آیا روغنهای گیاهی و دانههای روغنی برای سلامتی مضر هستند؟
در سالهای اخیر مصرف روغنهای گیاهی به طور چشمگیری افزایش یافته است. با وجود آنکه اگثر متخصصان مصرف آنها را برای سلامتی مفید میدانند. اما شواهدی است که نشان میدهد مضراتی هم برای این روغنها موجود است. در حقیقت خواص مفید و مضر روغنهای گیاهی بسته به نوع اسیدهای چرب موجود در آنها و نحوه فراوری شان متفاوت است. در این مقاله قصد داریم خواص روغنهای گیاهی را همراه شما بررسی کنیم. با ما همراه باشید.
روغن گیاهی چیست و چگونه ساخته میشود؟
روغنهای گیاهی اغلب چربیهای خوراکی هستند. که از گیاهان استخراج میشوند. کاربرد آنها در پخت و پز و تهیه مواد فراوری شده بسیار گسترده است. مانند تهیه انواع سسها و بیسکوییتهای آماده. رایج ترین روغنهای گیاهی عبارتند از روغن سویا، آفتابگردان، زیتون و روغن نارگیل. معمولا دو روش رایج برای تهیه این روغنها موجود است. یکی روشی که با خردکردن و فشردن مواد روغن موجود در آنها را استخراج میکنند. و دیگری روش شیمیایی است. که با استفاده از مواد خاصی روغن موجود در این مواد را استخراج میکنند. اغلب متخصصان و محققان روش فیزیکی را برای تهیه روغنهای گیاهی پیشنهاد میکنند. بنابراین مصرف کننده آگاه کسی است که روغنی که از طریق خردکردن و فشردن دانههای گیاهی بدست میآید را مصرف کند. البته امروزه اغلب روغنهای موجود از طریق روشهای شیمیایی تهیه و فراوری میشوند.
افزایش روز افزون مصرف روغنهای گیاهی
در سالهای اخیر مصرف این روغنها در مقایسه با سایر چربیها مانند کره به شدت افزایش یافته است. اغلب این روغنها به خاطر فواید زیاد سلامتی آنها در مقایسه با چربیهای اشباع شده و روغنهای حیوانی معروفند. و گزینهای مناسب برای کمک به سلامت قلب و کبد و سایر اعضای بدن به شمار میروند. اما دانشمندان زیادی نیز از میزان مصرف این روغنها توسط مردم نگران هستند! در واقع با وجود فواید زیادی که برای سلامتی دارند، ممکن است مصرف بیش از اندازه آنها نیز خطراتی را به همراه داشته باشد. یکی از این دلایل هم که در ادامه به بررسی آن خواهیم پرداخت، وجود مقادیر زیاد امگا ۶ در این روغنها است.
باید از مصرف زیاد امگا ۶ خودداری کرد!
با وجود فواید فراوان و بینظیری که اسیدهای چرب امگا ۶ برای سلامتی دارند. مصرف زیاد آنها ممکن است باعث مبتلا شدن به بیماریهای مزمن شود. البته روغن زیتون و روغن نارگیل برای سلامتی بسیار مفید هستند. و سطح امگا ۶ پایین تری دارند. اما روغنهای سویا، ذرت، آفتابگردان، بادام زمینی و کنجد ممکن است مضراتی برای سلامتی شما داشته باشند. این روغنها همچنین سطح امگا ۶ بسیار بالایی دارند. و باید با احتیاط بیشتری مصرف شوند. امگا ۳ و امگا ۶ دو چربی بسیار ضروری برای عملکرد مناسب بدن هستند. و تامین آنها از طریق رژیم غذایی امری مهم است. زیرا بدن به طور طبیعی آنها را ایجاد نمیکند. اما مصرف زیاد امگا ۶ میتواند به بیماریهای قلبی، چاقی، سرطان، دیابت و التهاب مزمن منجر شود.
مقاله کاملی در رابطه با امگا ۳، امگا ۶، و امگا ۹ اینجا بخوانید.
اکسیداسیون بالا
مشکلی که در چربیهای اشباع نشده وجود دارد اکسیداسیون بالای آنها میباشد. در واقع افزایش مقدار این چربیهای اشباع نشده در بدن سبب ایجاد مشکلاتی خواهد شد. یکی از این مشکلات آسیب رسیدن به غشای سلولی است. علاوه بر آن ممکن است در قفسه فروشگاهها نیز این اکسیداسیون شکل بگیرد. همچنین ممکن است این چربیهای اشباع نشده به مواد مضر در بدن تبدیل شوند. برای همین بهتر اسید اعتدال را در مصرف این چربیهای اشباع نشده رعایت کنید.
بالا بودن مقدار چربیهای ترانس
روغنهای گیاهی فراوری شده ممکن است از لحاظ سطح چربیهای ترانس بسیار بالا باشند. این امر مخصوصا در روغنهای جامد به خاطر نحوه تشکیل آنها بسیار زیاد است. مصرف زیاد چربیهای ترانس منجر به بیماریهای مزمن مانند بیماریهای قلبی، اضافه وزن، دیابت و انواع سرطان خواهد شد. بنابراین تا جایی که امکان دارد باید از مصرف محصولات با سطح چربی ترانس بالا خودداری کرد. تا به بهبود سلامتی بدن خود کمک کنیم.
روغنهای گیاهی و خطر ابتلا به بیماریهای قلبی
متخصصان تغذیه مصرف روغنهای گیاهی را برای افرادی که درگیر بیماریهای قلبی هستند، مفید میدانند. زیرا روغنهای گیاهی که به روش درستی تهیه شده باشند. و نکات سلامتی در آنها رعایت شده باشد، برای سلامتی قلب مفید خواهند بود. همچنین مطالعات زیادی نشان میدهند که جایگزینی روغنهای گیاهی کیفیت بالا با روغنهای حیوانی و جامد خطر ابتلا به بیماریهای قلبی را تا حد زیادی کاهش میدهد. در حقیقت اگر به دنبال کاهش خطر ابتلا به بیماریهای قلبی هستید. مصرف متوسط روغنهای گیاهی راهکاری بی خطر است. همچنین مصرف روغن زیتون و روغن نارگیل بیشتر از سایر انواع روغنها توصیه میشود.
در این مقاله به برسی مزیتها و مضرات مصرف روغنهای گیاهی پرداختیم. و سعی کردیم به سوالات شما در خصوص مصرف این روغنهای نباتی پاسخ دهیم. در پایان باید به این موضوع اشاره کنیم که روغنهای گیاهی منابع نسبتا سالمی از چربیها هستند. و مصرف متوسط آنها میتواند خواص زیادی برای سلامتی شما داشته باشد. همچنین به مصرف روغن زیتون و روغن نارگیل هم توصیههای فراوانی صورت گرفته است. امیدواریم از خواندن این مقاله لذت برده باشید.