چاقی در نوجوانان و راهحل آن (قسمت اول)
چاقی در نوجوانان و راهحل آن (قسمت اول)
فرقی نمیکند که نوجوانی در منزل دارید یا نه، کافی است یک بار به مرور دورهی نوجوانی خود بپردازید تا تجربهی سخت و ترسناک نگرانی در مورد ظاهر خود را به یاد آورید. «من خیلی چاق هستم!»، «دماغ من خیلی بزرگ است!»، «من زشتترین آدم روی زمین هستم!» و جملاتی از این قبیل، چیزهایی هستند که احتمالا بارها از زبان نوجوانها شنیدهایم.
همانطور که میدانیم ظاهر، نقش مهمی در پذیرفته شدن در جمعهای دوستانهی نوجوانان دارد. بنابراین تا حدی این نگرانی در مورد ظاهر در بین نوجوانها طبیعی است و جای نگرانی ندارد. اما وقتی این نگرانی و ناراحتیها بیشتر میشود، باید به دنبال دلیل جدیتری در ظاهر نوجوانان گشت زیرا در برخی مواقع با مشکلات جدیای روبرو خواهیم شد. یکی از این مشکلات چاقی نوجوانها است که دلایل مختلفی باعث بروز آن میشود.
در ادامه به بررسی این دلایل و راهکارهای درمان چاقی در بین نوجوانها خواهیم پرداخت.
چه چیزهایی برافزایش وزن من تاثیر میگذارد؟
مهم است که بدانید شما با هر سنی و در هر وضعیت اندامی، میتوانید وزن خود را تغییر دهید اما در مسیر تغییر وزن، چیزهایی هستند که شما قادر به کنترل آنها هستید و برخی مسائل دیگر نیز از کنترل شما خارج هستند.
بلوغ: اگرچه ممکن است تاثیر بلوغ بر وزن شما چندان به چشم نیاید، اما باید گفت که بلوغ مسالهای هست که به طور مستقیم بر روی وزن افراد تاثیر میگذارد. این تغییر وزنی در بلوغ دختران به صورت افزایش سطح چربی و در پسران با افزایش سطح عضله بدن خودنمایی میکند. بخش عمدهای از این افزایش وزن، تغییرات طبیعی بدن بوده و نمیتوان به عنوان چاقی آن را در نظر گرفت.
ژن: «چرا اندام من مانند دوستانم نیست؟» این سوال، از جمله سوالاتی که نوجوانهای دارای اضافه وزن به کرات از خود میپرسند. یکی از دلایل اصلی این مشکل این است که ژن هر فرد با فرد دیگر تفاوتهای اساسی دارد. اینکه چربی در کدام ناحیه از بدنتان ذخیره شود، به ژن والدین شما برمیگردد. اگر شما دارای اندام گلابی شکل و نه سیبی شکل هستید، این مساله بر حسب اتفاق نیست. در واقع اگر والدین شما افراد چاقی هستند، احتمال افزایش وزن در شما نیز بالاتر است.
تغذیه: در حالیکه ژنتیک و بلوغ، عواملی خارج از دسترس شما هستند، تغذیه چیزی است که شما به راحتی میتوانید آن را کنترل کنید. سیبزمینی سرخکرده، پیتزا، نوشابه، چیپس و پفک و … خوراکیهایی هستند که بدون اضافه کردن هرگونه مواد معدنی به بدن، باعث افزایش وزن شما میشوند. این در حالی است که والدین میتوانند به راحتی چگونگی تشویق کودک یا نوجوان خود به سالمخواری را فرابگیرند.
فعالیت بدنی: فعالیت بدنی کم، باعث بروز مشکلات عدیدهای در هر سنی میشود. کمتحرکی منجر به دیابت، بیماری چاقی، دردهای مرمن و … میشود. امروزه یکی از دلایل اصلیای که باعث چاقی نوجوانها میشود، عادتهای غلط آنها از جمله تماشای ساعتها تلویزیون، بازی با کامپیوتر و موبایل و … است که منجر به بیتحرکی و متعاقبا اضافه وزن آها میشود.
آیا واقعا دارای اضافه وزن هستید؟
همانطور که گفته شد، زیبا به نظر رسیدن، دغدغهی دور از ذهنی برای نوجوانان نیست. بنا به همین دلیل اکثر آنها برای ایدهآل به نظر رسیدن حاضرند دست به هر کاری بزنند حتی اگر آن کار به قیمت کاهش وزن بیجهت و مخاطرهآمیز، تمام شود. در حقیقت بسیاری از نوجوانان اضافه وزن ندارند و تنها در توهم آن به سر میبرند. آنها خود را با ستارههای سینما و سوپر مدلها مقایسه میکنند و برای رسیدن به وزن و اندام آنها، وزن خود را تا سطح ناسالمی کم میکنند که این کار ممکن است به مشکلات جدیای چون اختلالات روحی و جسمی منجر شود.
بنابراین مهم است که بدانیم محدودهی سالم وزنی ما کجا قرار دارد و چه مقدار از آن فاصله داریم. جالب است بدانید که حتی وزن هم نمیتواند به شما بگوید که آیا بدن سالمی دارید یا خیر. زیرا وزن شامل همهی عضلات، چربی، استخوانها و اندامهای داخلی است. بنابراین سعی کنید که به جای وزن، بر فاکتورهای دیگری مانند سایز تمرکز کنید.
پس سعی کنید که قبل از شروع هر نوع برنامهی رژیم لاغری به سه نکته توجه داشته باشید:
۱- به دست آوردن BMI
۲-تقویت و بهبود اعتماد به نفس
۳-مراجعه به متخصص تغذیه
در قسمت بعدی در مورد روشهای کاهش وزن و سوالات رایج آن در میان نوجوانان خواهیم پرداخت.