم به گرفتن روزه می‌شوند. اما طبق نظر برخی از مراجع یا کتب برخی از افراد که دارای شرایط جسمانی خاص، بیماری و یا مشکل هستند، از گرفتن روزه معاف هستند. در مورد بعضی از گروه‌ها مانند زنان باردار یا شیرده، اتفاق نظر مراجع و علما بر این است که افراد با نظر پزشک معالج خود، برای گرفتن یا نگرفتن تصمیم بگیرند. با اینحال همیشه بسیاری از زنان باردار یا مادران شیرده در این خصوص سوالاتی دارند که برای آنها پاسخ‌های ضد و نقیضی دریافت می‌کنند. در این مقاله تلاش شده است که به بسیاری از این سوال‌ها پاسخ داده شود.

 علی‌رغم تحقیقات پزشکی، هنوز نمی‌توان به اطمینان پاسخ داد که روزه گرفتن برای جنین یا نوزاد، مضر است یا خیر. اگر باردار هستید و در شرایط مساعدی به سر می‌برید، می‌توانید پس از مشورت با پزشک متخصص و انجام آزمایش‌های لازم مبنی بر سلامت کامل خود و جنین و توانایی، امکان روزه گرفتن برای شما وجود دارد. اما اگر باردار هستید و با توجه به آزمایش‌های پزشکی، از آمادگی لازم برای روزه گرفتن برخوردار نیستید، بهتر است گرفتن روزه‌های واجب خود را به زمان دیگری موکول کنید.

همچنین فراموش نکنید که هرچه ماه رمضان به روزهای آخر بهار و تابستان نزدیک می‌شود، به دلیل روزهای طولانی‌تر و هوای گرم‌تر، مادر در معرض دِهیدراته شدن بدن قرار دارد، در نتیجه روزه گرفتن می‌توان ریسک بزرگی به حساب بیاید.

طبق تحقیقاتی که به تازگی به عمل آمده، روزه گرفتن مادران، علی‌رغم باور برخی افراد که روزه می‌تواند بر هوش و توانایی کودک اثر بگذارد، هیچ تاثیری بر نوزاد تازه متولد شده ندارد و آنها را دچار هیچ گونه نقص یا کمبودی نمی‌کند.

در این مطالعه آماری مشخص شده است که نوزادانی که مادر آنها به خصوص در سه ماهه‌ی اول بارداری، روزه گرفتند بیشتر از سایر نوزادها دچار کم‌وزنی و کوتاهی قد می‌شوند. هرچند این تفاوت بسیار اندک بوده است. این تغییر نیز به این علت پدیدار می‌شود که تعادل شیمیایی جریان خون بدن مادر با گرفتن روزه عوض می‌شود اما این تغییر، تغییری مضر برای شما یا نوزاد نخواهد بود.

اگر شما و جنین در سلامت و وزن خوبی به سر می‌برید، احتمال اینکه بتوانید روزه بگیرید وجود دارد. اما در نظر داشته باشید که جنین تمامی نیازهای خود از جمله مواد مغذی را از شما دریافت می‌کند و فراموش نکنید که بدن شما باید به میزان کافی انرژی برای این کار داشته باشد.

به طور کلی این سه نکته را از یاد نبرید:

·       سطح عمومی سلامت بدن شما قبل از اینکه باردار شوید.

·       در چه دوره‌ای از بارداری به سر می‌برید؟

·       مدت زمانی که در طول روز باید روزه باشید، چقدر است؟

قبل از گرفتن این روزه این نکات را از یاد نبرید:

·       با پزشک متخصص خود صحبت کنید و از عوارضی که ممکن است روزه‌داری برای شما به بار آورد، آگاه شوید. در صورت عدم چک‌آپ مرتب، به دلیل درگیر بودن قند خون در زمان روزه، ممکن است به راحتی به دیابت یا کم‌خونی مبتلا شوید.

·       اگر عادت به نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند چای، قهوه، نسکافه و … دارید، سعی کنید زودتر آن را ترک کنید. به عنوان یک زن باردار نباید بیشتر از ۲۰۰ میلی‌گرم کافئین در روز به بدن خود وارد کنید. فراموش نکنید که مواد غذایی چون چای سبز و شکلات نیز حاوی مقداری کافئین می‌باشد.

·       با تحقیق و مشورت با افراد متخصص، یک رژیم صحیح غذایی که شامل همه‌ی مواد مغذی هست را، پیش بگیرید.

·       از حضور در محیط‌های استرس‌زا دوری کنید. تغییر در روتین زندگی‌ (نخوردن غذا، آب و …) به خودی خود می‌تواند برای یک زن باردار اضطراب‌آور باشد. همچنین میزان هورمون کورتیزول‌‌ خون که همان هورمون استرس است، در زنان باردار روزه‌دار بیشتر از سایرین ترشح می‌شود.

·       کارهای خانه را موکول به بعد افطار کنید تا انرژی بیشتری برای شما ذخیره بماند.

·       در جای خنک بمانید. روزه‌داری بدن شما را خشک می‌کند که این خشکی و گرما برای زن باردار و جنین مناسب نیست.

بدیهی است که پاسخ این سوال بله است! همانطور که تغذیه زمان بارداری با قبل آن متفاوت است، تغذیه فرد باردار روزه‌دار نیز باید متفاوت باشد. سعی کنید طیف گسترده‌ای از مواد غذایی مورد نیاز بدن را در بین وعده‌های سحری و افطاری مصرف کنید. همچنین ساعت خواب منظمی داشته باشید که هیچ وعده غذایی را از دست ندهید.

غذاهایی را انتخاب کنید که انرژی را به آرامی در بدن شما پخش می‌کند. انواع کربوهیدرات‌های پیچیده مانند غلات، حبوبات، میوه‌ها و … جزو این گروه هستند. این موادغذایی همچنین به گوارش راحت‌تر در زنان باردار کمک می‌کند.

غذاهایی با چربی بالا را به عنوان سحری مصرف نکنید زیرا باعث احساس تشنگی در شما در طول روز می‌شود. همچنین فراموش نکنید که برای تامین ذخیره آبی بدن بین افطاری تا سحری بین ۱.۵ تا ۲ لیتر آب بنوشید.