رژیم ساتویک(یوگا) چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ (قسمت اول)
رژیم ساتویک(یوگا) چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ (قسمت اول)
زمانی که صحبت از رژیم میشود، ناخودآگاه ذهن افراد به سمت پرهیزهای غذایی شدید و سخت میرود اما باید بدانیم که رژیم انواع مختلفی، از رژیم یویویی گرفته تا رژیم مدیترانهای، دارد. در این مقاله قصد داریم تا شما را با رژیم ساتویک (sattvic diet) یا همان رژیم یوگا آشنا کنیم. نوعی از رژیم که اغلب افراد آن را با گیاهخواری یا وگان اشتباه میگیرند. اما به راستی رژیم یوگیک(یوگا) چیست و چه ویژگیهایی دارد؟ تا انتهای این مقاله با ما همراه باشید تا با چند قانون سادهی رژیم یوگا که مکمل بینظیری برای ورزشکاران یوگا و اصلاح سبک زندگی آنها نیز هست، آشنا شوید.
۱- رژیم یوگیک باید ساتویک باشد!
در فلسفه یوگا و آیورودا[۱] سه کیفیت مختلف در طبیعت وجود دارد:
· رجا (داغ، تند، سریع)
· تاما (آهسته، تلخ و شیرین)
· ساتوا (خلوص، هماهنگی)
این سه کیفیت در همهی چیزهای جهان اما به میزان متفاوت وجود دارند. مقادیر مختلفی که در غالب شدن یکی از آنها بر دو کیفیت باقیمانده تاثیرگذار است. غذاهای رجاستیک داغ، تلخ، خشک، پر نمک یا تند هستند. آنها ذهن را تحریک میکنند و احساسات را برمیانگیزند. در مقابل غذاهای تاماس پر از گوشت، الکل، توتون و تنباکو، سیر، پیاز، غذاهای فرآوریشده و مواد تخمیر شده است.
برخلاف دو کیفیت بالا، غذاهای ساتویک در خالصترین حالت در یک رژیم غذایی هستند. این رژیم مناسبترین رژیم غذایی برای یک هنرجوی یوگا است و به نوعی آن را تکمیل میکند. با انجام ورزش یوگا و پیش گرفتن رژیم ساتویک، ذهن و بدن به بالاترین درجه خلوص و هماهنگی میرسند و این هماهنگی منجر به آرامش و تزکیه ذهن و جسم میشود. آرامشی که عملکرد مغز و تن فرد را به بالاترین حالت خودش میرساند. رژیم ساتویک از جسم و ذهن فرد یک حالت یکپارچه، صلحآمیز و متعادل میسازد.
غذاهای ساتویک شامل نان، کیک، میوه و سبزیجات تازه، آبمیوههای خالص، شیر، کره و پنیر، حبوبات، آجیل، غلات و … میشوند.
۲- رژیم یوگیک باید بر اساس گیاهخواری باشد.
یادآوری جملهی معروفی از یوگی بهاجان در این مورد خالی از لطف نیست:
«شیر یک گوشتخوار بزرگ است و به او لقب سلطان جنگل را دادهاند اما شکستناپذیر نیست. در مقابل فیل، که یک گیاهخوار تمام عیار است را، هیچکس نمیتواند شکست بدهد. قدرت واقعی یعنی این!»
ترس از کمبود میزان پروتئین، یکی از بزرگترین ترسهای انسانهای گوشتخوار و عدم علاقه آنها به روی آوردن به انواع رژیمهای گیاهخواری، است. در مقابل اما جالب است بدانید که این گروه از افراد، بدترین یا بیکیفیتترین نوع پروتئین، یعنی پروتئین از گوشتی که مرده یا در حال مردن است را، دریافت میکنند.
پروتئین حیوانی شامل مقدار زیادی اسیداوریک و سایر سموم است که توسط کبد حیوان تولید میشود. برخی از آنها خودبهخود حذف و برخی دیگر در بافتها و مفاصل حیوان قرار میگیرند. این مقدار زیاد اسیداوریک باعث بیماریهای مختلفی در انسان مانند نقرس، آرتریت(التهاب مفاصل)، سرطان و … میشود.
همچنین از دیگر مضرات گوشت، بالا بودن سطح کلسترول آن است که منجر به بیماریهای قلبی، تنگ شدن رگها و پیری زودرس میشود. در حالت عادی برای خانمها حدود ۱۸ ساعت و برای آقایان حدود ۲۴ ساعت هضم کامل غذا، زمان میبرد اما برای هضم کامل گوشت سه روز کامل احتیاج است!
آجیل، محصولات لبنی، سبزیجات، غلات و حبوبات سرشار از پروتئین با کیفیت هستند. باقیماندهی اصلی آنها سلولز است که نه تنها بیاثر است و بدن را آلوده نمیکند، بلکه به راحتی قابل هضم است و سرعت و کارآمدی بدن را افزایش میدهد.
در نهایت فراموش نکنید که رژیم ساتویک مساوی با گیاهخواری نیست، بلکه نوعی از گیاهخواری است.
۳- رژیم یوگیک باید عاری از مواد شیمیایی و مشروبات الکلی باشد.
انتخاب اول شما، در صورت موجود بودن، باید مواد غذایی ارگانیک باشند. از خوردن مواد غذایی آماده، منجمدشده، فرآوریشده و دارای مواد نگهدارنده اجتناب کنید. فراموش نکنید که باید غذاها را در تازهترین و بهترین حالت خود مصرف کنید. از کافئین، توتون، تنباکو، انواع مشروبات الکی و … نیز دوری کنید. این مواد غذایی نه تنها باعث جدایی ذهن و جسم شما میشوند بلکه برای سلامتی آنها نیز تهدید به شمار میآیند.
تا به اینجا سه مورد از قوانین اصلی رژیم ساتویک یوگایی را شناختیم و در مورد آن خواندیم. با مقالهی بعدی همراه ما باشید تا با سه قانون نهایی این رژیم نیز آشنا شوید. شاید در تغییر سبکزندگی شما نیز تاثیر بگذارد!
[۱] یکی از مفاهیم فلسفه بودیسم و هندوییسم