افسردگی نه‌تنها به عنوان یک پدیده بالینی، بلکه در شکل خفیف‌تر آن یعنی غمگینی و یاس، پدیده‌ای فراگیر است. تقریباً هیچ کس را نمی‌بینیم که در زمانی از زندگی، تجربه غمگینی را نداشته باشد. غمگینی نیز مثل خشم، جزء هیجان‌های پایه است که با انسان به دنیا می‌آید. زمانی این هیجان به شکل خلق افسرده درمی‌آید که خلق غمگین، فراگیر بوده و اغلب روزها با انسان بوده، عمیق و نافذ باشد. حدود بیست درصد انسان‌ها، زمانی از زندگی خود به حدی افسرده می‌شوند که نیاز به درمان پیدا می‌کنند. درمان لاغری ناشی از افسردگی آسان نیست اما با دستورالعمل‌هایی که در این مقاله گفته می‌شود، آسان‌تر خواهد بود.

افسردگی در بیشتر افراد سبب اختلالاتی در غذا خوردن می‌شود. اگرچه برخی از افراد ممکن است حالاتی از پرخوری را تجربه کنند اما بررسی‌ها نشان می‌دهد که بسیاری از افراد در صورت ابتلا به افسردگی از خوردن غذا امتناع می‌کنند و وزن آن‌ها کاهش می‌یابد. این لاغر شدن تا جاییکه سلامتی فرد به خطر می‌افتد ممکن است ادامه یابد. بنابراین درمان لاغری ناشی از افسردگی در چنین شرایطی باید به شکل جدی دنبال شود.

لاغری عصبی (آنورکسیا)

این بیماری به دلیل ترس فرد از افزایش وزن ایجاد شده و فرد دچار لاغری مفرط می‌شود، از خوردن غذا امتناع می‌کند و یا غذا را خورده اما عمدتاً برمی‌گرداند. این افراد معمولاً تصویری نادرست از اندام خود دارند. همیشه خیال می‌کنند چاق بوده و به اندازه کافی لاغر یا خوش‌اندام نیستند.دلیل آن رواج تبلیغات و فشارهای عصبی در جامعه است. مبتلایان به آنورکسیا مدت طولانی خود را گرسنه نگه می‌دارند. ملین‌ها یا قرص‌های لاغر کننده مصرف می‌کنند، وعده‌های غذایی را حذف می‌کنند، عصبی‌اند و بی‌خوابی دارند. آن‌ها حساس و زودرنج می‌شوند، مبتلا به افسردگی شده و در نهایت نیز به بیماری‌های قلبی و دیگر بیمارهای مرگ‌بار مبتلا خواهند شد. این افراد باید به متخصصین ارجاع داده شوند. چون درمان آن‌ها در بسیاری از موارد تنها با مصرف مواد غذایی امکان‌پذیر نیست.

درمان لاغری بیش از حد

همراه با درمان‌های “شناختی رفتاری”، درمان دارویی از طریق تأثیر بر نوروترانسمسترهای مغزی، سبب درمان افسردگی می‌شود. داروهای مختلفی در این زمینه وجود دارد که با توجه به شرایط بیمار، در نظر گرفته می‌شود. ماهیت اختلال افسردگی، اغلب به شکل عودکننده است و درمان دارویی و رفتاردرمانی شناختی، علاوه بر درمان، پیشرفت بیماری را نیز به عقب می‌اندازد. حالات افسردگی سبب کم‌خوری شدید می‌شود و عواقب بسیار ناگواری برای فرد دارد و در درمان شناختی افسردگی، گام اول شناسایی “افکار منفی” است. این افکار، احساس ناخوشایندی را ایجاد می‌کنند و بدون اینکه فرد بخواهد وارد ذهن می‌شود. وجود احساس منفی، نشان‌دهنده حضور افکار منفی است. برای غلبه بر این افکار، کوشش می‌کنیم پس از شناسایی و ارزیابی، راه‌هایی برای جایگزین کردن با افکار منطقی پیدا کنیم و سپس در موقعیت‌های مشابه، بکار ببریم.

درمان لاغری ناشی از استرس

شاید شما هم شنیده باشید که استرس مادر بسیاری از بیماری‌هاست. استرس سبب تشدید بسیاری از امراض قلبی و عصبی می‌شود و سیستم دفاعی بدن را تضعیف می‌کند. استرس باعث کاهش جریان خون در عروق قلبی می‌شود که به دنبالش، خطر و ریسک سکته بالا می‌رود. ۲۰ تا ۴۰ درصد از مرگ‌های ناگهانی قلبی، به‌وسیله استرس هیجانی حاد ایجاد می‌شود. لاغری هم از عوارضی است که از استرس زیاد در افراد ایجاد می‌شود. معمولاً در شرایط استرس، افراد تمایلی به غذا خوردن ندارند و حتی سیری کاذب دارند. اگر دچار کم‌خوری عصبی هستید، سعی کنید از این ترفندها می‌توان برای برگشت اشتهای خود استفاده کنید:

• به غذاهای خود ادویه یا دیگر چاشنی‌های خوش‌طعم کننده اضافه کنید تا میل به خوردن پیدا کنید.
• از شیر و آب‌میوه‌های طبیعی برای بالا بردن کالری دریافتی خود استفاده کنید.
• به سالاد خود پنیر، سس و روغن‌زیتون اضافه کنید.
• درون یک کاسه ماست آجیل و عسل بریزید، سپس میل کنید.
• از سبزیجات نشاسته‌ای مانند سیب‌زمینی و ذرت شیرین استفاده کنید.

برای درمان لاغری به چه پزشکی مراجعه کنیم

برای درمان لاغری ناشی از افسردگی باید به پزشک روان‌شناس و روان‌پزشک مراجعه کرد چراکه در وهلهٔ اول باید افسردگی شخص درمان شود و در مرحله بعد علائم ناشی از آن به‌مرور درمان شود. اما در این قسمت یک سری از راه‌حل‌های مناسب را برای شما ارائه می‌کنیم:

از جلسات درمانی غافل نشوید

با گذشتن زمان و به‌محض اینکه احساس می‌کنید کمی بهبود یافته‌اید، تمایل شما برای ادامهٔ روند درمان کاهش می‌یابد و ممکن است بخواهید از جلسات غیبت کنید. اما کار صحیح آن است که در ارتباط با عدم تمایلتان با درمانگرتان صحبت کنید. اگر بهبودی حاصل شده بود ممکن است فاصلهٔ جلساتتان را افزایش دهد در غیر این صورت علت پشت پردهٔ بی‌میلی شما باید عمیقاً مورد بررسی قرار گیرد.

داروها را دقیقاً طبق دستور مصرف کنید

فراموش کردن یک وعده از داروی شما، می‌تواند روند درمان را مختل کند و موجب بازگشت علائم بیماری شود. همچنین مصرف الکل و مواد مخدر با دارو تداخل دارد و می‌تواند خطرناک باشد. اگر قصد متوقف کردن داروی خود را دارید، حتماً با پزشک خود مطرح کنید. پزشک شما می‌تواند میزان مصرف و نوع دارو را تغییر دهد تا با بدن شما سازگاری بیشتری دارد.

خواب کافی داشته باشید

خواب می‌تواند نقش مهمی را در اختلالات خلقی بازی کند، بدین‌صورت که خواب کم موجب تشدید حالت شیدایی شده و افزایش بیش از حد خواب هم باعث وخیم شدن افسردگی می‌شود.

فعال بمانید

اثرات مخرب و تضعیف‌کنندهٔ افسردگی، فعال بودن و تحرک داشتن را به‌شدت دشوار می‌کند. اما در حقیقت فعالیت، دشمن افسردگی است. از فعالیت‌های کوچک مانند حرکات کششی، دوش گرفتن و یا انجام کارهای خانه شروع کنید و به‌مرور به این فعالیت‌ها بیفزایید و به سراغ یوگا، پیاده‌روی و شنا بروید.

تغذیه مناسب را فراموش نکنید

تغذیهٔ نامناسب می‌تواند بر توانایی‌های شناختی و خلق شما تأثیر منفی بگذارد. حتی اگر حوصلهٔ آشپزی ندارید، وعده‌های غذایی را از دست ندهید زیرا این کار به بدتر شدن اوضاع کمک می‌کند. از خانواده یا دوستانتان کمک بخواهید یا می‌توانید از بیرون برای خودتان غذا سفارش دهید.

مراقب آغازکننده‌ها باشید

مهم است که نسبت به رویدادها و موقعیت‌هایی که موجب بروز علائم و عود حالت افسردگی می‌شوند، هشیار باشید. بدین ترتیب مرزهایتان را مشخص کنید تا بتوانید از خودتان محافظت کنید.

مراقب آدم‌های دور و برتان باشید

اگر نمی‌توانید روابط خود را با افرادی که سبب وخیم‌تر شدن حال شما می‌شوند حذف کنید، سعی کنید کم‌ترین برخورد را با آن‌ها داشته باشید و بیشتر وقت خود را با افرادی که انرژی مثبت دارند بگذرانید.

منزوی نشوید

روابط خود را با خانواده و دوستان حفظ کنید و از انزوا دوری بجویید. به عضویت گروه‌های حمایتی دربیایید و از خدمات مشاورهٔ آنلاین و رسانه‌های اجتماعی استفاده کنید.

محیط آرام و سالمی را بسازید

به نو خورشید اجازه دهید تا وارد خانه شود و از آن استفاده کنید. همچنین تحقیقات نشان داده است که بوی خوش موجب آرامش و بهبود کیفیت خواب می‌شود. فضای خانه را با چند شاخه گل تزئین کنی و از نیروی موسیقی برای شادتر کردن محیط پیرامونی خود بهره ببرید.

سخن پایانی

افسردگی ازجمله اختلالاتی است که در اکثر مواقع، مدیریت شرایط ایجادشده توسط آن با دشواری‌های فراوانی همراه است که بخش اعظم این موضوع به عدم‌تشخیص این مشکل در بیمار و ادامه یافتن نشانه‌ها برای سال‌های طولانی برمی‌گردد. اگرچه بسیاری از نشانه‌های اختلال افسردگی در زنان و مردان مشابه است اما نیاز است تا با بررسی‌های بیشتر از شیوع بیشتر بیماری جلوگیری شود.