هیچ‌گاه پس از گوش دادن به موسیقی احساسِ بهتر شدن داشته‌اید؟ شاید شما را آرام کرده ‌باشد، در بهتر به خواب رفتن، مطالعه کردن، یا ورزش کردن به شما کمک کرده باشد. حتی ممکن است دردتان را تسکین داده ‌باشد. آیا تاکنون به چراییِ آن اندیشیده‌اید؟ در این نوشتار درباره مهم ترین فواید موسیقی برای ذهن و جسم بحث می شود.

۱۱ فایده گوش دادن به موسیقی برای ذهن و بدن

در این قسمت فواید گوش دادن به موسیقی را با شما مرور می ‌کنیم:

۱. بهبود عملکرد حافظه

بسیاری از دانش‌آموزان و دانشجویان علاقهٔ بسیار زیادی به پخش موسیقی هنگام مطالعه دروس دارند اما آیا این کار درست است؟ برخی احساس می‌کنند گوش دادن به موسیقی موردعلاقه هنگام مطالعه موجب بهبود عملکرد حافظه می‌شود و البته عده‌ای دیگر مخالف‌اند و معتقدند در این‌گونه مواقع، موسیقی صرفاً عامل لذت‌بخش حواس‌پرتی است.

پژوهش‌ها نشان می‌دهد که احتمالاً موسیقی تأثیر مثبتی روی حافظه دارد، اما این امر به فاکتورهای متعددی بستگی دارد، ازجمله نوع موسیقی، لذت بردن فرد از آن موسیقی و حتی میزان آشنایی وی با دنیای موسیقی.

۲. بهبود عملکرد شناختی مغز

مطالعات علمی ثابت کرده موسیقی پس‌زمینه، همان موسیقی که فرد هنگام تمرکز روی انجام کاری دیگر به آن گوش می‌دهد، در بزرگ‌سالان قادر به بهبود عملکرد وظایف شناختی (از حل مسئله گرفته تا انجام امور شغلی) است. در این زمینه پژوهشی خاص انجام شد که نتیجهٔ آن این بود: پخش موسیقی شاد منجر به بهبود سرعت پردازش اطلاعات در مغز می‌شود و روی‌هم‌رفته هم موسیقی شاد و تند و هم موسیقی آرام منجر به بهبود عملکرد حافظه می‌شوند. پس از این به بعد برای تقویت عملکرد ذهنی هنگام انجام کارهای گوناگون فراموش نکنید حتماً یک موسیقی پس‌زمینهٔ ملایم پخش کنید.

۳. کمک به کنترل اشتها و خوردن کمتر

یکی از شگفت‌انگیزترین مزایای روان‌شناختی موسیقی تأثیر آن روی کاهش وزن است. اگر دوست دارید وزن کم کنید، احتمالاً گوش دادن به موسیقی ملایم و دلنشین و کاهش نور محیط به شما در این زمینه کمک بسزایی خواهد کرد.

طبق نتایج یکی از مطالعات، افرادی که به رستوران‌های کم‌نور با پخش موسیقی ملایم هنگام صرف وعدهٔ غذایی مراجعه کرده‌اند، در مقایسه با افرادی که به سایر مکان‌های غذاخوری رفته‌اند، ۱۸ درصد مواد غذایی کمتری می‌خورند. اما چرا؟ پژوهشگران معتقدند موسیقی و نور کم محیط موجب آرامش محیط می‌شوند.

۴. کمک به خواب بهتر

بی‌خوابی یا کم‌خوابی مشکلی جدی است که تقریباً گروه‌های مختلف سنی با آن دست‌وپنجه نرم می‌کنند. اگرچه روش‌های درمانی متعددی برای درمان این بیماری و سایر اختلالات مشابه مربوط به خواب وجود دارد، پژوهش‌ها نشان می‌دهد گوش دادن به موسیقی‌های کلاسیک آرام‌بخش درمانی ایمن، مؤثر و ارزان برای این دسته از ناهنجاری‌ها محسوب می‌شود.

۵. کمک به یادآوری خاطرات

آیا برای شما پیش آمده که با شنیدن یک آهنگ قدیمی خاطره‌ای خاص از دوران گذشته برای شما زنده شود. یادآوری خاطراتی که یک آهنگ به آن‌ها پیوند خورده است برای مغز بسیار راحت‌تر است.

۶. کاهش درد مزمن و افسردگی

بنا بر مطالعه‌ای که در نشریه Journal of Advanced Nursing منتشر شد، گوش دادن به موسیقی می‌تواند به کاهش درد مزمن و افسردگی کمک کند. پژوهشگران ۶۰ شرکت کننده را به سه گروه تقسیم کردند: گروه نخست به موسیقی مورد علاقه خود گوش می‌دادند، گروه دوم به آهنگ‌های انتخابی پژوهشگران گوش می‌دادند، و گروه کنترل به موسیقی گوش نمی‌دادند. شرکت کنندگان در این مطالعه به بیماری‌های مختلفی، از جمله آرتریت و مشکلات دیسک مبتلا بودند که موجب درد مزمن می‌شدند.

در پایان مطالعه، گروه‌هایی که به موسیقی گوش داده بودند، کاهش درد به میزان ۲۱ درصد را گزارش کردند، در شرایطی که گروه کنترل افزایش ۱ تا ۲ درصدی احساس درد را گزارش کردند. همچنین، گروه‌هایی که به موسیقی گوش داده بودند، در مقایسه با گروه کنترل ۲۵ درصد افسردگی کمتر را گزارش کردند. از این رو، پژوهشگران نتیجه‌گیری کردند که گوش دادن به موسیقی می‌تواند به افراد در مقابله با درد مزمن و همچنین افسردگی کمک کند.

۷. کاهش استرس با گوش دادن به موسیقی

افراد بسیاری برای کاهش سطوح استرس به آهنگ‌های مورد علاقه خود گوش می‌دهند و از نظر علمی نیز مفید بودن این اقدام ثابت شده است. طی یک مطالعه با حضور ۶۰ شرکت کننده زن سالم، یک آزمایش استرس روانی پس از گوش دادن به موسیقی، گوش دادن به صدای آب جاری یا استراحت در سکوت انجام شد. پژوهشگران دریافتند شرکت کنندگان در گروه موسیقی ریکاوری جسمانی سریع‌تر از استرس در مقایسه با گروه‌های دیگر را تجربه کرده‌اند.

۸. بازیابی گفتار

موسیقی درمانی ابزاری مهم برای افرادی است که یک آسیب دیدگی در سمت چپ مغز – مسئول گفتار – خود را به دلایل مختلف، از جمله سکته مغزی یا یک جراحت را تجربه کرده‌اند. به نظر می‌رسد ملودی و ریتم موسیقی به تقویت گفتار کمک می‌کنند..

۹. کمک به بیماران برای تحمل درمان‌های سرطان

همان گونه که موسیقی می‌تواند به افراد در مدیریت درد و استرس کمک کند، به عنوان ابزاری خوب برای تحمل درمان‌های سرطان نیز قابل استفاده است. به گفته دانشکده پزشکی هاروارد، گوش دادن به موسیقی اضطراب مرتبط با شیمی درمانی و پرتو درمانی را کاهش می‌دهد. این کار می‌تواند به کاهش حالت تهوع و استفراغ در بیمارانی که شیمی درمانی را پشت سر می‌گذارند، کمک کند.

۱۰. تقویت ورزش درمانی و فیزیوتراپی با موسیقی

برای افراد بسیاری ورزش کردن بدون گوش دادن به موسیقی دشوار است. بیشتر افراد دارای غریزه‌ای برای هماهنگ سازی حرکات و فعالیت‌های خود با موسیقی هستند و این حرکت ریتمیک می‌تواند به بدن در استفاده بهینه‌تر از انرژی کمک کند. در حقیقت، یک مطالعه نشان داد دوچرخه سوارانی که سرعت خود را با موسیقی حفظ می‌کنند، در مقایسه با دوچرخه سوارانی که به موسیقی گوش نمی‌دهند، اکسیژن کمتری مصرف می‌کنند.

۱۱. بهبود سلامت قلب

یک آهنگ خوب می‌تواند به روش‌های مختلف سلامت قلب شما را بهبود ببخشد. موسیقی می‌تواند شیمی مغز شما را به واقع تغییر دهد و به فواید قلبی عروقی منتج شود. مطالعات نشان داده‌اند که گوش دادن به موسیقی می‌تواند به آرامش سرخرگ‌ها کمک کند که به بهبود عملکرد رگ‌های خونی منتج می‌شود. افزون بر این، پس از فعالیت جسمانی، موسیقی می‌تواند ضربان قلب و فشار خون شما را سریع‌تر به سطوح عادی بازگرداند.