فهرست محتوا:
سرطان نوعی اختلال در سرعت تكثير و تمايز سلولی است كه می‌تواند در هر بافتی از بدن در هر سنی رخ دهد و با حمله به بافت‌های سالم بدن موجب بيماری شديد و در نتیجه مرگ بافت شود. سالانه در اثر ابتلا به انواع سرطان تعداد زيادی از مردم جهان جان خود را از دست می‌دهند. اين بيماری پس از اختلالات قلبی ـ عروقی و تصادفات سومين علت شايع مرگ و مير در دنياست. علت بروز بيش از ۹۰ درصد سرطان‌ها در اثر عوامل محيطی از جمله رژيم غذايی، عوامل شيميايی (سيگار، ذرات معلق موجود در هوای شهرهای صنعتی، برخی از داروها، نگهدارنده‌های مواد غذايی نظير نيتريت، حشره‌كش‌ها، بعضی از رنگ‌های خوراکی و …) ، عوامل فيزيكی (نور آفتاب، اشعه X و …) می‌باشد كه البته عوامل غيرمحيطی نظير سن فرد (هر چه سن فرد افزایش یابد توانایی بدن برای ترمیم آسیب‌های وارد شده به بدن کاهش یافته و در نتیجه احتمال جهش ژنتیکی سلول در اثر عوامل محیط و تبدیل به سلول سرطانی افزایش می‌یابد.) و عوامل ارثی نیز در ايجاد سرطان دخيل می‌باشند.
مطالعات نشان داده است كه ۴۰ درصد از سرطان‌ها در مردان و ۶۰ درصد از سرطان‌ها در زنان با رژيم غذايی در ارتباط می‌باشد و تخمين زده می‌شود كه ۳۵ درصد از كل مرگ و ميرهای ناشي از سرطان بدلیل نوع رژيم غذایی (سبک‌زندگی) است.
بنابراين شما می‌توانید با اتخاذ يک رژيم غذايی مناسب از دگرگونی سلول‌های طبيعی و رشد تومورهای سرطانی در بدن جلوگيری نمائيد. عوامل تغذيه‌ای بصورت‌های مختلف در ابتلا به سرطان نقش دارند، نظير نقش محافظتی که فيبرهای غذايی داشته و ياكمبود ويتامين‌ها و افزايش مصرف چربی‌هایی که می‌توانند سرطان‌زا باشد.
در جوامع شهری و جوامع پيشرفته، مصرف بيش از حد مواد غذايی (over nutrition) و در جوامع فقيرتر، كمبودهای تغذيه‌ای (under nutrition) موجب بروز سرطان می‌شود.
راه‌کارهای تغذیه‌ای برای کاهش ابتلا به انواع سرطان
۱. اجتناب از چاقی
طبق تحقیقات چاقی با بيماری سرطان ارتباط مستقیم دارد. طبق نتایج این تحقیقات برخی از سرطان‌ها نظير سرطان پستان، كيسه صفرا و رحم در زنان چاق بيشتر است. بنابراين از چاقی بپرهيزيد و وزن خود را همواره در يك حد ايده‌آل ثابت نگهداريد (برای این کار می‌توانید از اپلیکیشن‌هایی مانند کرفس کمک بگیرید.)؛ و همچنین سعی نماييد غذايی را مصرف نماييد كه مواد مغذی مورد نياز شما را تا حد ممکن تامين کند. چاقی در افراد مختلف ممکن است دارای علل متعددی نظير كم كاری تيروئيد، كيست تخمدان، استعداد فاميلی، پرخوری، كمبود فعاليت فيزيكی و … باشد، ولی اغلب افراد چاق و پرخوراز فعاليت‌بدنی كمی برخوردار هستند. برنامه غذايی برای كاهش وزن بايد بر اساس يك نسبت علمی و منطقی از نظر مصرف مواد غذايی باشد تا غذای كافی، مغذی و سالم را برای مدت زمان طولانی، برای بدن تامین کند. برای اين منظور بايد تغيير دائمی در عادات غذايی و فعاليت فيزيكی انجام گيرد.
به طور كلی تمرينات بدنی به تنهايی و بدون رعايت رژيم غذايی بر روی كنترل وزن اثر ندارد. ايجاد عادات پسنديده نظير پياده‌روی و يا دوچرخه سواريی به جای استفاده از اتومبيل هنگامی كه به صورت يك عمل ثابت و معمول انجام گيرد دارای اثر بسيار سودمندی بر تسريع كاهش وزن می‌باشد.
رژيم‌های غذايی دارای فيبر زياد الزاما با مواد قندی و چربی كمتری همراه هستند و بدين ترتيب سبب كاهش دريافت انرژی و افزايش دفع مواد غذايی انرژی‌زا می‌شود. (زیاد بودن فیبر به‌طور مجزا می‌تواند سبب کاهش جذب چربی‌های مضر غذا و همچنین سبب حس سیری زودرس در فرد شود. برای بیشتر دانستن در مورد تاثیر فیبر در سلامت تغذیه به مقاله فیبر مراجعه نمایید.)
۲. كاهش مصرف چربی
همواره برای حفظ و تامين سلامتی توصيه به كاهش مصرف چربی بهويژه چربی‌های حيوانی می‌گردد. البته با توجه به اينكه اين منابع غذايی علاوه بر چربی دارای ساير مواد مغذی مورد نياز برای بدن نظير پروتئين، املاح و ويتامين‌ها می‌باشد، بايد در مقادير خاص كه توسط كارشناسان تغذيه تعيين می‌گردد مصرف گردند. بنابراين با حفظ تنوع در مصرف گوشــت‌های مختلف (گاو، گوسفند، مرغ، ماهی) بيشــتر از منابع پروتئينی كم‌چرب نظير گوشت گوساله، مرغ و ماهی استفاده نمایيد.
حتما می‌دانيد چربی‌ها انواع متعددی دارند، مثل چربی‌های اشباع كه از آن جمله، چربی متصل به گوشت و روغن حيوانی است كه در دمای محيط به صورت جامد هستند. نوع ديگر چربی‌های غير اشباع هستند؛ مثل روغن زيتون كه در دمای محيط به صورت مايع می‌باشد. تاثير مصرف چربی در بروز سرطان بدين ترتيب است كه هم نوع و هم مقدار چربی مصرفی مهم است.اگر بيش از حد چربی مصرف كنيم به دليل ترشح زياد صفرا در روده برای هضم چربي‌ها، بخشی از آن تبديل به اسيد آپكوليک (Apcholic Acid) می‌شود كه در ايجاد سرطان روده بزرگ نقش مهمی را دارا می‌باشد؛ و اگر با مصرف بيش از حد كلسترول، سطح كلسترول مضر خون يا LDL افزايش يابد، خطر رشد سلول‌های سرطانی و خطر ابتلا به گرفتگی عروق بالا می‌رود.
با توجه به این دلایل می توان ادعا کرد این روش‌ها در کاهش ابتلا به انواع سرطان موثر است:
کل چربی مصرفی را كاهش دهيد.
اكثر غذاهايی كه ما ايرانی‌ها مصرف می‌كنيم با استفاده از روغن بسیار تهيه می‌شود، که دلیل اصلی چاقی و در نتیجه ابتلا به بسیاری از بیماری‌های مربوط به چاقی در جامعه ایرانی است. براساس محاسبات مبتنی بر تحقيقات تغذيه‌ای، در حدی مصرف چربی مناسب است كه ۳۰ درصد انرژی روزانه را تامين كند. چون با سوختن چربی در بدن دو برابر قندها و پروتئين‌ها انرژی ايجاد می‌شود. بنابراين در یک رژیم غذایی سالم ميزان مصرف چربی برای افراد عادی نبايد از ۸۰ گرم در روز تجاوز كند. اين ميزان چربی شامل چربی‌های پنهان در غذا و چربی‌های اضافه شده توسط افراد به آن می‌باشد. با توجه به اين‌که انواع گوشت، لبنيات و دانه‌ها و … دارای روغن هستند، مجاز هستيم۳۰ الی ۴۰ گرم روغن به غذاهای مصرفی در طول روز اضافه كنيم كه برابر است با پنج تا هفت قاشق غذاخوری روغن مايع.
از روغن‌های خوب استفاده كنيد!!!
در فرهنگ ما روغن خوب را روغن حيوانی تلقیمی‌كنند، در صورتی كه از ديدگاه علم تغذيه، روغنی خوب است كه دارای باندهای غيراشباع و مايع باشد. اين روغن در بدن بر توليد كلسترول بی‌تاثير است و يا سبب کاهش تولید آن خواهد شد. در صورتی‌كه با مصرف روغن‌های جامد حيوانی، چربی‌های متصل به گوشت، توليد كلسترول در بدن افزايش می‌دهد، كه از عواقب بد آن آگاه هستيد. تحقيقات نشان داده كه به دليل مصرف زياد روغن زيتون در يونان، شيوع سرطان پستان و سرطان پروستات بسيار كمتر از متوسط جهانی است. از اين رو در جيره غذايی روزانه خود برای تامين پروتئين، فقط به مواد گوشتی و پر چربی اكتفا نكنيد.
