اثرات روانی تغذیه خاص، در بیماران دیابتی چیست؟
انواع دیابت عبارتند از:
دیابت نوع ۱
که در گذشته «دیابت وابسته به انسولین» نامیده می‌شد و هر سنی را دربر می‌گیرد؛ اما در کودکان و جوانان شایع‌تر است. بدن افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ برای کنترل قند خون، قادر به تولید انسولین کافی نمی‌باشد؛ یا اینکه به‌طور کل انسولین تولید نمی‌کند. لذا، برای کنترل قند خونشان نیازمند انسولین تزریقی هستند. عدم دسترسی به انسولین در افراد مبتلا به دیابت نوع ۱ موجب عدم رسیدن سوخت به عضلات بدن و در نتیجه مرگ این افراد میشود.
دیابت نوع ۲
که در گذشته به آن «دیابت غیر وابسته به انسولین» گفته می‌شد. در افراد میان سال به بالا، بخصوص افراد دارای اضافه وزن، شایع است. با توجه به پدیده رو به افزایش چاقی و کم تحرکی در افراد جوان، این افراد می‌توانند با تغذیه صحیح و فعالیت بدنی مناسب وزن خود را کاهش داده و خطر ابتلا به بیماری دیابت نوع ۲ را در خود کاهش دهند.
دیابت نوع ۲ همیشه به انسولین نیاز ندارد و غالبا این افراد می‌توانند دیابت خود را با تغذیه صحیح و کاهش وزن و فعالیت بدنی کنترل نمایند. اما ممکن است به دارو نیز نیاز داشته باشند. تقریبا ۹۰ الی ۹۵ درصد افراد مبتلا به دیابت به دیابت نوع ۲ مبتلا هستند.
علائم بیماری دیابت
شروع دیابت نوع ۱ بسیار ناگهانی و ناراحت کننده است، که می‌تواند علائم ذیل را به دنبال داشته باشد.
۱. تکرر ادرار
۲. تشنگی و خشکی دهان به طور غیرطبیعی
۳. خستگی مفرط یا کمبود انرژی
۴. گرسنگی مداوم
۵. کاهش ناگهانی وزن
۶. تاری دید
۷. عفونت‌های مکرر
شروع دیابت نوع ۲ تدریجی است؛ بنابراین تشخیص بیماری کار بسیار دشواری است. به هر حال علائم دیابت نوع ۱ بصورت خفیف‌‌تر ممکن است در مبتلایان به دیابت نوع ۲ نیز وجود داشته باشد.
در برخی افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ هیچ گونه از علائم زودرس بیماری دیده نمیشود و ممکن است تا سال‌ها پس از ابتلا نیز، تشخیص داده نشود. نیمی از این افراد در زمان تشخیص دچار عوارض مختلف دیابت هستند.
با وجود اینکه تاکنون دیابت درمان قطعی نیافته ولی راه‌های موثری برای کنترل آن وجود دارد. به کمک درمان‌های مناسب دارویی و آموزش‌های صحیح در کنار داشتن شیوه صحیح زندگی، یک فرد دیابتی می‌تواند همانند سایر افراد جامعه به زندگی فعال خود ادامه و خطر ایجاد عوارض دیابت را کاهش دهد.
دیابتیها از مصرف مواد غذایی مخصوص دیابتی خودداری کنند!
مرباها، نوشابه‌‌ها و انواع مواد غذایی مخصوص دیابتیها در بازار وجود دارد، اما توصیه میشود از این مواد غذایی برای افراد دیابتی چه بزرگسال و چه کودکان استفاده نشود.
دلایل
اول از همه این که وقتی برای کودک دیابتی تان از این غذاهای مخصوص تهیه میکنید و به او در جمع دیگران توصیه میکنید این غذاهای خاص را بخورد، از نظر روانی یک ضربه روحی به او زده‌اید؛ این ناراحتی روانی اصلا مناسب او نیست. علاوه بر این ناراحتی‌های روانی، برای کنترل قند خون مضر هستند.
دلیل دوم گرانی نسبی این مواد غذایی است. شما با تهیه این مواد هزینه بیشتری را به خانواده تحمیل میکنید، در حالی که سودی به خاطر این هزینه اضافی عایدتان نمیشود. به علاوه از نظر محتوای موجود، کالری و انرژی، این مواد غذایی از غذاهای مشابه که برای افراد سالم استفاده میشود، بیشتر است. با این که در این محصولات از قندهایی مثل گلوکز استفاده نشده است، اما از قندهای مصنوعی استفاده شده که کالری و انرژی بیشتر را دارا هستند.
علاوه بر این، معمولا مزه این غذاهای رژیمی تا حدی متفاوت است و فرد دیابتی که از این محصولات استفاده می‌کند از نظر روانی احساس می‌کند با دیگران تفاوت دارد. این حس متفاوت بودن در کودکان دیابتی می‌تواند برای آن‌ها بسیار آزار دهنده باشد.
در برخی از این محصولات از قندی به نام سوربیتول استفاده شده است. مصرف زیاد قند سوربیتول می‌تواند موجب عوارضی همچون دل‌درد و اسهال در فرد شود.
اگر تا امروز حتی در مسافرت‌ها و مهمانی‌ها چنین اشتباهی را مرتکب شده‌اید، بهتر است آن را تکرار نکنید. غذا خوردن سالم و کنترل دایمی قند خون، به همراه داشتن تحرک بدنی متناسب با سن می‌تواند به همه دیابتی ها این امکان را بدهد که همانند بقیه مردم زندگی کنند، غذا بخورند.
تنها موضوعی که افراد دیابتی باید به خاطر بسپارند این است که:
باید همواره حواس‌‌شان به مقدار قند خون شان باشد و در صورتی که در شرایط خاص سفر به قول معروف ناپرهیزی کردند، وعده انسولین تزریقی خود را بیشتر کرده و بعد از غذا قند خونشان را اندازه‌گیری کنند. در این شرایط نیازی نیست که برای خود غذای خاصی را تهیه کنند.
