بیماری نقرس چیست؟

نقرس نوعی بیماری التهابی است که به علت تجمع و رسوب اسید اوریک در بافت های بدن و بخصوص در مفاصل ایجاد می شود. نقرس یک شکل دردناک آرتروز (ورم مفاصل) است که گاهی اوقات به این شرایط التهاب مفصل نقرسی نیز گفته می شود.

رایج ترین محل تشکیل نقرس در افراد در بخش کروی انگشت شست بزرگ پا است؛ با این وجود مفاصل پا، قوزک، زانو، دست ها و آرنج نیز می توانند تحت تاثیر این مشکل قرار گیرند. در هر حال وارد شدن آسیب به خاطر بیماری نقرس به بیش از یک یا دو مفصل بدن بطور همزمان شرایطی غیر عادی و نادر محسوب می شود.

علت و دلایل بیماری نقرس

اگر والدین مبتلا به نقرس باشند، احتمال ابتلا به نقرس در فرزندان آنها ۲۰ درصد خواهد بود. بیماری نقرس در نتیجه افزایش سطح اسید اوریک در خون ایجاد می شود. اسید اوریک بطور طبیعی در بدن انسان تولید می شود. در حالت عادی این ماده در خون حل نمی شود و کلیه ها آن را به عنوان بخشی از اجزای اوره از بدن دفع می کند.

دفع کمتر از حد لازم یا تولید بیش از حد اسید اوریک در بدن می تواند باعث شود سطح این ماده در خون انسان افزایش پیدا کند. هنگامی که این شرایط مشاهده شود، امکان تشکیل و تجمع کریستال های اسید اوریک در مفاصل افزایش پیدا می کند و این شرایط باعث ابتلای فرد به نقرس می شود. به هر حال، همه افرادی که با افزایش سطح اسیداوریک در بدن خود مواجه می شوند، به بیماری نقرص مبتلا نمی گردند.

در عمل فاکتورهای ریسک متعدد می تواند با ابتلای فرد به بیماری نقرس ارتباط داشته باشند که این موارد به شرح زیر هستند:

• چاقی
• جذب بالای الکل
• مسائل ژنتیکی
• جذب بالای مواد غذایی که دارای سطح بالای پورین هستند (برای مثال بعضی از غذاهای دریایی و بعضی از انواع گوشت ها)
• مصرف داروهای خاص مثل دیورتیک (قرص های سیال)
• وارد شدن آسیب به یک مفصل
• ابتلا به بیماری های کلیه به صورت مزمن

هنگام حمله نقرس چه باید کرد؟

• به محض آنکه متوجه آغاز حمله نقرس شدید، باید در اسرع وقت هر گونه داروی تجویز شده را مصرف کنید. این داروها، به تدریج درطی دو یا سه روز تاثیر خواهد گذاشت.
• دراز بکشید و پاهای خود را بالا ببرید.
• از ضربه زدن و یا آسیب رساندن به مفصل مبتلا جلوگیری کنید.
• مفصل خود را خنک نگه‌دارید. لباس را از اطراف آن کنار بزنید و یک کیسه یخ، مانند یک کیسه نخود‌فرنگی یخ‌زده پیچیده شده در حوله را بر آن بگذارید.
• بسته یخ را بر مفصل خود را برای حدود ۲۰ دقیقه نگه‌دارید. بسته یخ را به طور مستقیم و بیش از ۲۰ دقیقه متمادی بر پوست قرار ندهید. زیرا این کار می‌تواند به پوست شما آسیب برساند.
• نوشیدن مقدار زیادی آب- بدن خود را کاملاً هیدراته نگه‌دارید تا خطر تشکیل کریستال در مفاصل خود را کاهش دهید.
• کاهش مصرف الکل- از مصرف آبجو و به‌ویژه نوشابه‌های الکلی و نیز شراب‌خواری پرهیز کنید.

تشخیص بیماری نقرس

پزشک می تواند با بررسی مفصل آسیب دیده بیمار ابتلا به نقرس را تشخیص دهد.روش های تشخیص بیماری نقرس می تواند شامل چند مورد یا تمام روش های زیر باشد:

معاینه فیزیکی

پزشک می تواند با بررسی مفصل آسیب دیده بیمار و توجه به ورم و التهاب ایجاد شده، نقاط دردناک و دامنه حرکتی مفصل بیمار ابتلا به نقرس را تشخیص دهد.

آزمایش های پزشکی

آزمایش خون می تواند مشکلات غده تیروئید یا پارا تیروئید شما و نیز عدم توازن احتمالی مواد معدنی را در ارتباط با ابتلا به بیماری نقرس مشخص کند. پزشک همچنین می تواند از یک سوزن برای نمونه گیری از مایع درون مفصل آسیب دیده استفاده کند. در ادامه وجود کریستال های اسید اوریک در این مایع در آزمایشگاه مورد بررسی قرار خواهد گرفت.

عکس برداری:

عکس برداری رادیولوژی از مفصل آسیب دیده می تواند شواهد مربوط به آسیب دیدگی مفصل را به همراه تجمع کریستال در غضروف آن مشخص کند.

پیشگیری از ابتلا به نقرس

1. مصرف بالای مایعات. میزان مصرف مایعات خود را به میزان ۲ تا ۴ لیتر(۸ تا ۱۶ لیوان)، افزایش دهید. دقت کنید که حداقل نصف این میزان مایعات از آب باشد.
2. اجتناب از مصرف الکل.
3. رژیم غذایی متعادل، که تاکید آن بر میوه، سبزی، غلات کامل و لبنیات کم چرب و یا بدون چربی باشد.
4. محدودکردن مصرف گوشت، مرغ و ماهی.
5. حفظ وزن مناسب.

درمان خانگی نقرس

هرچند که درمان دارویی نقرس از همه انواع درمان ها موثرتر است، با اینحال دستورالعمل‌های زیر که توسط انجمن رژیم غذایی آمریکا (ADA) برای زمانی که تحت حملات نقرس هستید، توصیه شده است، نیز می‌تواند مفید باشد.

• حدود ۲ تا ۴ لیتر مایعاتی که حداقل نصف آن آب است، مصرف کنید.
• از مصرف الکل خودداری کنید.
• مصرف معتدل پروتئین، بخصوص از منابع سالم همچون، لبینیات کم چرب و یا بدون چربی، تخم مرغ و کره بادام زمینی.
• مصرف روزانه گوشت قرمز، مرغ و ماهی را در اندازه ۱۱۳ تا ۱۷۰ گرم نگه دارید.