شیر مادر علاوه بر این که تمام ویتامین‌ها و مواد مغذی موردنیاز کودک شما را در شش ماه اول زندگی تأمین می‌کند، سرشار از موادی است که برای مبارزه با بیماری‌ها از کودک محافظت می‌کند. کارشناسان توصیه می‌کنند تغذیهٔ نوزاد به خصوص در شش ماه اول منحصراً و فقط با شیر مادر انجام شود، زیرا هیچ‌چیز جایگزین شیر مادر در طول این شش ماه نیست. در این مطلب می‌توانید با برخی از مزایای تغذیه و فواید شیر مادر در نوزادان که دلیل اصرار کارشناسان و پزشکان برای تغذیه نوزاد با شیر مادر است، آشنا شوید.

محافظت نوزاد از بیماری‌ها و خطرات دیگر

مطالعات متعددی در سراسر جهان نشان داده است که ویروس‌های معده، اسهال، بیماری‌های دستگاه تنفسی تحتانی، عفونت‌های گوش و مننژیت در نوزادانی که با شیر مادر تغذیه می‌شوند کمتر رخ می‌دهد و زمانی هم که به وجود می‌آید خفیف است و تغذیهٔ نوزاد فقط با شیر مادر یعنی بدون غذای جامد، شیر خشک یا آب، به مدت حداقل شش ماه بیشترین محافظت را از کودک به عمل می‌آورد. یک پژوهش وسیع دیگر نیز در نشان داد خطر مرگ در بین کودکانی که تا یک سالگی با شیر مادر تغذیه می‌شوند، کمتر از کودکانی است که با شیر مادر تغذیه نمی‌شوند و تغذیه با شیر مادر بعد از یک سالگی نیز باز هم به کمتر شدن خطر مرگ برای کودکان ارتباط داده شده است.

چه املاح و ویتامین‌هایی در شیر مادر وجود دارد؟

 شیر مادر بهترین منبع مواد مغذی برای نوزاد است. بسیاری از عناصر موجود در شیر مادر کودک را در مقابل عفونت و بیماری‌ها حفظ می‌کند. پروتئین‌های موجود در شیر مادر بسیار راحت‌تر از پروتئین موجود در شیر گاو هضم می‌شوند. در ادامه برخی از املاح موجود در شیر مادر بیان شده‌اند.

• انواع پروتئین
• چربی‌ها
• ویتامین‌ها
• آهن
• فلوراید
• کربوهیدرات‌ها

 افزایش شیر مادر

با راهکارهایی که در ادامه گفته خواهد شد می‌توانید میزان شیردهی خود را افزایش دهید.

• اجازه دهید نوزاد سینه‌تان را بمکد؛ حتی اگر می‌دانید شیرتان کافی نیست. زیرا مکیدن سینه سلول‌های عصبی را تحریک می‌کند و پیام افزایش شیر مادر را به مغز می‌فرستد.
• هنگام شیر دادن نوزاد را در موقعیتی نگه دارید که بتواند شیر را بمکد. شیر باید از پستان‌ها خارج شود تا دوباره بدن شیر تولید کند.
• در هر نوبت شیردهی، نوزاد باید از هر دو سینه شیر بنوشد.
• هنگام شیر دادن به نوزاد، با دستتان سینه را ماساژ دهید. این کار کمک می‌کند شیر خارج شود.
• هنگام شیر دادن آرام باشید و نفس‌های عمیق بکشید. با این کار شیر راحت‌تر به جریان می‌افتد.

پروتئین شیر مادر

در شیر مادران نوزادان نارس (بسته به شدت نارس بودن) تا سه برابر بیشتر از شیر مادران نوزادان رسیده است و در آغوز هم بسیار بیشتر از شیر رسیده وجود دارد. این غلظت بالای پروتئین که برای رشد سریع در نوزادان نارس و اوایل تولد اهمیت دارد، بعد از این مرحله کاهش می‌یابد تا بار اضافی به کلیه‌های نوزاد تحمیل نشود.

اهمیت شیر مادر برای نوزاد

شایستگی شیر مادر از نظر سلامتی نسبت شیر حیوانات، آن را به گزینه‌ای مناسب، به‌عنوان یک منبع غذایی کامل برای کودک شما تبدیل کرده است. شیر مادر به‌تنهایی می‌تواند از لحظه تولد تا پایان ۶ ماهگی تمام نیازهای غذائی شیرخوار طبیعی را برای رشد طبیعی او تأمین کند. شیر مادر به‌خصوص آغوز حاوی مواد مفید و ارزنده ایمنی است که کودک را در مقابل میکروب‌ها و انگل‌ها محافظت می‌کند.

مواد مختلف ضد عفونت در شیر مادر احتمال ابتلای شیرخوار را به بسیاری از عفونت‌ها به‌ویژه عفونت گوش و عفونت‌های گوارشی و تنفسی کاهش می‌دهد. میزان ابتلا به آسم، اگزما و انواع آلرژی در شیر مادرخواران بسیار کمتر گزارش شده است. در شیر مادرخواران به علت سوخت‌وساز بهتر کلسترول مشکل افزایش کلسترول در بزرگ‌سالی و احتمال خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی ـ عروقی کمتر است.

کالری موجود در شیر مادر

شیر مادر در طول هر وعده تغذیه شیرخوار مابین دفعات مختلف، هماهنگ با سن و نیازهای شیرخوار تغییر می‌کند چون نیازهای شیرخوار به‌طور دائم تغییر می‌کند. ترکیبات شیر مادر در افراد مختلف از یک زن به زن دیگر، در طول مدت شیردهی، در تمام طول یک روز و در یک وعده شیردهی متغیر است. ترکیبات گوناگون موجود در شیر مادر مواد غذایی بخصوصی که با نیازهای در حال تغییر کودک تطبیق می‌کند فراهم می‌آورد هم‌چنین بوها و مزه‌هایی که در شیر مادر وجود دارد، محرک نیروهای حسی شیرخوار است.

ویژگی‌های شیر خوب مادر

شیر خوب شیری است که معتدل القوام باشد به این ترتیب که قطره‌ای از شیر را بر ناخن چکانده، اگر جاری شد، شیر رقیق است، اگر ثابت ماند، شیر غلیظ بوده و اگر میل به جاری شدن داشت و توقف کرد، معتدل است. شیر مادر باید معتدل المقدار، سفیدرنگ، خوشبو، طعم آن شیرین و کف زیادی نداشته باشد. گندم، برنج، ذرت، گوشت بره، ماهی تازه، ماش، کاهو، اسفناج، بادام و فندق از غذاهای مناسب مادر شیرده در دوران شیردهی است. بر اساس طب سنتی، در دوران شیردهی، گیاهان دارویی با سه هدف افزایش ترشح شیر مادر و غنی و مغذی‌تر شدن آن، بهبود التهابات و شقاق پستان ناشی از مکیدن نوزاد و درمان اسپاسم و دل‌پیچه نوزادان مصرف می‌شوند.