شکر، سم سفید یا آنتی بیوتیکی موثر؟!

آیا واقعا شکر برای بدن انسان یک سم محسوب می‌شود یا اینکه یک داروی آنتی بیوتیک موثر برای انسان است؟

به مناسبت «روز جهانی آگاهی رسانی در مورد شکر»، وبلاگ کرفس به جواب این سوال می‌پردازد. با ما همراه باشید.

شکر در سده‌های گذشته به صورت گسترده و با قیمتی ارزان در دسترس نبود، به همین دلیل عسل به عنوان شیرین کننده در اکثر نقاط جهان مورد استفاده قرار می‌گرفته است.

تا قرن پنجم میلادی شربت حاصل از عصاره‌گیری نیشکر یک محصول ناشناس برای جهانیان بود. در این قرن هندیان توانستند این شربت را به شکل بلور شکر تصفیه کنند و یدین شکل این شربت قابل حمل و جهانی شد.

پس از کریستال‌سازی، به تدریج شکر در تهیه دسرها و شیرینی‌جات در چین و خاورمیانه به کار رفت. با این حال شکر تا قرن هجدهم میلادی همچنان در اروپا جزو کالای لوکس و تجملی به حساب می‌آمد.

در حال حاضر کشت نیشکر به منظور بدست آوردن شکر، فقط در استان خوزستان اقتصادی است و کلیه مزارع و کارخانجات مربوط به آن نیز در این استان قرار دارند. کشت چغندر قند از گذشته‌های دور در ایران رایج بوده است. محل پیدایش اولیه چغندر قند به آسیای صغیر و قسمت‌هایی از ایران نسبت داده می‌شود. ورود بذر اصلاح شده چغندر قند به ایران در حدود ۱۲۰ سال پیش بوده است.

قند، کربوهیدراتی است که به طور طبیعی در انواع مواد غذایی مانند شیر، میوه‌ها و عسل موجود است. مقدار مشخصی از قند در رژیم غذایی به عنوان انرژی برای تامین سوخت و ساز عضلات و خوب کار کردن مغز ضروری است.

مشکل این است که شکر اضافه شده در غذاهای فرآوری شده خطری برای سلامتی محسوب می‌شود. مصرف زیاد قند و شکر باعث افزایش شدید آن در خون ‌می‌شود که این بالا رفتن قند خون ناگهانی سبب کاهش انرژی و خستگی شده و انسان را عصبی می‌کند. اینچنین اشخاصی ولع خوردن قند داشته و این مقدار مصرف قند منجر به مشکلاتی از قبیل:

افزایش وزن

انواع بیماری‌های قلبی

بیماری آلزایمر

می‌شود. همچنین به گفته کارشناسان، شکر با اینکه از جنس چربی نیست اما دلیل اصلی اپیدمی چاقی است.

معمولا وقتی که ما در مورد قند و شکر صحبت می‌کنیم، یعنی این محصول از نیشکر بدست آمده است. ساکارز ترکیبی از ۵۰ درصد قند و ۵۰ درصد فروکتوز است. قند و فروکتوز در بدن پردازش متفاوت دارند. پردازش این دو سلامتی انسان را تحت تاثیر قرار داده و می‌تواند عواقب جبران ناپذیری را در پی داشته باشد.

شکر مسیرهای بیو شیمیایی مغز را تغییر داده و گیرنده‌های دوپامین در مغز را تحت تاثیر قرار می‌دهد. به علت آن‌که مغز به‌طور مستقیم از قند خون استفاده می‌کند و هرچه قند خون بالاتر باشد استفاده آن برای مغز ساده‌تر است، مواد شیرین بعنوان پاداشی برای مغز محسوب می‌شوند. هر چقدر قند و شکر زیاد مصرف کنید مغز، شما را بیشتر تشویق کرده و شما به مصرف قند و شکر وابسته‌تر می‌شوید.

قند و شکر پنهان در اکثر غذاهای فرآوری شده وجود دارد. حتی غذاهایی که بعنوان کم چرب تبلیغ می‌شوند حاوی قند اضافی به منظور افزایش طعم و مزه آن به جای چربی هستند. حتی به موادی مثل ادویه کاری، سوپ و سس آماده، قند و شکر اضافه شده است. به طور متوسط، در هر ۱۰۰ گرم نوشیدنی‌های گازدار، معادل هفت قاشق چای خوری شکر وجود دارد.

انجمن قلب آمریکا و سازمان بهداشت جهانی (WHO) توصیه می‌کنند که شکر مصرفی روزانه نباید از نه قاشق چای خوری (۳۸ گرم) برای مردان و شش قاشق چای خوری (۲۵ گرم) برای زنان بیشتر شود.

خبرگزاری BBC در اردیبهشت ماه سال ۱۳۹۷ در مقاله‌ای با عنوان «شکر؛ نیروی شفابخش پنهان» از شکر به عنوان یک آنتی بیوتیک موثر برای زخم‌های عفونی مقاوم به درمان نام برد. این خبرگزاری در این مقاله از زبان خانم «موزز موراندو» و همکاران عنوان کرد، شکر می‌تواند زخم‌های عفونی که در مقابل آنتی بیوتیک‌های رایج مقاوم شده است را درمان کند. ایده اولیه این تحقیق در دوران کودکی موزز موراندو شکل یافته؛ چرا که به علت فقر خانواده موراندو آن‌ها توان خرید آنتی بیوتیک برای درمان زخم‌های خود را نداشته و به جای آن از شکر استفاده می‌کرده‌اند.

البته به علت انتشار نیافتن نتایج شواهد قطعی مبنی بر درست بودن این خبر، وبلاگ کرفس استفاده از این کار برای درمان زخم‌ را توصیه نمی‌کند.