برنزه کردن پوست خطرناک است ؟ به چه روش‌هایی انجام میشود ؟ امروزه پوست برنزه به یکی از ارکان زیبایی و جذابیت تبدیل شده و علی رغم خطراتی که می‌تواند داشته باشد، محبوبیت زیادی در بین افراد به خصوص خانم‌ها پیدا کرده است. با افزایش شیوع سرطان پوست روش‌های برنزه کردن نیز پیشرفت کرده و ایمن‌تر از قبل شده‌اند. در گذشته تنها راه برنزه شدن آفتاب گرفتن بود. اما با گذشت زمان روش‌های مختلفی به وجود آمد تا انجام این کار را برای افراد راحت و سریع‌تر کند. برای بررسی اطلاعات کامل درباره برنزه کردن پوست، با مجله کرفس همراه باشید.
ملانین پوست چیست؟
ملانین (melanin) رنگدانهای است که به پوست، مو و چشم‌ها رنگ می‌بخشد و توسط گروهی از سلول‌ها به نام ملانوسیت‌ها (melanocytes) تولید میشود. این سلول‌های مولد رنگدانه در لایه بیرونی پوست قرار دارند و تقریبا در پوست همه افراد به یک میزان یافت می‌شوند. با این حال ملانوسیت‌ها در برخی افراد ممکن است انواع خاصی از ملانین و به میزان بیشتری از آن تولید کنند. هرچه ملانین بیشتری داشته باشید، پوست شما نیز تیره‌تر خواهد بود.
منابع ملانین کدامند؟
برنزه کردن پوست به چه روش‌هایی انجام میشود؟
۱) حمام آفتاب
از نظر بسیاری از مردم تابستان به معنای آفتاب گرفتن و برنزه شدن است. در این روش نور خورشید که حاوی دو نوع اشعه ماوراء بنفش UVA و UVB است با پوست برخورد می‌کند. UVA همان اشعه‌ای است که باعث برنزه شدن پوست افراد میشود. اشعه UVA به لایه‌های تحتانی اپیدرم (epidermis) نفوذ کرده و سلول‌های ملانوسیت را تحریک به تولید ملانین می‌کند. ملانین بیشتر نیز به معنای پوستی قهوه‌ای و تیره‌تر است. اما اشعه UVB با سوزاندن لایه‌های بالایی پوست باعث آفتاب سوختگی میشود.
عوارض برنزه کردن با آفتاب:
با وجو این که نور خورشید به تولید ویتامین D در بدن کمک می‌کند. اما قرار گرفتن طولانی مدت و بدون محافظ در برابر آن می‌تواند اثرات مخربی بر سلامت پوست و حتی سلامت کلی بدن داشته باشد که عبارتند از:
- آفتاب سوختگی
- چین و چروک
- لک‌های پوستی
- افزایش ابتلا به سرطان پوست
- آب مروارید و سایر آسیب‌های چشمی
- دهیدراته یا کم آب شدن بدن
- گرمازدگی
- سردرد و میگرن
- سرکوب سیستم ایمنی
۲) برنزه شدن با سولاریوم
در روش سولاریوم از اشعه ماوراء بنفش (UV) برای برنزه کردن پوست استفاده میشود که به عنوان سان بد (sunbed) نیز شناخته میشود. دستگاه سولاریوم در واقع یک تخت تاشو است که داخل آن با لامپ‌های UV پوشیده شده است. برای استفاده از این دستگاه فرد باید کاملا بدون لباس باشد و از عینک مخصوص استفاده کند. مکانیزم برنزه کردن با دستگاه سولاریوم و حمام آفتاب یکسان است فقط با سولاریم این کار در زمان کوتاه‌تری انجام میشود. عوارض برنزه شدن در این روش نیز همانند حمام آفتاب است و انجام بیش از حد آن می‌تواند خطرناک باشد. به دلیل استفاده گسترده خانم‌ها از سولاریوم، عوارض سولاریوم بانوان بیش از آقایان است. همچنین این روش در خانم‌های زیر ۳۰ سال می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پوست را تا چندین برابر افزایش دهد.
۳) دستگاه ایربراش (Airbrush)
در این روش یک نوع محلول برنزه کننده حاوی ماده دی هیدروکسی استون (dihydroxyacetone) یا DHA روی سطح پوست اسپری میشود. DHA از نیشکر گرفته میشود و هنگامی که با پوست تماس پیدا می‌کند، با اسیدهای آمینه (amino acids) موجود در بالاترین لایه پوست واکنش داده و باعث تیره‌تر شدن آن میشود. محلول‌های DHA سرطان‌زا نیستند و معمولا باعث واکنش‌های آلرژیک یا تحریکات پوستی نمی‌شوند. به همین دلیل جایگزین مناسبی برای روش‌های پرخطر هستند.
۴) محصولات برنزه‌کننده
این محصولات خیلی سریع رنگ پوست را برنزه می‌کنند و پس از مدت کوتاهی نیز پاک می‌شوند. این برنزه‌کننده‌ها عوارض جانبی ندارند و در انواع مختلفی از جمله لوسیون، اسپری، کرم، پودر و ژل در بازار عرضه می‌شوند.
لوسیون‌ها:
در این نوع لوسیون‌ها از ترکیب DHA به عنوان عامل اصلی برنزه‌کننده استفاده میشود. تأثیر این محصول معمولا ۳ ساعت پس از استفاده قابل مشاهده است. به همین دلیل از شستن سریع پوست خودداری کنید تا به نتیجه دلخواه برسید.
اسپری‌ها:
اسپری‌های برنزه‌کننده را باید از فاصله ۱۵ سانتی متری به بدن اسپری کنید تا به نتیجه مطلوب‌تری برسید. این اسپری‌ها در رنگ‌های متنوع تولید می‌شوند تا همه افراد با رنگ پوست متفاوت بتوانند از آن‌ها استفاده کنند.
پودرها:
یکی از پرطرفدارترین برنزه‌کننده‌ها انواع پودری آن‌ها هستند که به راحتی و با یک پد یا براش روی پوست پخش می‌شوند.
ژل‌ها:
استفاده از این نوع برنزه‌کننده‌ها به دلیل غلظت بالا و چسبندگی که دارند کمی دشوار است. به همین دلیل اگر اولین بار است که تصمیم به برنزه کردن پوست خود دارید، بهتر است سراغ ژل‌ها نروید. زیرا باید از قبل تجربه استفاده از آن‌ها را داشته باشید.
کرم‌ها:
برنزه‌کننده‌های کرمی در رنگ‌های روشن، متوسط و تیره تولید می‌شوند. بهتر است کرمی را انتخاب کنید که یک شماره تیره‌تر از رنگ طبیعی پوستتان است. همچنین سعی کنید کرم را به طور صاف و یکدست روی پوست پخش کنید و قبل از استفاده نیز پوست را از مو، مواد آرایشی و آلودگی تمیز کنید تا از نتیجه کار رضایت بیشتری داشته باشید.
قرص‌های برنزه‌کننده:
این قرص‌ها رنگ پوست را از داخل بدن تغییر می‌دهند. هنگامی که قرص برنزه‌کننده را مصرف می‌کنید، ترکیبات آن در لایه‌های چربی نزدیک به سطح پوست حل میشود و رنگ آن را تغییر می‌دهد. این قرص‌ها حاوی ماده رنگدانهای کانتاگزانتین (Canthaxanthin) هستند که در بدن برخی از جانوران و گیاهان یافت میشود.
حدود ۲ هفته طول می‌کشد تا نتایج مصرف این قرص‌ها نمایان شوند. بنابراین بهتر است طی این مدت تحت نظر پزشک باشید تا در صورت بروز هرگونه عارضه جانبی سریعا به او اطلاع دهید.
گرچه ممکن است این قرص‌ها جایگزین مناسبی برای برنزه شدن با اشعه باشند. اما مصرف این داروها به منظور برنزه شدن از سوی سازمان غذا و دارو (FDA) تأیید نشده است. پس تا حد امکان از مصرف آن‌ها اجتناب کنید. زیرا عوارض بسیاری برای سایر اندام‌ها دارد.
توصیه نهایی
با وجود پیشرفته شدن روش‌های برنزه کردن برخی افراد همچنان تمایل دارند خود را در معرض خطر قرار دهند و با آفتاب یا اشعه پوست خود را برنزه کنند. اگرچه استفاده از محصولات برنزه‌کننده کمی سخت و پیچیده است. اما با این حال ایمن‌ترند و از عوارض جانبی کم‌تری برخوردار هستند. پس سلامتی خودتان را در اولویت قرار دهید و روش‌های پرخطر را فراموش کنید.
منابع: betterhealth، ncbi، artesiantan، kidshealth
