در طب سنتی ایران بیش از ۱۸ خاصیت برای دانه گیاه خاکشیر برشمرده شده!!! آیا تمامی این خواص واقعیت دارد؟

اگر برای دانستن جواب این سوال به سراغ به سراغ علم برویم شاید موضوع کمی برایمان روشن شود. به گزارش سایت وزارت کشاورزی آمریکا هر ۱۰۰ گرم دانه خاکشیر حاوی ۶.۱ گرم آب، ۳۱۸ کیلوکالری انرژی، ۱۲.۱۴ گرم پروتئین، ۴.۶ گرم چربی و ۵۸.۲۶ گرم کربوهیدرات است. این دانه حاوی مقادیر ناچیزی از تیامین (ب۱) ، ریبوفلاوین(ب۲)، ویتامین ب۶، فولات و ویتامین آ می‌باشد. اما این دانه در هر ۱۰۰ گرم دارای ۱۶.۸ میلی‌گرم نیاسین و ۳۰.۷ میلی‌گرم ویتامین سی می‌باشد که قابل توجه می‌باشد.

همچنین این دانه در هر ۱۰۰ گرم دارای ۲۱۳۰ میلی گرم پتاسیم و ۱۶۳۳ میلی‌گرم کلسیم می‌باشد. برخلاف اکثر دانه‌ها خاکشیر بجز مقدار اندک در لایه خارجی فاقد هرگونه فیبر است.

حال با توجه به دانستن مواد تشکیل دهنده این دانه به بررسی درستی یا نادرتی هر یک از خواص نسبت داده شده به خاکشیر در طب سنتی می‌پردازیم.

شربت خاکشیر برطرف کننده عطش است.

با توجه به جذب نشدن هیچ یک از مواد موجود در این دانه با خیس خوردن و صرفا جذب آب پایین به وسیله فیبر اندک لایه بیرونی خاکشیر این خاصیت در واقع یک افسانه است، در واقع تاثیر آن بر رفع عطش و کاهش دمای بدن بیشتر به شربت لیمو یا عرق کاسنی همراه با شربت خاکشیر مربوط می‌شود. اگر صرفا برای رفع عطش خاکشیر را مصرف می‌کنید دانه گیاه تخم شربتی با توجه به مقادیر بالای فیبر در لایه خارجی می‌تواند بسیار موثرتر باشد.

بهبود اسهال

گفته شده خاکشیر را بو داده و پس مخلوط کردن با آب و عسل به بیمار دهید. با توجه به مقادیر بالای پتاسیم و سدیم در خاکشیر و آزاد شدن آن از پوسته بر اثر حرارت؛ این نوشیدنی می‌تواند به عنوان یه سرم خوراکی محسوب و باعث شست‌ و شو معده، ایجاد تعادل در PH آن و در نتیجه بهبود اسهال در فرد بیمار شود.

اضافه کردن وزن

درمانگران طب سنتی اعتقاد دارند خوردن این دانه به همراه شیر چرب به صورت ناشتا وزن را افزایش می‌دهد. انرژی این دانه بسیار بالاست اما این دانه بدون ضربه یا حرارت به لایه خارجی اصولا در بدن جذب نخواهد شد. این خاصیت یک افسانه بوده و در واقع کالری بالای شیر پرچرب به نام دانه گیاه خاکشیر ثبت شده است.

بهبود لک‌ها و داشتن پوست درخشان

توصیه شده خاکشیر را با ترنجبین به مدت سه هفته مصرف کنید تا دارای پوستی صاف و بدون لک شوید. به علت وجود مقادیر نسبتا بالای ویتامین ث و مقادیر محدود از ویتامین آ در این دانه اگر پودر آن در نوشیدنی حل شود می‌تواند این موضوع صحت داشته باشد. هرچند خوردن یک پرتقال به صورت روزانه مقادیر بیشتری از ویتامین ث و آ را به بدن شما می‌رساند. بدون بررسی مود تشکیل دهنده ترنجبین این خاصیت رد یا تایید نمی‌شود.

دفع سنگ کلیه با خاکشیر

در متون طب سنتی ایران گفته شده نوشیدن روزانه ۴ الی ۵ لیوان خاکشیر با شیرینی طبیعی مانند سکنجبین می‌تواند به دفع سنگ کمک کند. از اینکه ناچار به دوباره گویی هستم پیشاپیش عذر خواهی می‌کنم اما دانه خاکشیر، بدون شکسته شدن لایه خارجی به هیچ وجه در بدن جذب نمی‌شود؛ اما خوردن آب زیاد به واسطه خوش طمع بودن شربت سکنجبین و خاکشیر می‌تواند به دفع سنگ کلیه کمک کند.

هشدار

مصرف دانه خاکشیر به صورت پودر، جوشانده و بوداده به علت دارا بودن مقادیر بالا از کلسیم می‌تواند باعث رشد سنگ کلیه و مثانه شود؛ چرا که اکثر سنگ‌های کلیه و مثانه در انسان از جنس کلسیم هستند. همچنین مقادیر بالای ویتامین ث می‌تواند در بدن باعث تکرر ادرار، سنگ کلیه و سنگ حالب شود.

درمان کبد چرب

گفته شده جوشانده آن در صورت مصرف مرتب و روزانه می‌تواند در درمان کبد چرب موثر باشد. با توجه به مقادیر بالای نیاسین در این دانه خوراکی این گفته صحت دارد. در پزشکی مقادیر بالای سه گرم در روز نیاسین برای افراد دارای کلسترول بالا نتیجه بخش اعلام شده است؛ اما به علت نقش مستقیم این ویتامین در سوخت و ساز چربی‌ها و افزایش حرارت بدن ممکن است باعث گرم شدن و قرمز شدن پوست شود.

ضد بدویی دهان

باز هم ترنجبین و خاکشیر، اینبار توصیه شده برای کاهش خلط در دهان. باز هم باید اعلام کنم که این دانه در سیستم گوارشی بدن بدون از بین بردن پوسته محافظ جذب نخواهد شد و حتی در صورت جذب با توجه به مواد تشکیل دهنده هیچ تاثیری در کاهش یا افزایش خلط دهان و یا افزایش قدرت سیستم ایمنی بدن نخواهد داشت. این خاصیت یک افسانه است.

لاغری!!!

توصیه می‌کنند برای لاغر شدن یک قاشق غذا خوری خاکشیر را در آب ولرم حل کنید!!! و با مقداری شکر یا نبات سفید هر روز صبح ناشتا میل کنید. اگر از این نکته که چگونه می‌توان یک دانه گیاهی دست نخورده را در آب حل کرد بگذریم؛ باید گفت شکر و نبات سفید کالری خالص بوده و جز افزایش وزن برای شما ثمری در پی نخواهند داشت.