کبد یکی از مهم‌ترین اندام‌های بدن انسان است و در زبان عامیانه، ما کبد را با نام «جگر» نیز می‌شناسیم. این اندام وظایفی بسیار حیاتی را به عهده دارد و به همین دلیل است که باید حسابی مراقب آن باشیم.
وظایف کبد چیست؟
کبد، به عنوان بزرگ‌ترین غده در بدن انسان، وظایف متعددی به عهده دارد؛ اما مهم‌ترین آن‌ها، تبدیل مواد سمی داخل بدن به مواد بی‌ضرر است. کبد همچنین در تنظیم متابولیسم داروها، ذخیره آهن و مقابله با عفونت‌ها نیز اصلی‌ترین عضو بدن انسان به شمار می‌رود. اما این‌ها تنها بخشی از وظایف کبد در بدن است. این عضو حیاتی، مسئول تنظیم قند خون و ترشح انسولین است. در کنار این کارها، کبد موظف است پروتئین‌های خونی مورد نیاز بدن را تولید کند. یکی دیگر از وظایف مهم کبد، تامین خون جنین است. البته پس از تولد جنین، این وظیفه به مغز استخوان محول می‌شود.
از نکات جالب در رابطه با کبد، قدرت ترمیم بالای آن است. در صورتی که به هر دلیلی، فردی نیمی از کبد خود را از دست بدهد، این اندام می‌تواند ظرف دو هفته به اندازه سابق خود بازگردد! این قدرت ترمیم در هیچ عضو داخلی دیگری در بدن انسان دیده نمی‌شود.
کبد چرب چیست؟
وجود مقداری چربی در کبد طبیعی است. همان‌طور که از اسم این عارضه پیدا است، وقتی تجمع چربی در کبد از حد معمول بیشتر باشد، کبد، چرب شده است. به زبان تخصصی‌تر، این واکوئول‌های چربی هستند که اجتماعشان در کبد، باعث به وجود آمدن این بیماری می‌شود. اصلی‌ترین دلیل ابتلا به بیماری کبد چرب، مصرف الکل است؛ اما در سطح کشوری مانند ایران، این بیماری دلایل دیگری دارد. شایع‌ترین نوع بیماری کبد چرب در ایران، کبد چرب غیرالکلی است. این بیماری عمدتاً به دلایلی مانند چاقی، سوء تغذیه و دیابت به وجود می‌آید.
همان‌طور که پیش از این هم ذکر شد، وجود مقداری چربی در کبد امری معمول است؛ اما اگر این مقدار به حدی برسد که بین ۵ تا ۱۰ درصد وزن کبد را تشکیل دهد، فرد اصطلاحاً به بیماری کبد چرب مبتلا شده است. کبد چرب، علامت خاصی ندارد و تنها پس از پیشروی بیماری است که فرد بیمار، دچار علائمی مانند سوء هاضمه می‌شود. در افراد دارای اعتیاد به مصرف الکل، این بیماری با شدت بیشتری عارض می‌شود؛ اما این مسئله به این معنا نیست که افراد غیرالکلی به آن دچار نمی‌شوند. چاقی، اصلی‌ترین دلیل ابتلا به کبد چرب در افراد غیرالکلی است. مصرف غذاهای آماده، فست فودها، کمبود فعالیت فیزیکی و رژیم غذایی نامناسب، همزمان که می‌توانند دلیل چاقی افراد باشند، دلایل اصلی ایجاد چربی بیش از حد در کبد و در نتیجه، وقوع کبد چرب باشند. در زندگی مدرن امروزی، این موارد بیش از هر زمانی رایج شده‌اند و این مسئله باعث شده است کبد چرب، تهدیدی جدی برای تمام افراد دارای اضافه وزن به شمار بیاید.
مکانیزم ابتلا به کبد چرب
وقتی چربی جمع شده روی کبد از حد مجاز بیشتر شود، کبد در عملکرد خود با مشکلات زیادی روبرو می‌شود. مهم‌ترین کارکردی که در اثر کبد چرب با اخلال مواجه می‌شود، ناتوانی کبد در شکستن چربی‌ها است. در اثر این اتفاق، کبد فرد با سیروز کبدی و تورم در این اندام مواجه می‌شود.
کبد چرب بیشتر در چه افرادی شایع است؟
کبد چرب یک بیماری با نرخ شیوع روبه بالا است. روز به روز به تعداد افراد مبتلا به کبد چرب افزوده می‌شود و دامنه گسترش آن بیشتر و بیشتر می‌شود. طبق آمارهای جهانی، میزان شیوع کبد چرب در سطح جهان بین ۷ تا ۹ درصد است؛ اما متخصصان معتقدند که این آمارها بسیار خوشبینانه است و حقیقت امر، چیزی فراتر از این آمارها است. یکی از بهترین کشورها در زمینه کبد چرب، ژاپن است که میزان شیوع این بیماری در آن، تنها حدود ۱ درصد است. دلیل این امر هم مشخص است: رژیم غذایی مناسب و داشتن تحرک کافی. زنان نسبت به مردان بیشتر در معرض ابتلا به این بیماری هستند. از لحاظ سنی هم، افراد بالای ۳۰ سال، بیش از سایرین دچار این بیماری می‌شوند. البته نباید فراموش کرد که حتی کودکان نیز احتمال ابتلا به این بیماری را دارند و بسیاری از مبتلایان به کبد چرب، کودکانی با اضافه وزن هستند.
درمان کبد چرب
از آن جا که اصلی‌ترین دلیل ابتلا به کبد چرب غیرالکلی، داشتن اضافه وزن و چاقی است، درمان کبد چرب هم رابطه تنگاتنگی با مبارزه با چاقی دارد. در صورتی که کبد چرب در مراحل اولیه باشد، اصلاح رژیم غذایی و انجام فعالیت ورزشی مستمر، باعث جلوگیری از پیشروی و به مرور زمان، درمان کبد چرب می‌شود. افراد چاق، باید با استمداد از روش‌های مناسب، وزن خود را کاهش داده و چربی‌های رسوب کرده در کبد خود را از بین ببرند. بله. کبد چرب بیماری خطرناکی است؛ اما مبارزه با آن در گریدهای( درجه) اولیه، با اصلاح تغذیه و افزایش فعالیت بدنی کاملاً قابل درمان است. اما در صورت تغییر سبک زندگی، اصلاح رژیم غذایی و داشتن فعالیت ورزشی کافی، می‌توانید از پیشروی آن جلوگیری کنید تا کار به جاهای باریکی مثل سیروز کبدی و نیاز به پیوند کبد نکشد.
اپلیکیشن کرفس با ارائه بهترین برنامه‌های غذایی و ورزشی، می‌تواند در مسیر مبارزه با کبد چرب، یکی از قوی‌ترین ابزارهای شما باشد. با کرفس وزن کم کنید و چربی‌های اضافه روی کبدتان را مثل چربی باقی مانده روی ظرف غذا، به راحتی بشویید.
