با رسیدن فصل تابستان و گذر از نیمه‌ی اول تیر ماه، تابستان روی داغش را کم‌کم نمایان کرده و گرمای بی‌امان آن همه را خانه‌نشین کرده است! اما در نهایت وقتی شاغل باشید یا برای کاری ناچار باشید که پا از خانه بیرون بگذارید، احتمالا از گرما و نور خورشید احساس ذوب شدن به شما دست می‌دهد! در این شرایط خطر گرمازدگی و بی‌آبی شدید بدن شما را تهدید می‌کند. با افزایش دمای هوا و فعالیت در فضای باز، بدن ما از طریق تبخیر و عرق کردن آب زیادی را از دست می‌دهد تا خود را خنک نگه دارد.
همانطور که می‌دانید چیزی حدود ۶۰٪ بدن انسان از آب تشکیل شده بنابراین هیدراته بودن بدن، نقش بسیار مهمی در عملکرد صحیح اندام‌های بدن ما دارد. تنظیم دمای بدن، تنظیم فشارخون، روان کردن مفاصل، کمک به دفع سموم از بدن، گوارش و هضم راحت و … تنها گوشه‌ای از وظیفه‌ی خطیری است که آب در بدن ما به عهده دارد.
اگر آب کافی در بدن ذخیره نداشته باشیم، چه می‌شود؟
بسیاری از ما تا به حال کمبود آب را با از دست دادن آب ذخیره بدن، تجربه کرده‌ایم. در این تجربه‌ها از عوارض کمبود آب، خستگی، سردرد، دردهای عضلانی، تشنگی شدید و …. را به چشم دیده‌ایم. اما آیا می‌دانستید که کم‌آبی بدن فقط به این عوارض ختم نمی‌شود و دهیدراته بودن بدن می‌تواند آسیب‌های جدی به مغز انسان برساند؟
مغز انسان از حدود ۷۳٪ آب تشکیل شده است و کم‌آبی ناشی از فعالیت بیرون از خانه در روزهای گرم، می‌تواند به قوه‌ی فکری و شناختی فرد آسیب برساند. به عبارتی دیگر تنها با کاهش ۲٪ از وزن آب بدن، افراد با مشکلات جدی در حافظه کوتاه مدت، توجه و ردیابی حرکتی تصویری مواجه خواهند شد. اگر قصد دارید امسال یک کتاب جدید بخوانید، فراموش نکنید که یک بطری آب کنار دست خود بگذارید!
در یکی از مطالعات صورت گرفته، محققان مغز نوجوانی را که ۹۰ دقیقه بدون نوشیدن آب تمرین ورزشی کرده بود را به یک اسفنج خشک شده تشبیه کردند. با این تشبیه شاید تصویر واضح‌تری از آنچه که بی‌آبی بر سر بدن می‌آورد، به دست آورید. از جمله دیگر نشانه‌های کم‌آبی بدن می‌توان به از دست دادن اشتها، خشکی دهان، یبوست و سرگیجه موقت اشاره کرد. یکی از راه‌های تشخیص کم‌آبی بدن از طریق رنگ ادرار است که اگر روشن بود یعنی مشکلی نیست اما اگر رنگ آن تیره بود یعنی خطر کم‌آبی بدن شما را تهدید می‌کند!
چگونه هیدراته بمانیم؟
· مطمئن شوید که به میزان کافی آب نوشیده‌اید. طبق مطالعات روزانه ۸ لیوان آب برای یک فرد بالغ می‌تواند کافی باشد اما باید توجه داشت که میزان آب دریافتی با شاخص‌هایی چون قد، وزن، میزان فعالیت و … نیز تغییر می‌کند.
· یک بطری آب مانند بطری‌های ورزشی خریداری کنید که قابل استفاده مجدد باشد. این کار هم از لحاظ اقتصادی و هم از لحاظ زیست‌محیطی به صرفه است. با این شدت گرما احتمالا یک بطری آب معدنی کوچک کفاف یک روز کامل شما را، بیرون از خانه نمی‌دهد بنابراین با تهیه بطری‌های آب هم خود را از خرید مکرر آب معدنی معاف کرده‌اید و هم یک بطری پلاستیکی از زباله‌های غیرقابل بازیافت پلاستیکی جهان کم کرده‌اید.
· شربت دتاکس درست کنید. میوه‌های رنگارنگ تابستانی بهترین گزینه برای روزهای گرم و داغ آن هستند. در بطری آب خود، ترکیبی از میوه‌های آبدار و رنگی را که دوست دارید مانند خیار، لیمو، توت‌فرنگی و … را بریزید و از آب طعم‌دار خود لذت ببرید!
· قبل از خوردن غذا به مقدار کافی آب بنوشید. اغلب ما احساس گرسنگی بعد از ظهر را تجربه کرده‌ایم اما توصیه ما به شما این است که قبل از رساندن خود به منبع کالری، اول آب بنوشید! مغز انسان گاه احساس تشنگی و گرسنگی را اشتباه می‌گیرد بنابراین برای رفع این احساس گرسنگی کاذب و جلوگیری از رساندن کالری اضافه به بدن خود، نوشیدن آب را فراموش نکنید!
· شاید کمی دور از ذهن باشد اما حتی نوشیدنی‌های کافئین‌دار مانند قهوه و چای نیز دارای مقادری H2O هستند که می‌تواند شما را تا حدودی سیراب کند. پس می‌توانید از این نوشیدنی‌ها نیز استفاده کنید اما ترجیحا سعی کنید که H2O خالص را به وسیله آب، و نه نوشیدنی‌هایی با قند و رنگ مصنوعی، به بدن خود برسانید.
· برنامه‌ی منظمی برای نوشیدن آب خود بچینید. اپلیکیشن‌های بسیاری در این حوزه به کمک شما آمده‌اند که لیوان‌های آب نوشیده‌‌شده شما را در طول روز اندازه‌گیری می‌کنند و کرفس یکی از آنها است. به کمک این قبیل برنامه‌ها شما هیچ‌گاه کمتر از حد معمول آب نمی‌نوشید.
· فراموش نکنید که بخشی از آب دریافتی روزانه شما از طریق میوه‌ها و سبزیجات است. حدود ۷۰٪ از آب و ۳۰٪ از آب مورد نیاز بدن ما توسط محصولات گیاهی تامین می‌شود. در ادامه به معرفی برخی میزان آب برخی از این میوه‌ها و سبزیجات می‌پردازیم:
۹۷٪ آب: خیار
۹۶٪ آب: کرفس
۹۵٪ آب: گوجه‌فرنگی، تربچه
۹۳٪ آب: فلفل قرمز، زرد و سبز
۹۲٪ آب: گل‌کلم، هندوانه
۹۱٪ آب: اسفناج، توت‌فرنگی، کلم بروکلی
۹۰٪ آب: گریپ فروت
