تغذیه نقش حیاتی در پیشگیری و حتی بهبودی برخی از انواع سرطان‌ها دارد. زیرا عادات غذایی افراد می‌توانند بر مقاومت و چگونگی مبارزه بدن در مقابل بیماری تأثیر بگذارند. سرطان سینه نیز از جمله بیماری‌هایی است که چه به تازگی تشخیص داده شده باشد و چه در مراحل حاد باشد، تغذیه بخش جدایی ناپذیر از پروسه درمان آن خواهد بود. در ادامه همراه مجله کرفس باشید تا توصیه‌های مهمی برای رژیم غذایی سرطان سینه به شما ارائه کنیم.

افراد مبتلا به سرطان سینه چه الگوی غذایی را باید دنبال کنند؟

۱) هیدراته بمانید.

حداقل باید ۲ تا ۳ لیتر در روز مایعات مصرف کنید. البته بیشتر باید بر روی نوشیدنی‌های بدون کافئین تمرکز کنید.

۲) کالری کافی دریافت کنید.

بهترین راه برای این‌که بدانید کالری کافی دریافت می‌کنید یا خیر این است که هفته‌ای یک یا دو بار خودتان را وزن کنید. اگر وزن شما هفته به هفته در حال کاهش است، با یک متخصص تغذیه صحبت کنید تا یک برنامه غذایی مناسب برای شما بنویسد. به یاد داشته باشید که در طول روز به طور منظم غذا بخورید. وعده‌‌های غذایی کوچک ۵ تا ۶ بار در روز می‌تواند به شما کمک کند.

۳) تمرکزتان بر روی مواد مغذی باشد.

گروه‌های غذایی مانند میوه‌ها، سبزیجات، غلات، حبوبات، گوشت، تخم مرغ، لبنیات، آجیل و دانه‌ها را به رژیم غذایی خود اضافه کنید. یک رژیم غذایی متعادل به شما کمک می‌کند تا مطمئن شوید که مواد مغذی مورد نیاز برای قوی نگه داشتن بدن خود را دریافت می‌کنید.

۴) پروتئین را فراموش نکنید.

پروتئین به حفظ توده عضلانی بدن کمک می‌کند و در گوشت، مرغ، ماهی، غذاهای دریایی، تخم مرغ، لوبیا، عدس، آجیل، دانه‌ها، سویا و لبنیات یافت می‌شود. همچنین در سبزیجات و غلات کامل نیز مقادیر کمی پروتئین وجود دارد. از پروتئین گیاهی هم غافل نشوید.

در طول درمان سرطان سینه چه بخوریم؟

• میوه‌ها و سبزیجات: بیش از ۵ وعده در روز

میوه‌ها و سبزیجات دارای خواص آنتی اکسیدانی و ضد استروژن هستند. سبزیجات چلیپایی مانند کلم بروکلی، گل کلم، کلم پیچ و کلم بروکسل سرشار از مواد شیمیایی گیاهی می‌باشند.

خواص کلم بروکلی ! با شاه سبزیجات، خود را در برابر سرطان بیمه کنید!

در اینجا بخوانید…

• غلات کامل: ۲۵ تا ۳۰ گرم فیبر در روز

غلات کامل، غذاهای فرآوری نشده‌ای هستند که سرشار از کربوهیدرات‌های پیچیده، فیبر، فیتوکمیکال‌ها و همچنین ویتامین‌ها و مواد معدنی می‌باشند. مطالعه‌ای که توسط محققان چینی انجام شده نشان می‌دهد که مصرف زیاد فیبر می‌تواند عملکرد هورمونی سرطان سینه و سایر سرطان‌های وابسته به هورمون را تغییر دهد و تأثیر مثبتی در روند درمان داشته باشد.

• پروتئین بدون چربی و سویا: ۱ یا ۲ وعده در روز

برای دریافت میزان قابل قبول پروتئین، مصرف مرغ، ماهی و حبوبات مانند لوبیا و عدس را افزایش دهید. مصرف غذاهای آماده، ترشی‌ها و دودی شده را به حداقل برسانید. یک تا دو وعده در روز از غذاهای سویا کامل (مانند توفو، سویا آجیلی و شیر سویا) مصرف کنید. تحقیقات نشان می‌دهد، سویا نه تنها در مقادیر متوسط بی‌خطر است، بلکه حاوی یک ماده مغذی گیاهی ضد سرطان به نام ایزوفلاون می‌باشد.

تغذیه بعد از شیمی درمانی

گفتن این‌که بدن شما چه واکنشی به شیمی درمانی نشان می‌دهد سخت است. عوارض جانبی ممکن است تغییراتی در عادات غذایی شما ایجاد کنند و باعث افزایش یا کاهش اشتهای شما شوند. در این صورت باید رژیم غذایی را دنبال کنید که این علائم را کاهش دهد.

اگر در طول شیمی درمانی دچار افزایش اشتها شدید چه غذاهایی باید بخورید؟

در رژیم غذایی سرطان سینه ، برخی از داروهایی که در کنار شیمی درمانی تجویز می‌شوند، مانند استروئیدها، می‌توانند اشتهای شما را افزایش دهند. اگر نگران افزایش وزن هستید موارد زیر را در رژیم غذایی خود رعایت کنید:

• مقدار زیادی میوه و سبزیجات تازه مصرف کنید.
• غذا و نوشیدنی‌هایی را انتخاب کنید که از چربی پایینی برخوردار باشند.
• مراقب میزان قند موجود در غذاها از جمله مواد غذایی رژیمی باشید.
• از مصرف نوشیدنی‌های شیرین پرهیز کنید.

اگر در طول شیمی درمانی دچار کاهش اشتها شدید چه غذاهایی باید بخورید؟

برخی افراد ممکن است بعد از شیمی درمانی دچار کم اشتهایی شوند و میل چندانی به خوردن غذا نداشته باشند. این موضوع باعث می‌شود تا وزن آن‌ها به طور قابل توجهی کاهش پیدا کند. راهکارهای زیر می‌تواند به بهبود اشتها در این دوران کمک کند:

• در رژیم غذایی سرطان سینه ، غذای خود را در حجم کم اما طی ۵ تا ۶ وعده در روز مصرف کنید.
• اگر تمایلی به خوردن غذای جامد ندارید، انواع مختلف میلک شیک، اسموتی، آبمیوه یا سوپ بخورید.
• اگر انرژی کافی برای فعالیت را دارید، قبل از ناهار کمی پیاده‌روی کنید. زیرا ورزش می‌تواند به افزایش اشتهای شما کمک کند.
• مراقب باشید قبل از غذا یا در حین خوردن با نوشیدن مایعات زیاد اشتهای خود را کاهش ندهید.

چطور حالت تهوع و استفراغ را کاهش دهید؟

برخی افراد ممکن است در طول شیمی درمانی و برخی پس از آن حالت تهوع و استفراغ را تجربه کنند. داروهای ضد تهوع می‌توانند به رفع این حالات کمک کنند که در صورت لزوم توسط پزشکتان تجویز خواهد شد. همچنین مصرف زیاد مایعات مانند آب یا دمنوش‌های گیاهی نیز می‌تواند به رفع حالت تهوع کمک کند. نوشیدن مکرر اما جرعه جرعه مایعات، بهتر از نوشیدن یکباره آن‌ها خواهد داد. دمنوش‌های گیاهی مانند نعناع یا زنجبیل نیز معده را تسکین می‌دهند. خوردن غذای سرد می‌تواند باعث شود احساس تهوع کم‌تری داشته باشید. زیرا غذای گرم بوی بیشتری دارد و ممکن است حالت تهوع را تشدید کند.

در صورت بروز زخم دهان به چه نکاتی باید توجه کنید؟

شیمی درمانی می‌تواند موجب خشکی و بروز زخم در دهان شود که این وضعیت غذا خوردن را برای فرد دشوار می‌کند. رعایت نکات زیر می‌تواند باعث شود تا احساس ناراحتی کم‌تری با این زخم‌ها داشته باشید:

• پس از صرف غذا، دندان‌های خود را با یک مسواک نرم تمیز کنید و به آرامی نخ دندان بکشید.
• از دهانشویه بدون الکل استفاده کنید.
• غذاهای نرم یا مایع مانند انواع سوپ، خورش، اسموتی و دسر بخورید.
• دهان و لثه‌های خود را با تکه‌های یخ تسکین دهید.
• نوشیدنی‌های گازدار بدون قند بنوشید تا دهانتان خنک شود.
• برای نوشیدن از نی استفاده کنید.
• از خوردن غذاهای ترد، شور، بسیار تند، اسیدی یا گرم خودداری کنید.
• از مصرف نوشیدنی‌های حاوی آب مرکبات مانند لیمو، لیموترش، پرتقال و گریپ فروت خودداری کنید.
• اگر دندان مصنوعی دارید، آن‌ها را به طور مرتب تمیز کنید و سعی کنید به طور دائم از آن‌ها استفاده نکنید.
• سیگار کشیدن و نوشیدن الکل می‌تواند زخم دهان را تشدید کند.

با تغییر ذائقه چه باید کرد؟

ذائقه افراد می‌تواند در طول شیمی درمانی تغییر کند. ممکن است متوجه شوید غذاهایی را دوست دارید که قبلا هیچ علاقه‌ای به آن‌ها نداشتید. ممکن است ترجیح دهید غذاهایی که طعم قوی‌تری دارند بخورید. در این صورت استفاده از سبزیجات معطر و ادویه‌ها می‌تواند به شما کمک کند.

برخی از انواع شیمی درمانی ممکن است باعث ایجاد طعم فلز در دهان بیمار شوند. استفاده از کارد و چنگال پلاستیکی یا چوبی می‌تواند به کاهش طعم فلز کمک کند. همچنین استفاده از قابلمه‌ها و تابه‌های شیشه‌ای برای پخت و پز نیز می‌تواند کمک‌کننده باشد.

در صورت داشتن یبوست چه مواد غذایی باید مصرف کرد؟

خوردن و آشامیدن کمتر از حد معمول، تحرک کمتر و مصرف برخی داروها همگی می‌توانند منجر به یبوست شوند. برای رفع این مشکل باید مصرف مواد غذایی پر فیبر را بیشتر کنید. مواد غذایی زیر از فیبر بالایی برخوردار هستند:

• نان سبوس‌دار
• ماکارونی سبوس‌دار
• برنج قهوه‌ای
• غلات صبحانه با فیبر بالا، مانند دانه‌های سبوس‌دار یا گندم خرد شده
• لوبیا و عدس
• سبزیجات (تازه یا منجمد)
• میوه‌های تازه، منجمد، کنسرو شده و خشک

همچنین مایعات فراوان بنوشید. شش تا هشت لیوان در روز آب و انجام ورزش‌های منظم و ملایم مانند پیاده‌روی می‌توانند به رفع یبوست کمک کنند.

در صورت بروز اسهال چه باید کرد؟

برخی از داروهای شیمی درمانی ممکن است باعث بروز اسهال در بیمار شوند. در صورت طولانی شدن دوره اسهال به پزشک مراجعه کنید تا داروی مناسب را تجویز کند.

توصیه نهایی

نکات مهم درباره رژیم غذایی سرطان سینه را با هم بررسی کردیم. اگر به دلیل بروز عارضه‌های جانبی، غذا خوردن شما با مشکل مواجه شده است، از پزشک متخصص خود درخواست کنید تا در صورت صلاحدید شما را به یک متخصص تغذیه ارجاع دهد.

منابع مورداستفاده:

breastcancernow.org

health.clevelandclinic.org

بیماری لوسمی چیست؟ در این مقاله قصد داریم به معرفی بیماری لوسمی یا سرطان خون بپردازیم. و نشانه‌ها و علائم این بیماری، عوامل افزایش دهنده خطر ابتلا به آن و روش‌های درمانی مربوط به این نوع سرطان را مورد بررسی قرار دهیم. برای آشنایی بیشتر با بیماری لوسمی و شناخت علائم، فاکتورهای خطر و درمان‌های آن، مطالعه این مقاله را از دست ندهید. و در ادامه همراه مجله کرفس باشید.

سرطان خون یا بیماری لوسمی چیست؟

سرطان خون که با عنوان سرطان مغز استخوان نیز شناخته می‌شود، به عنوان یک بیماری مربوط به دستگاه گردش خون و سلول‌های خونی شناخته می‌شود. مغز استخوان وظیفه تولید سلول‌های خونی را بر عهده دارد. در اثر بیماری لوسمی، مشکلاتی در تولید انواع سلول‌های خونی ایجاد می‌شود.

انواع مختلفی از سلول‌های خونی شامل گلبول‌های قرمز، گلبول‌های سفید و پلاکت‌ها در خون انسان وجود دارند. سرطان خون معمولا بر تولید گلبول‌های سفید خون اثر منفی می‌گذارد. در نتیجه گلبول‌های سفید که نقش بسیار مهم و اساسی در سیستم ایمنی بدن ایفا می‌کنند و به عنوان سربازان بدن ما در برابر انواع بیماری‌ها شناخته می‌شوند، عملکرد مناسبی نخواهند داشت. بنابراین سیستم ایمنی افراد مبتلا به بیماری لوسمی نسبت به سایر افراد ضعیف‌تر خواهد بود.

علاوه بر این، گلبول‌های سفید ممکن است عملکرد غیر عادی نیز داشته باشند. و به سلول‌های طبیعی بدن حمله کنند. و آن‌ها را از بین ببرند. همچنین ممکن است این سلول‌های غیر عادی به سرعت زیاد شوند. بنابراین تشخیص به موقع و اقدام سریع برای درمان این بیماری مزمن، یکی از عوامل بسیار مهم و تاثیر گذار در روند درمان و کنترل علائم آن است.

بر اساس تحقیقات صورت گرفته، احتمال ابتلا به سرطان خون در افراد بالای ۵۵ سال و همچنین کودکان و نوجوانان زیر ۱۵ سال بیشتر از سایرین است. این بیماری یک بیماری مزمن به شمار می‌رود. و ممکن است با شدت‌های متفاوتی در افراد مختلف مشاهده شود. نوع حاد سرطان خون می‌تواند به سرعت پیشرفت کند. به همین دلیل علائم، عوارض و ادامه زندگی افراد مبتلا به بیماری لوسمی به نوع و شدت این بیماری بستگی خواهد داشت.

علل ابتلا به سرطان خون

علت اصلی ابتلای افراد به سرطان خون هنوز شناخته نشده است. با این حال عواملی وجود دارند که بر اساس تحقیقات صورت گرفته، ممکن است خطر ابتلا به لوسمی را افزایش دهند. شایع ترین این عوامل عبارتند از:

سابقه خانوادگی در ابتلا به سرطان خون، سیگار کشیدن و استعمال انواع دخانیات، برخی اختلالات ژنتیکی مانند سندروم داون، اختلالات خونی مانند سندروم میلودیسپلاستیک، بیماران سرطانی که تحت شیمی درمانی یا پرتو درمانی قرار گرفته‌اند، قرار گرفتن زیاد در معرض برخی مواد شیمیایی مانند بنزین و قرار گرفتن در معرض تابش شدید نور خورشید به مدت طولانی.

علائم و نشانه‌های ابتلا به سرطان خون

در این قسمت به معرفی شایع ترین علائم بیماری لوسمی خواهیم پرداخت. این علائم و نشانه‌ها عبارتند از:

تعریق بیش از حد بدن به ویژه در شب، خستگی و ضعف زیاد که با استراحت هم رفع نمی‌شود، لاغری ناخواسته و کاهش وزن ناگهانی، احساس درد و حساسیت در استخوان‌ها، متورم شدن غدد لنفاوی که با درد همراه نیستند و معمولا در نواحی گردن و زیر بغل این اتفاق می‌افتد، بزرگ شدن کبد یا طحال، مشکلات پوستی مانند ایجاد شدن لکه‌های قرمز روی پوست، خونریزی و کبودی بدن که خیلی راحت و در اثر عوامل جزئی اتفاق بیوفتد، تب و لرز، عفونت‌های مکرر و همچنین لخته شدن ضعیف خون.

سایر عوامل و نشانه‌ها مانند کم خونی، داشتن علائم شبیه به بیماری آنفولانزا، مشکلات دستگاه گوارش و همچنین بروز مشکل و بیماری‌ها در ریه‌ها و کلیه‌ها و قلب نیز می‌تواند نشانه ابتلا به بیماری سرطان خون باشد و حتی ممکن است در اثر ابتلا به بیماری لوسمی و انتشار عوارض آن به سایر نقاط بدن، مشکلاتی برای قلب، کلیه‌ها و ریه‌ها به وجود آمده باشد.

درمان لوسمی

درمان بیماری لوسمی یا سرطان خون به نوع و شدت بیماری وابسته است. همچنین سن فرد مبتلا به لوسمی و وضعیت سلامتی او نیز در انتخاب روش درمانی مناسب توسط پزشک اهمیت بالایی خواهد داشت. اگر بیماری خیلی حاد نباشد و سرعت پیشرفت آن کم باشد، معمولا از درمان‌های هدفمندتر و با دوزهای دارویی پایین‌تر استفاده می‌شود.

جراحی، شیمی درمانی یا پرتو درمانی و در برخی موارد پیوند مغز استخوان از یک فرد سالم به فرد بیمار، از رایج ترین روش‌های درمانی به شمار می‌روند. باید توجه داشت که تشخیص زود هنگام این بیماری و اقدام به موقع برای درمان آن در روند درمان این بیماری بسیار موثر خواهد بود.

با پیشرفت علم پزشکی و معرفی داروها و روش‌های درمانی جدید، درمان لوسمی موثرتر، هدفمندتر و با عوارض کمتری همراه شده است. در نتیجه درمان سرطان خون در سال‌های اخیر با موفقیت بیشتری همراه شده است. امید است با پیشرفت هرچه بیشتر علم پزشکی بتوان افراد و بیماران بیشتری را از خطر این بیماری مزمن نجات داد.

سخن پایانی

در این مقاله به معرفی بیماری لوسمی یا سرطان خون پرداختیم. همچنین نام دیگر این بیماری سرطان مغز استخوان است. که به دلیل تولید سلول‌ها و گلبول‌های خونی در مغز استخوان و مشکلاتی که در این قسمت اتفاق می‌افتد، به این نام هم شناخته می‌شود. تشخیص زود هنگام و شروع به موقع درمان در بیماری لوسمی از اهمیت بالایی برخوردار است. در نتیجه افراد مختلف به ویژه کسانی که سابقه خانوادگی ابتلا به سرطان خون یا انواع مختلف سرطان‌ها را دارند، باید مراقب علائم این بیماری باشند. امیدواریم با مطالعه این مقاله به شناخت مناسبی از سرطان خون دست پیدا کرده باشید.

منابع:

• medicalnewstoday
• healthline

برای سلامت پروستات چه کنیم؟ سرطان پروستات شایع ترین نوع سرطان بین مردان می‌باشد. و در دهه‌های اخیر شمار افراد مبتلا به این بیماری رو به افزایش است. به اعتقاد دانشمندان، رژیم غذایی پر قند و چربی به افزایش میزان سرطان پروستات کمک می‌کند. بهترین راه برای پیشگیری و یا درمان این بیماری، مراجعه به پزشک می‌باشد. البته بسیاری از پزشکان و دانشمندان بر این باورند که تغذیه و سلامت پروستات ارتباط نزدیکی با هم دارند و با اضافه کردن برخی مواد سالم به رژیم غذایی، می‌توانید خطر ابتلا به این بیماری را تا حد زیادی کاهش دهید. در ادامه شش ماده غذایی سالم و مفید برای سلامت پروستات را به شما معرفی می‌کنیم. با ما در ادامه این مقاله همراه باشید.

گوجه‌فرنگی

گوجه‌فرنگی یکی از موثرترین مواد غذایی برای بهبود سلامت پروستات به شمار می‌رود. گوجه‌فرنگی حاوی یک آنتی‌اکسیدان قدرتمند به نام لیکوپن است که به جلوگیری از ابتلا به سرطان پروستات و کاهش رشد تومور در میان مردان مبتلا به سرطان پروستات کمک می‌کند. گوجه‌فرنگی را می‌توان هم به صورت پخته‌شده و هم به صورت خام مصرف کرد. اما برخی مطالعات نشان می‌دهند که گوجه‌فرنگی پخته‌شده یا پوره شده تاثیر بیشتری بر سلامت پروستات دارد. مصرف این ماده غذایی به صورت گوجه‌فرنگی پخته شده، سس اسپاگتی، گوجه‌فرنگی خشک شده در آفتاب، آب گوجه فرنگی و سس گوجه فرنگی دارای خاصیت بسیار زیادی می‌باشد. به طور کلی مصرف غذاهای ایتالیایی و انواع ساندویچ‌ها به شما کمک می‌کند که گوجه‌فرنگی بیشتری را در رژیم غذایی خود بگنجانید. همچنین نوشیدن آب گوجه‌فرنگی نیز یگ گزینه مناسب برای کمک به سلامتی شما می‌باشد. از خوردن این ماده غذایی مفید که با لقب دشمن پروستات یاد می‌شود، غافل نشوید.

کلم بروکلی

کلم بروکلی گیاهی است که حاوی ترکیبات مفید برای سلامتی می‌باشد و برای درمان سرطان پروستات مفید است. برخی تحقیقات نشان می‌دهد که مصرف کلم بروکلی نقش موثری در کاهش خطر ابتلا به این بیماری دارد. کلم بروکلی حاوی ماده‌ای به نام سولفورافان است. این ماده در حالی که سلول‌های طبیعی پروستات را سالم و بی‌اثر می‌گذارد، سلولهای سرطانی را هدف قرار داده و از بین ببرد. شما می‌توانید کلم بروکلی را در انواع سالاد‌های خود اضافه کنید. همچنین می‌توانید در کنار سوپ یا سیب‌زمینی سرخ کرده آن را مصرف کنید. یا می‌توانید کلم بروکلی را تنها در کمی آب بخارپر کنید و آن را مصرف کنید و از این طریق این ماده غذایی مفید را به رژیم غذایی خود اضافه کنید.

چای سبز

چای سبز یک نوشیدنی خوش طعم می‌باشد. و هزاران سال است که مردم سرار جهان به ویژه مردم کشورهای آسیایی این نوشیدنی طبیعی را مصرف می‌کنند. این نوشیدنی طبیعی حاوی ترکیبات مفیدی است که از بروز سرطان پروستات جلوگیری می‌کنند. بر اساس نتایج برخی مطالعات، مردانی که در روز بین ۲ تا ۵ فنجان چای سبز مصرف می‌کنند، کمتر در معرض خطر ابتلا به سرطان پروستات قرار می‌گیرند. چای سبز را می‌توانید صبح‌ها یا عصر‌ها جایگزین قهوه و چای معمولی کنید. همچنین در صورت نیاز می‌توانید نوع بدون کافئین آن را مصرف کنید. اگر هم چای گرم دوست ندارید، می‌توانید آن را به عنوان یک نوشیدنی خنک مصرف کنید و یا به اسموتی‌های خود اضافه کنید.

حبوبات و سویا

حبوبات مانند نخود، لوبیا، عدس و … حاوی ترکیبات بیولوژیکی فعال هستند که با نام فیتواستروژن شناخته می‌شوند. این مواد خواص ضد سرطان دارند و از رشد توده‌های سرطانی جلوگیری می‌کنند. همچنین سویا نیز دارای ترکیباتی ویژه‌ای است که از رشد توده‌های سرطانی در سلول‌های پروستات جلوگیری می‌کنند. و اگر سویا را همراه دیگر مواد دارای خاصیت ضد سرطان پروستات مصرف کنید، موثرتر است. اگر قصد اضافه کردن حبوبات و سویا به رژیم غذایی خود را دارید، هر هفته یک روز از انواع خوراک‌های گیاهی بخورید. همچنین می‌توانید سویا و حبوبات با پروتئین بالا مانند لوبیا را جایگزین گوشت قرمر کنید. به عنوان مثال می‌توانید یک برگر با لوبیا را امتحان کنید. غذاهای دیگری مانند توفو یا یک هوموس خانگی که با نخود درست شده نیز گزینه مناسبی هستند.

آب انار

آب انار نیز مانند چای سبز، منبع سرشاری از آنتی‌اکسیدان‌ها به شمار می‌رود. این میوه معجزه‌گر برای پیشگیری از ابتلا به سرطان پروستات بسیار مفید است. و بر اساس تحقیقات انجام شده، آنتی‌اکسیدان موجود در انار منحصرا سلول‌های سرطانی موجود در پروستات را مورد هدف قرار می‌دهد و به سلول‌های سالم آسیبی وارد نمی‌کند. نوشیدنی آب انار را می‌توانید همراه وعده‌های غذایی خود مصرف کنید. ویا آن را به سس سالاد خود اضافه کنید. همچنین اگر نوشیدن آن به دلیل طعم ترشی که دارد برای شما دشوار است، می‌توانید با مقداری آب آن را رقیق کنید.

ماهی

چربی‌های اشباع نشده مانند امگا ۳ و امگا ۶ ، اسید‌های چرب ضروری هستند که به جلوگیری از پیشرفت سرطان پروستات کمک می‌کنند. ماهی‌ها منابع مناسبی از امگا ۳ و امگا ۶ می‌باشند و می‌توانند به سلامت پروستات کمک کنند. محققان معتقدند مصرف انواع مختلف ماهی‌ها از جمله ماهی سالمون، قزل‌آلا، ساردین، شاه ماهی و … باعث کاهش مرگ و میر ناشی از سرطان پروستات می‌شود و برای سلامتی مفید است. ماهی‌ها را می‌تواند به روش‌های مختلفی پخت کنید. و در کنار سس‌های خوش طعم و انواع مختلف سوپ‌ها و سالاد‌ها از آن‌ها لذت ببرید. همچنین می‌توانید با پزشک خود درباره مصرف مکمل‌های روغن ماهی مشورت کنید.

در این مقاله سعی کردیم در پاسخ به سوال، برای سلامت پروستات چه بخوریم؟ ۶ ماده غذایی مفید را معرفی کنیم. مواد غذایی دارای خاصیت ضد سرطانی که به ویژه برای سلامت پروستات نیز مفید هستند. با اضافه کردن این مواد به رژیم غذایی خود، می‌توانید تا حد زیادی سطح سلامت خود را افزایش دهید. البته توصیه می‌شود ابتدا برای غربالگیری و معاینات اولیه به پزشک مراجعه کنید.

از پرتودرمانی برای درمان انواع سرطان‌ها استفاده می‌شود. اما هم‌چون دیگر روش‌های درمان، دارای عوارض‌جانبی است. عوارض پرتودرمانی در هر فرد می‌تواند متفاوت باشد. این بستگی به نوع درمان، محل درمان، دوز پرتو و سلامت عمومی بیمار دارد.

چرا پرتودرمانی باعث عوارض‌ جانبی می‌شود؟

از دوز بالای پرتودرمانی برای نابودی سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. عوارض جانبی ناشی از پرتودرمانی به دلیل آسیب دیدن سلول‌های سالم اطراف سرطان است. پیشرفت‌های انجام شده در پرتودرمانی، دقت آن را بالا برده و این سبب کاهش عوارض جانبی می‌شود. 

بعضی از افراد ممکن است عوارض کمتری تجربه کنند و یا اصلاً دچار عوارض نشوند. در دیگر افراد ممکن است عوارض شدید باشند.

واکنش به پرتودرمانی معمولاً در هفته دوم و سوم پرتودرمانی آغاز می‌شود. همچنین ممکن است تا چند هفته پس از پرتودرمانی ادامه پیدا کند. 

آیا راهی برای متوقف کردن عوارض‌جانبی وجود دارد؟ 

بله. تیم درمانی می‌تواند به بیمار در کنترل عوارض‌جانبی کمک کنند. جلوگیری از عوارض‌جانبی بخش مهمی از وظایف تیم درمان‌گر را تشکیل می‌دهد. به این عمل، مراقبت پشتیبانی کننده یا پالیاتیو می‌گویند.

عوارض‌جانبی بالقوه

پرتودرمانی یک درمانِ موضعی است. این به آن معناست که تنها ناحیه‌ای که تومور در آنجا قرار دارد مورد درمان قرار می‌گیرد. بنابراین، پرتودرمانی اگر در ناحیه پوست سر نباشد، موجب ریزش مو نمی‌شود. 

عوارض‌جانبی پرتودرمانی عموما شامل:

مشکلات پوستی: برخی از افرادی که پرتودرمانی می‌کنند، ممکن است تجربه خشکی، خارش، گرم شدن یا پوسته پوسته شدن را داشته باشند. این عوارض بستگی به ناحیه‌ای دارد که پرتودرمانی در آنجا انجام می‌شود. مشکلات پوستی معمولا تا چند هفته بعد از پرتودرمانی بهبود می‌یابند، اما اگر مشکلات جدی باشند، پزشک نوع درمان را عوض خواهد کرد. 

خستگی: منظور از خستگی، احساس خستگی در اکثر اوقات است. میزان سطح خستگی بیمار به برنامه درمانی بستگی دارد. برای مثال، پرتودرمانی هم‌زمان با شیمی‌درمانی، بیشتر باعث خستگی می‌شود. 

عوارض‌جانبی بلند مدت: بیشتر علایم، پس از پایان درمان، از بین خواهند رفت. اما بعضی از آنها ممکن است ادامه پیدا کنند، یا بازگردند و حتی پیشرفت کنند. به این عوارض، عوارض بلند مدت می‌گویند. یک مثال برای عوارض‌جانبی پیشرفت کننده، سرطان‌های ثانویه است. سرطان ثانویه سرطان‌هایی هستند که به دلیل درمان سرطان اولیه اتفاق می‌افتند. ریسک این عوارض بلندمدت، بسیار کم است و محاسن پرتودرمانی بیش از خطرات آن است. 

عوارض‌جانبی موضعی پرتودرمانی

بعضی از عوارض‌جانبی بستگی به نوع و محل پرتودرمانی دارد.

سر و گردن

اگر پرتو درمانی سر و گردن را هدف بگیر،د می‌تواند باعث عوارض‌جانبی زیر شود: 

• خشکی دهان
• زخم‌های دهان و لثه
• مشکل در بلعیدن
• سفت شدن آرواره
• حالت تهوع
• ریزش مو
• نوعی ورم به نام لیمفیدما
• پوسیدگی دندان

 سینه

پرتودرمانی در ناحیه سینه می‌تواند سبب این عوارض شود:

• مشکل در بلعیدن
• تنگی نفس
• درد در پستان یا نوک پستان
• سفت شدن کتف ها
• سرفه، تب و گرفتگی سینه که به آن پنومونییت (pneumonitis) می‌گویند. این حالت بین ۲ هفته تا ۶ ماه پس از درمان اتفاق می‌افتد. 
• ورم بافت لیفی (Fibrosis)، که آسیب دائمی به ریه وارد می‌کند و در اثر پنومونییتی (pneumonitis) که درمان نشده، ایجاد می‌شود. متخصص پرتودرمانی روش‌هایی را می‌دانند که خطر ورم بافت لیفی را کاهش دهند. 

شکم و معده

• تهوع و استفراغ
• اسهال

این علائم معمولاً پس از پایان درمان از بین می‌روند. پزشک ممکن است برای کنترل این علائم داروهای جداگانه‌ای تجویز کند. 

لگن

• اسهال
• خونریزی مقعد
• بی اختیاری در کنترل ادرار
• سوزش مثانه

هم‌چنین علائم در مردان و زنان ممکن است متفاوت باشد.

بعضی از عوارض جانبی مخصوص آقایان:

• مشکلات جنسی مانند عدم نعوظ 
• کاهش تعداد اسپرم و کاهش فعالیت آنها. این مشکل زمانی که پرتودرمانی روی پروستات انجام شود به وجود می‌آید.

 عوارض جانبی مختص خانم‌ها:

• تغییر در قاعدگی
• علائم یائسگی مانند: خارش، سوزش و خشکی واژن
• ناباروری 

بازگشت پرتوافشانی (Radiation recall)

بازگشت پرتوافشانی یک راش پوستی و شبیه به آفتاب سوختگی است. این یکی از عوارض نادر بشمار می‌آید و زمانی اتفاق می‌افتد که نوع خاصی از شیمی‌درمانی فورا بعد از پرتودرمانی انجام شود.

راش‌ها در نواحی که پرتودرمانی در آنجا صورت گرفته نمایان می‌شوند. علایم آن مانند قرمزی، زخم شدن، تاول و پوسته شدن است.

معمولاً علایم چند روز یا چند هفته پس از شروع درمان، ظاهر می‌شوند. اما ممکن است تا سال‌ها بعد نیز رخ دهند. پزشکان از دارویی به نام کورتیکواسترویید برای درمان این عارضه استفاده می‌کنند. برای ادامه درمان، به ندرت لازم است تا منتظر بهبود علایم ماند.

مقابله با عوارض جانبی

تجربه هر کس در مورد درمان سرطان متفاوت است. قبل از درمان، تیم مراقبت‌های بهداشتی باید عوارض جانبی را توضیح دهند.

بهتر است بیمار در طول درمان و هنگام ظاهر شدن یا بدتر شدن عوارض جانبی با تیم درمانی مشورت کند. این موضوع به تیم درمانی امکان می‌دهد گزینه‌های درمانی خود را ارائه دهند.

تغییر در ناخن و پوست 

تغییرات ناخن و پوست از جمله عوارض شیمی‌درمانی است. سلول‌های ناخن و پوست که سریع رشد می‌کنند ممکن است به‌ واسطه شیمی‌درمانی آسیب ببینند. این مشکلات ممکن است دردناک و آزاردهنده باشند اما اغلب جزئی هستند و نیاز به درمان ندارند. بیشتر این عوارض بعد از شیمی‌درمانی، بهبود میابند. بااین‌وجود، عوارض‌های جانبیِ شدیدتر، باید مورد مداوا قرار گیرند چرا که می‌توانند آسیب دائمی ایجاد کنند.

تغییرات فرعی پوست و ناخن:

خارش، خشکی، قرمز شدن، پوسته‌پوسته شدن و جوش

حساسیت به آفتاب، این مشکل حتی در افراد با پوست بسیار تیره نیز می‌تواند رخ دهد.

هایپرپیگمنتیشن، حالتی است که در آن قسمتی از پوست تیره می‌شود. نواحی که تیره می‌شوند معمولاً اطراف مفاصل، زیر ناخن‌ها، درون دهان، امتداد رگی که در آن داروی شیمی‌درمانی تزریق‌شده و موها هستند.

دیگر مشکلات مربوط به ناخن:

به‌جز تیره شدن، ناخن‌ها ممکن است زرد و شکننده شوند. گاهی ممکن است شل شده و بیافتند. اما ناخن جدید دوباره رشد خواهد کرد.

عوامل بروز مشکلات مهم پوست:

 بعضی از انواع شیمی‌درمانی ممکن است باعث قرمزی پوست در جایی که قبلاً مورد پرتودرمانی قرار گرفته شوند. پوست ممکن است تاول بزند، پوسته‌پوسته و یا بسیار دردناک شود.

نشت داروی شیمی‌درمانی از محل تزریق اگر هنگام تزریق احساس سوزش دارید باید به پزشک اطلاع دهید. 

واکنش آلرژیک به شیمی‌درمانی بعضی از تغییرات پوست به دلیل آلرژی به شیمی‌درمانی ایجاد می‌شوند. اگر دچار مشکل تنفسی، خارش ناگهانی و شدید یا کهیر شدید، باید سریعاً پزشک را در جریان قرار دهید. 

تغییرات در سیستم دفع ادرار کلیه و مثانه

از جمله عوارض شیمی‌درمانی ممکن است آسیب به سلول‌های کلیه و مثانه باشد.

از مشکلاتی که ممکن است ایجاد شود می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• احساس سوزش و درد هنگام دفع ادرار و یا پس از تخلیه مثانه 
• مکرراً نیاز به ادرار کردن
• ناتوانی در ادرار کردن
• ناتوانی در جلوگیری از خروج ادرار
• وجود خون در ادرار
• تب
• یخ کردن
• ادراری که به رنگ نارنجی ،قرمز ،سبز، یا زرد تیره باشد و یا بوی قوی دارو بدهد

برخی از این مشکلات ممکن است پس از شیمی‌درمانی بهبود پیدا کنند و بعضی  دیگر ممکن است تا پایان عمر باقی بمانند.

دیگر عوارض شیمی‌درمانی 

علائم مانند علائم آنفولانزا

از عوارض شیمی‌درمانی می‌تواند علائمی مانند علائم آنفولانزا باشد. این موضوع مخصوصاً زمانی بیشتر اتفاق می‌افتد که شیمی‌درمانی همراه با ایمن درمانی باشد.

 علائم عبارتند از:

• درد ماهیچه و مفصل
• سردرد
• خستگی 
• حالت تهوع
• تب
• احساس سرما
• و از دست دادن اشتها

 علائم بین یک تا سه روز باقی خواهد ماند.

تجمع مایعات میان بافتی

این حالت می‌تواند به دلیل شیمی‌درمانی، تغییرات هورمون و یا خود سرطان به وجود آید تجمع مایعات باعث متورم شدن صورت، دست‌ها، پا و شکم می‌شود. گاهی مایعات در اطراف قلب و ریه تشکیل می‌شود و باعث سرفه و تنگی نفس و ضربان نامنظم قلب خواهد شد. همچنین تجمع مایعات ممکن است در قسمت پایین ناف اتفاق بیفتد که باعث نفخ می‌شود.

تغییرات چشم

بعضی از انواع شیمی‌درمانی می‌توانند استفاده از لنز را دردناک کنند. همچنین شیمی‌درمانی ممکن است مجاری اشک را مسدود کند که این منجر به تاری دید می‌شود .

آیا عوارض جانبی برای شما نیز اتفاق می‌افتد؟

شما ممکن است دچار عوارضی جانبی خیلی زیادی شوید و یا بعضی از آنها را تجربه کنید و یا ممکن است اصلاً عوارض جانبی نداشته باشید. این موضوع به نوع شیمی‌درمانی و مقدار آن و اینکه بدن چگونه به آن واکنش نشان می دهد بستگی دارد. پیش از شروع درمان با پزشک یا پرستار در مورد عوارض جانبی احتمالی صحبت کنید.

احساس بیمار هنگام شیمی‌درمانی 

• بطالت و بیهودگی
• درماندگی
• تنهایی
• اضطراب 
• افسردگی
• ترس
• خشم

این امر که بیمار هنگام شیمی‌درمانی احساسات گوناگون داشته باشد کاملاً طبیعی است. چراکه زندگی با سرطان و درمان آن می‌تواند استرس‌آور باشد. بیمار ممکن است احساس خستگی کند و همین شرایط را سخت‌تر می‌کند.

 عفونت

عفونت از جمله عوارض شیمی‌درمانی است. برخی از انواع شیمی‌درمانی ساخت گلبول سفید توسط مغز استخوان را دچار اختلال می‌کند. گلبول سفید سلول‌هایی هستند که با عفونت‌ها مبارزه می‌کنند. از آنجایی‌که شیمی‌درمانی تعداد گلبول‌های سفید را کاهش می‌دهد؛ دوری از عوامل عفونت‌زا بسیار مهم است.

گلبول‌های سفید انواع بسیار مختلفی دارند. یکی از آنها نوتروفیل نامیده می‌شود. به کمبود نوتروفیل، نوتروپنی می گویند. پزشک یا پرستار برای بررسی تعداد نوتروفیل ها آزمایش خون می‌گیرند.

  اگر بیمار دچار نوتروپنی باشد، باید هرگونه علائم عفونت را جدی بگیرد. حداقل یکبار در روز باید دمای بدن چک شود. یا پزشک به بیمار اطلاع میدهد چندبار و چگونه دمای بدنش را اندازه بگیرد. در صورت بروز تب باید به پزشک اطلاع داده شود.

نازایی 

نازایی نیز یکی دیگر از عوارض جانبی شیمی‌درمانی است. بعضی از انواع شیمی‌درمانی می‌توانند باعث نازایی شوند. برای خانم‌ها این به آن معنی است که نمی‌توانند حامله شوند. برای آقایان به این معناست که نمی‌توانند پدر شوند.

شیمی‌درمانی در خانم‌ها می‌تواند به تخمدان‌ها آسیب برساند و باعث شود تعداد  تخمک‌های سالم در تخمدان‌ها کاهش پیدا کند. همچنین میزان هورمونی که به وسیله آنها ترشح می‌شود، کاهش می‌یابد. کاهش هورمون سبب یائسگی زودرس می‌شود. یائسگی زودرس و کاهش تخمک‌های سالم منجر به نازایی می‌شود.

شیمی‌درمانی در آقایان ممکن است به اسپرم‌ها آسیب برساند. چرا که اسپرم‌ها سلول‌هایی هستند که سریع رشد و تقسیم می‌شوند. ناباروری در آقایان می‌تواند به‌وسیله کاهش تعداد اسپرم‌ها و کم شدن توانایی آنها در حرکت، ایجاد شود.

اینکه شخصی دچار ناباروری شود یا نه، به نوع شیمی‌درمانی، سن و دیگر شرایط سلامتی بستگی دارد. نازایی ممکن است تا پایان عمر باقی بماند. 

تغییرات دهان و گلو 

از جمله عوارض شیمی‌درمانی تغییراتت دهان و گلو است. بعضی از انواع شیمی‌درمانی به سلول‌هایی که سریع رشد می‌کنند مانند سلول‌های دهان، گلو و لب آسیب می‌رسانند. آسیبِ این سلول‌ها می‌تواند روی دندان، لثه، سطح دهان، و غدد ترشح‌کننده بزاق تأثیر منفی بگذارند. بیشترین مشکلات ایجاد شده چند روز پس از اتمام شیمی‌درمانی از بین می‌روند.

مشکلات دهان و گلو ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• خشکی دهان
• تغییر در حس چشایی و بویایی
• عفونت لثه دندان و یا زبان
• افزایش حساسیت به غذاهای گرم یا سرد 
• زخم دهان
•  مشکل در غذا خوردن به خاطر زخم‌ها

تهوع و استفراغ

استفراغ و حالت تهوع از جمله عوارض شیمی‌درمانی است. استفراغ به خروج محتویات معده از دهان می‌گویند. به حالتی که قبل از استفراغ ایجاد می‌شود تهوع گفته می شود. 

بیمار ممکن است چند ساعت تا چند روز بعد از شیمی‌درمانی دچار استفراغ و تهوع شود. این علائم چند روز پس از آخرین دوره شیمی‌درمانی متوقف می‌شوند. داروهای جدید می‌تواند مانع بروز استفراغ و تهوع شوند. به این داروها ضد تهوع می گویند. که معمولاً باید یک ساعت قبل از هر دوره شیمی‌درمانی و تا چند روز بعد آنها را مصرف کرد. مدت‌زمانی که باید از داروهای ضد تهوع پس از شیمی‌درمانی استفاده کرد، بستگی به نوع شیمی‌درمانی و واکنش بدن به داروها دارد. اگر یک دارو کارآمد نباشد، پزشک ممکن است داروی دیگری را تجویز کند یا ممکن است بیش از یک دارو به بیمار داده شود.

تغییرات در سیستم عصبی 

از دیگر عوارض شیمی‌درمانی آسیب به سیستم عصبی است. بسیاری از این مشکلات تا یک سال پس از اتمام شیمی‌درمانی بهبود پیدا می‌کند. اما بعضی از آنها تا پایان عمر باقی می‌ماند. 

علائم می‌تواند شامل:

• احساس خارش، سوزش، ضعف و بی‌حسی دست‌ها و پاها
• احساس سرما بیش از حالت طبیعی
• احساس درد موقع پیاده‌روی
• ضعف، خستگی و گرفتگی ماهیچه‌ها
• از دست دادن تعادل 
• مشکل در بلند کردن اجسام یا بستن دکمه‌های لباس
• رعشه و لرزش 
• پریشانی و مشکلات حافظه
• سرگیجه
• افسردگی

درد

از جمله عوارض شیمی‌درمانی درد است. بعضی از انواع شیمی‌درمانی می‌تواند سبب عوارض جانبیِ دردناکی مانند سوزش و تیر کشیدن دست‌وپا شود. سردرد، دل‌درد، درد عضلانی و زخم‌های دهان نمونه‌های دیگری از این عوارض هستند.

درد می‌تواند به خاطر سرطان و یا به خاطر شیمی‌درمانی به وجود آمده باشد. پزشکان برای مقابله با درد روش‌های متنوعی در اختیاردارند.

تغییرات جنسی

یکی دیگر از عوارض شیمی‌درمانی تغییرات جنسی است. این تغییرات در خانم‌ها و آقایان متفاوت است. شیمی‌درمانی در خانم‌ها، می‌تواند به تخمدان آسیب بزند و همین امر باعث تغییر میزان سطح هورمون‌ها شود. تغییرات هورمونی مشکلاتی همچون خشکی واژن و یائسگی زودرس را در پی‌دارند. 

در آقایان، شیمی‌درمانی می‌تواند میزان سطح هورمون‌ها را تغییر دهد و خون‌رسانی به آلت را کاهش دهد. یا به عصب‌هایی که آلت را کنترل می‌کنند، آسیب برساند. همه این موارد می‌تواند منتهی به ناتوانی جنسی شود. 

اینکه بیمار دچار تغییرات جنسی گردد بستگی به این دارد که آیا قبلاً این مشکلات وجود داشتند یا خیر. همچنین نوع شیمی‌درمانی، سن و دیگر بیماری‌ها از عوامل مؤثر هستند. بعضی از مشکلات مانند کم شدن علاقه به رابطه جنسی پس از پایان شیمی‌درمانی بهبود پیدا می‌کند.

برخی از مشکلات در خانم‌ها شامل:

• علائم یائسگی برای خانم‌هایی که هنوز یائسه نشده‌اند. مانند: احساس گرمای ناگهانی، خشکی واژن، کج‌خلقی، عادات ماهیانه نامنظم و یا  قطع شدن آن
• عفونت‌های مثانه یا واژن 
• ترشحات واژنی و خارش
• خسته بودن برای رابطه جنسی و یا بی‌علاقگی به آن
• احساس نگرانی اضطراب یا
• افسردگی از داشتن رابطه جنسی

 مشکلات در آقایان شامل:

• ناتوانی در رسیدن به نقطه اوج
• ناتوانی در نعوظ
• خسته بودن برای رابطه جنسی و یا بی علاقگی  به آن
• احساس نگرانی اضطراب یا افسردگی از داشتن رابطه جنسی

عوارض شایع شیمی‌درمانی شامل خستگی، حالت تهوع، استفراغ، کاهش سلول‌های خونی، ریزش مو، زخم دهان و درد است.

چه چیزی سبب عوارض شیمی‌درمانی می‌شود

 شیمی‌درمانی به‌گونه‌ای طراحی‌شده که سلول‌های سرطانی که سریع رشد می‌کنند را بکشد. اما همچنین ممکن است سلول‌های سالمی که سریع رشد می‌کنند را نیز بکشد. این سلول‌ها عمدتاً در دهان، روده، مغز استخوان که وظیفه ساختن سلول‌های خونی را دارد و سلول‌هایی که به رشد مو کمک می‌کند، وجود دارند. عوارض جانبی شیمی‌درمانی به‌وسیله آسیب دیدن سلول‌های سالم ایجاد می‌شود. 

ماندگاری عوارض شیمی‌درمانی چقدر است

ماندگاری عوارض جانبی به میزان سلامتی بیمار و نوع شیمی‌درمانی که انجام‌شده بستگی دارد. بیشتر عوارض جانبی پس از پایان یافتن شیمی‌درمانی از بین می‌روند اما بعضی از آنها ممکن است چند ماه و یا حتی چند سال پس از شیمی‌درمانی باقی بمانند. 

گاهی اوقات شیمی‌درمانی باعث عوارضی می‌شود که از بین نمی‌روند. این عوارض ممکن است شامل صدمه به قلب، ریه، اعصاب، کلیه‌ها و یا اندام‌های جنسی شود. بعضی از انواع شیمی‌درمانی سبب بروز سرطان ثانویه می‌شود.

چه‌کارهایی می‌توان کرد 

پزشکان راه‌های بسیاری برای جلوگیری و یا درمان عوارض جانبی شیمی‌درمانی دارند، که به شما کمک می‌کند پس از هر جلسه درمان بهبودی خود را بازیابید. اگر متوجه هرگونه تغییر شدید با پزشک خود آن را در میان بگذارید ممکن است نشانه‌ای از عوارض جانبی باشد.

 فهرست عوارض شیمی‌درمانی

در زیر فهرستی از عوارض جانبی شیمی‌درمانی آورده شده است.

این عوارض در همه اتفاق نمی افتد . اینکه بیمار کدام عوارض را تجربه می‌کند، بستگی به نوع شیمی‌درمانی و مقدار آن و دیگر شرایط سلامتی دارد. 

• کم‌خونی
•  تغییر در اشتها
•  خونریزی
•  یبوست
•  اسهال
•  تغییر در بینایی
•  خستگی
•  علائمی شبیه آنفلوانزا
•  تجمع مایعات درون بافتی
•  ریزش مو
•  عفونت
•  ناباروری
•  تغییرات در دهان و گلو
•  حالت تهوع و استفراغ
•  تغییر در سیستم اعصاب
•  درد
•  تغییرات میل جنسی
•   تغییرات در پوست و ناخن
•  تغییرات در سیستم دفع ادرار کلیه و مثانه 

کم‌خونی

 کم‌خونی چیست و چرا اتفاق می‌افتد

سلول‌های قرمز خون وظیفه رساندن اکسیژن در بدن را دارند. کم خونی به حالتی گفته می‌شود که تعداد سلول‌های قرمز برای تأمین اکسیژن بدن بسیارکم باشد. در این شرایط قلب سریع‌تر کار می‌کند و فرد احساس فشار در سینه و تپش قلب می‌کند. کم‌خونی همچنین باعث تنگی نفس، ضعف، سرگیجه، رنگ‌پریدگی و خستگی می‌شود. بعضی از انواع شیمی‌درمانی روی مغز استخوان -که وظیفه ساختن سلول‌های قرمز را دارد- اثر منفی می‌گذارد. این موضوع باعث کم‌خونی می‌شود.

تغییرات در اشتها 

شیمی‌درمانی ممکن است به‌واسطه ایجاد حالت تهوع و مشکلات مربوط به دهان، و یا با از بین بردن حس چشایی، باعث کاهش اشتها شود. افسردگی نیز می‌تواند دلیلی برای کاهش اشتها باشد. این مشکل می‌تواند برای یک روز، چند هفته و یا چند ماه ادامه پیدا کند.

تغذیه مناسب از نکات مهم است. حتی اگر بیمار بی‌اشتها باشد، این به آن معنی است که باید غذاها و نوشیدنی‌های سرشار از پروتئین، ویتامین و کالری مصرف کرد. تغذیه مناسب، برای مبارزه با عفونت‌ها و ترمیم سلول‌های آسیب‌دیده در حین شیمی‌درمانی، به بدن کمک می‌کند. نبودن تغذیه مناسب باعث کاهش وزن، ضعف و خستگی می‌شود. 

درمان بعضی از سرطان‌ها باعث افزایش وزن و افزایش اشتها می‌شود بنابراین هرگونه تغییر در اشتها را به پزشک خود اطلاع دهید. 

خونریزی 

پلاکت‌ها سلول‌هایی هستند که هنگام خونریزی باعث لخته شدن خون می‌شوند. شیمی‌درمانی می‌تواند تعداد پلاکت‌ها را کاهش دهد. این وضعیت ممکن است باعث کبود شدن پوست شود، حتی اگر ضربه‌ای به بدن وارد نشده باشد.  یا باعث خونریزی از بینی و دهان، یا نقطه‌های قرمز روی پوست شود.

یبوست 

یبوست زمانی اتفاق می‌افتد که حرکت روده‌ها کم و مدفوع سفت و خشک  می‌شود، و عمل دفع به‌سختی انجام می‌شود. داروهایی مانند داروهای شیمی‌درمانی و مسکن‌ها می‌توانند باعث یبوست شوند. عدم تحرک و یکجا نشستن برای مدت طولانی نیز از دیگر عوامل است. مصرف غذاهای کم فیبر و مصرف کم مایعات را باید به دلایل بالا اضافه کرد.

اسهال

شل و آبکی شدن مدفوع را اسهال می‌گویند. شیمی‌درمانی با نابود کردن سلول‌های دستگاه گوارش، می‌تواند باعث اسهال شود. اسهال ممکن است دلایل عفونی نیز داشته باشد.

خستگی 

خستگی ناشی از شیمی‌درمانی می‌تواند از خفیف تا شدید باشد. بسیاری از  افراد خستگی را با کلماتی مانند ضعف، سنگینی، کندی و بی‌رمقی توصیف می‌کنند.

استراحت کردن معمولاً کمکی به بهبود وضعیت نمی‌کند. بسیاری از مردم هفته‌ها یا حتی ماه‌ها پس از شیمی‌درمانی احساس خستگی می‌کنند. خستگی ممکن است به دلیل نوع شیمی‌درمانی و یا ویزیت مکرر پزشکان و یا احساس استرس و افسردگی باشد. اگر شیمی‌درمانی و پرتودرمانی همزمان انجام شوند شدت خستگی بیشتر نیز خواهد شد

از دیگر دلایل خستگی می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• کم‌خونی
•  درد
•  مصرف داروهای خاص
•  تغییر در اشتها
•  مشکل در خوابیدن
•  کمبود تحرک 
• مشکل در تنفس
•  عفونت
•  داشتن فعالیت زیاد در یک بازه کوتاه
•  دیگر مشکلات بهداشت و سلامت

خستگی ممکن است به‌تدریج و یا به‌صورت ناگهانی ظاهر شود افراد مختلف  خستگی را به‌طور مختلف تجربه می‌کنند

 ریزش مو

ریزش مو به حالتی گفته می‌شود که بخشی و یا همه موهای بدن می‌ریزد. این موضوع می‌تواند در هر نقطه از بدن اتفاق بیفتد. بیشتر افراد ریزش موهای سر را یکی از سخت‌ترین قسمت‌های شیمی‌درمانی می‌دانند. 

بعضی از انواع شیمی‌درمانی به سلول‌هایی که باعث رشد مو می‌شوند آسیب می‌رساند. ریزش مو معمولاً دو تا سه هفته پس از شروع شیمی‌درمانی آغاز می‌شود و در عرض یک هفته تمام موها ریخته می‌شود.  تقریباً همیشه دو تا سه ماه پس از شیمی‌درمانی موها مجدداً رشد می‌کنند. موهای جدید ممکن است مانند موهای قبل نباشد. برای مثال موهای جدید ممکن است نازک باشند برخلاف گذشته که ضخیم بودند. یا برخلاف گذشته صاف نباشند و مواج باشند و یا تیره‌تر از قبل باشند.

پرتودرمانی داخلی چیست 

یکی از انواع پرتودرمانی، پرتودرمانی داخلی است. در این نوع پرتودرمانی، پرتودهی از درون بدن انجام می‌شود. انواع مختلفی از پرتودرمانی داخلی وجود دارد مانند پزشکی هسته‌ای و براکی‌تراپی. نوعی که برای بیمار انتخاب می‌شود بستگی به نوع سرطان و محل آن دارد.

در پزشکی هسته‌ای مواد رادیواکتیو به‌صورت مایع وارد بدن می‌شود. این مایعات می‌توانند به شکل کپسول شربت و یا تزریقی وارد بدن شود. از پزشکی هسته‌ای برای درمان و یا تشخیص سرطان استفاده می‌کنند.

در براکی‌تراپی از فلز رادیواکتیو استفاده می‌شود. به این صورت که فلز درون بدن و داخل بافت سرطان یا نزدیک به آن کار گذاشته می‌شود.

دلایل استفاده از پرتودرمانی داخلی 

پرتودرمانی داخلی دوز بالاتری از تابش و عوارض جانبی کمتری نسبت به پرتودرمانی خارجی دارد.

 دلیل این امر این است که در پرتودرمانی داخلی تابش از درون بدن و نزدیک به سرطان انجام می‌شود. به همین دلیل سلول‌های سالم کمتری مورد تابش قرار می‌گیرند. بااین‌وجود پرتودرمانی داخلی تنها برای سرطان‌های کوچکتر قابل‌استفاده است.

بعضی‌اوقات ممکن است بعد از انجام پرتودرمانی خارجی، پرتودرمانی داخلی به‌عنوان تقویت‌کننده در ناحیه کوچکی انجام شود.

پیاده سازی پرتودرمانی داخلی

براکی‌تراپی

برای پیاده‌سازی براکی‌تراپی از بیمار اسکن گرفته می‌شود پزشکان از این اسکن‌ها برای تعیین محل دانه‌ها، سیم‌ها، یا لوله‌ها و میزان تشعشع آن‌ها، استفاده می‌کنند.

پزشکی هسته‌ای 

استفاده از مایع‌های پرتوزا می‌تواند در فرآیند تصویربرداری، ناحیه‌هایی که باید درمان شوند را مشخص کند. پزشکان با استفاده از این اسکن‌ها میزان تشعشع موردنیاز برای درمان را تشخیص می‌دهند

نمونه های رادیو اکتیو مایع

• فسفر- برای اختلال‌های خونی استفاده می‌شود.
• رادیوم –  برای سرطانی که به استخوان‌ها سرایت کرده باشد.
• استرونتیوم – برای سرطان‌های ثانویه استخوان
• ید –  رادیوم –  برای سرطانی که به استخوان ها سرایت کرده باشد.
• استرونتیوم – برای سرطان های ثانویه استخوان
• ید –  برای تیروئید خوش خیم و سرطان تیروئید استفاده می شود

آن قسمت از مایع که دارای رادیواکتیو است ایزوتوپ خوانده می شود. ایزوتوپ ممکن است به یک ماده دیگر وصل شده باشد که آن ماده وظیفه رساندنش به تومور را دارد.

براکی‌تراپی 

ایمپلنت‌های پرتودرمانی داخلی فلزهای پرتوزا هستند که می‌توانند به شکل سیم، توپ و دانه باشند. فلزها درون بدن و نزدیک به سرطان و یا در ناحیه‌ای که سرطان ازآنجا برداشته‌شده قرار می‌گیرد.

به فلز پرتوزا منبع می‌گویند؛ که  برای مدتی در بدن باقی می‌ماند. منبع ممکن است برای چند دقیقه، چند روز و یا به‌صورت دائم در بدن بماند.

برد تشعشعات ایمپلنت‌های پرتوزا تنها تا چند میلی‌متر است و خارج از بدن قابل‌تشخیص نیستند.

برای بعضی از سرطان‌ها ایمپلنت‌های فلزی کوچک مادام‌العمر در بدن باقی می‌ماند. پس از چند روز میزان تشعشع آنها  به سطحی ایمن می‌رسد. پس از ۸ تا ۱۰ ماه تقریباً تمام اثر پرتودهی از بین می‌رود.

بعد از پرتودرمانی داخلی

گلوله (ساچمه)های رادیواکتیو برای چند دقیقه در بدن باقی می مانند. سپس به وسیله اپلیکاتور به دستگاه بازگردانده می شوند. زمانی که از بدن خارج شوند، دیگر بیمار رادیواکتیو نخواهد بود، و میتواند به زندگی عادی بازگردد.

اگر دانه های رادیواکتیو به طور دایمی نصب شده باشند، بیمار ممکن است لازم باشد یک شب را در بیمارستان سپری کند. و یا ممکن است برای ریکاوری پس از بیهوشی عمومی، بیمار را نگه دارند.

عوارض جانبی

عوارض جانبی به نوع درمان و قسمتی که مورد درمان قرار میگیرد، بستگی  دارد. پزشک و پرستار یا پرتودرمانگر، اطلاعات لازم برای مواجه با علایم را در اختیار بیمار خواهند گذاشت.

یکی از انواع پرتودرمانی، پرتودرمانی خارجی است. این روشی از پرتودرمانی است که در آن از یک دستگاهِ تابنده‌ی پرتو خارج از بدن، به ناحیه‌ایی که سرطان در آنجا وجود دارد پرتو می‌تابانند.

پرتودرمانی چگونه کار می‌کند

پرتودرمانی با آسیب زدن به DNA درون سلول‌های سرطانی کار می‌کند. DNA کد ژنتیکی است که نحوه رفتار سلول‌های بدن را کنترل می‌کند.

 قبل از شروع درمان

 قبل از شروع درمان پزشک با بیمار در مورد عوارض جانبی کوتاه و بلندمدت صحبت می‌کند. بیشتر عوارض جانبی موقتی هستند و می‌توان آن‌ها را با دارو کنترل کرد.

تیم پزشکی برای آزمایش و برنامه‌ریزی و نظارت به روند درمان از عکس‌برداری استفاده می‌کنند برای عکس‌برداری روش‌های زیر متداول هستند:

•  اشعه ایکس
•  سی‌تی‌اسکن
•  اسکن ام آر آی
•  اسکن پی‌ایی‌تی یا برش‌نگاری با گسیل پوزیترون 

چگونگی انجام  پرتودرمانی خارجی 

پرتودرمانی ممکن است در مراکز مخصوص پرتودرمانی انجام شود. دستگاه‌های پرتودرمانی بسیار بزرگ و در اشکال متفاوت هستند. متداول‌ترین دستگاه به نام شتاب‌دهنده خطی شناخته می‌شود که از جریان الکتریسیته برای ایجاد پرتو استفاده می‌کند.

 دستگاه بیمار را لمس نمی‌کند و بیمار در حین درمان چیزی حس نخواهد کرد. از عوارض جانبی آن می‌تواند درد و احساس ناراحتی باشد.

 برای اینکه پرتودرمانی به بهترین شکل عمل کند این موضوع اهمیت دارد که تمام ناحیه سرطانی به‌علاوه حاشیه دور آن مورد تشعشع قرار گیرد. پزشکان سعی می‌کنند کمترین دوز ممکن را به بافت سالم اطراف بدهند تا عوارض جانبی را کمتر کنند.

دوز تفکیکی پرتودرمانی خارجی (Radiotherapy fractions)

میزان کلی پرتو (دوز کلی) معمولاً به چند بار پرتو کم‌تر تقسیم می‌شود (دوز تفکیکی). دوز تفکیکی به‌عنوان یک سری جلسات درمانی روزانه، دوره پرتودرمانی را تشکیل می‌دهند. با این عمل سلول‌های سرطانی بیش‌تری نابود می‌شود و درعین‌حال بافت‌های سالم کم‌تری از بین می‌رود. 

تقسیم کردن پرتودرمانی  به بخش‌های کوچک‌تر سبب می‌شود که سلول‌های سالم بتوانند درمیان فواصل بین هر بخش خود را بازسازی و ترمیم کنند.

از پرتودرمانی برای کاهش علائم سرطان، مانند درد، نیز استفاده می‌شود که به آن پرتودرمانی تسکینی می‌گویند. در این پرتودرمانی اغلب تعداد جلسات کمتر هستند و یا حتی تنها در یک جلسه انجام می‌شود. دوز دریافتی در هر جلسه پرتودرمانی تسکینی بیشتر از حالت معمول بوده، اما تعداد جلسات کمتر است. بنابراین دوز کلی آن کمتر از پرتودرمانی‌های دیگر است.

پرتودرمانی تسکینی عوارض جانبی کمتری نسبت به پرتودرمانی‌ای دارد که برای درمان سرطان استفاده می‌شود. 

انواع پرتودرمانی خارجی 

 در بیشتر انواع پرتودرمانی از فوتون‌ها استفاده می‌شود، اما الکترون و پروتون‌ها نیز مورداستفاده قرار می‌گیرند.

 فوتون‌ها و پروتون‌ها می‌توانند سرطان‌هایی که در عمق بدن هستند را درمان کنند. همچنین برای درمان سرطان‌هایی که نزدیک سطح پوست هستند نیز کاربرد دارند. اما الکترون‌ها تنها برای درمان سرطان‌های سطحی استفاده می‌شوند.

درمان با فوتون‌ها پروتون‌ها و الکترون‌ها متفاوت است اما تجربه پرتودرمانی به‌طورکلی می‌تواند مشابه باشد.

پزشک شما نوع پرتودرمانی و دستگاهی که باید از آن استفاده شود را با توجه به نوع سرطان و اینکه کجای بدن قرار گرفته، تعیین می‌کند. 

پرتودرمانی خارجی انواع مختلف دارد می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

• پرتونگاری
• پرتودرمانی با شدت تعدیل شده (IMRT)
• پرتودرمانی با هدایت تصویر (IGRT)
• پرتودرمانی ۴ بعدی (4D-RT)
• پرتودرمانی استریوتاکتیک (SABR) و جراحی رادیولوژی (SRS)
• پرتودرمانی سازگار

عوارض جانبی پرتودرمانی خارجی

پرتودرمانی باعث رادیواکتیو شدن بیمار نمی‌شود. از این‌رو بیمار می‌تواند با افراد دیگر شامل کودکان در حین درمان در تعامل باشد.

افراد مختلف به پرتودرمانی به شیوه‌های مختلف واکنش نشان می‌دهند. 

برخی به‌کار کردن ادامه می‌دهد و به پرتودرمانی  به دید استراحت نگاه می‌کنند. برخی دیگر احساس خستگی می‌کنند و ترجیح می‌دهند در خانه بمانند و بعضی نیز برای انجام دیگر درمان‌ها در بیمارستان می‌مانند.

پزشکان و پرستاران به بیمار مشاوره می‌دهند که چگونه به بهترین شکل مسیر درمان مدیریت کند.

دو نوع عمده از انواع پرتودرمانی وجود دارد که عبارتند از پرتودرمانی خارجی یا پرتوافکنی اکسترنال و پرتودرمانی داخلی یا براکی تراپی. 

پرتودرمانی خارجی یا پرتوافکنی اکسترنال

یکی از انواع پرتودرمانی، پرتوافکنی اکسترنال یا پرتودرمانی خارجی است. در پرتودرمانی خارجی پرتو از یک منبع خارج از بدن به محلی که سرطان وجود دارد تابانده می‌شود. دستگاه‌های مختلفی برای پرتودرمانی خارجی استفاده می‌شوند مانند:

• دستگاه اشعه ایکس
• ماشین‌های کبالت ۶۰
• شتاب‌دهنده‌های خطی
• دستگاه‌های پرتوافکنی پروتون
• و دستگاه‌های پرتوافکنی نوترون

پرتودرمانی خارجی نوعی از پرتودرمانی است که برای درمان اغلب سرطان‌ها ازجمله سر و گردن، پستان، ریه، روده بزرگ و پروستات مورداستفاده قرار می‌گیرد.

با توجه به محل تومور از سطوح مختلفی از پرتودهی استفاده می‌شود. پرتوهای کم انرژی به اعماق بدن نفوذ نمی‌کند و عموماً برای درمان تومورهایی که در سطح بدن قرار دارند استفاده می‌شود مانند: سرطان پوست. همچنین از پرتوهای انرژی بالا برای درمان سرطان‌هایی که در قسمت‌های عمیق‌تر بدن هستند استفاده می‌شود.

پرتودرمانی استریوتاکتیک، نوعی از پرتودرمانی خارجی است که در آن پرتودهی روی نقطه کوچک و با دوز بسیار بالا متمرکز می‌شود. در این نوع درمان تومور از زوایای مختلف مورد تابش قرار می‌گیرد. به‌طوری‌که پرتوها در محل تومور به هم می‌رسند. با این روش مقدار پرتویی که برای نابودی تومور لازم است به تومور تابانده می‌شود و درعین‌حال به اطراف تومور کمترین آسیب را می‌رساند. پرتودرمانی استریوتاکتیک برای درمان‌های تومورهای کوچک بسیار کارآمد است. مانند تومورهایی که در سر و مغز وجود دارد.

 پرتودرمانی خارجی بدون درد است و بیشتر بیماران نیاز به ماندن در بیمارستان ندارد. در حین درمان چیزی حس نمی‌شود و اغلب بیماران پس از اتمام درمان می‌توانند بیمارستان را ترک کنند و به فعالیت‌های روزمره خود ادامه دهند. نوع دیگر پرتودرمانی خارجی وجود دارد که به آن چاقوی گاما می‌گویند.

چاقوی گاما

چاقوی گاما که توسط دو پروفسور سوئدی در سال ۱۹۶۸ ساخته شد یک دستگاه بسیار پیشرفته برای درمان ناهنجاری‌های وریدی، دردهای صورت، تومورهای خوش‌خیم و بدخیم مغز و دیگر اختلالات عملکردی مغز است. چیزی که چاقوی گاما را منحصربه‌فرد می‌کند، درمان نابهنجاری‌ها بدون ایجاد برش است. این دستگاه به‌طور حیرت‌آوری در نابود کردن بافت ناسالم موفق است و درعین‌حال به بافتهای سالم آسیب نمی‌زند.

پرتودرمانی داخلی یا براکی‌تراپی 

براکی‌تراپی یکی دیگر از انواع پرتودرمانی است که در آن منبع تشعشع در نزدیک‌ترین حالت ممکن به تومور قرار داده می‌شود. بعضی‌ اوقات ممکن است منبع تشعشع را مستقیماً درون تومور قرار دهند. منبع رادیواکتیو یا ایزوتوپ به شکل سیم، دانه و یا میله هستند. این روش درمان به‌ویژه برای درمان سرطان‌های ناحیه گردن، رحم، واژن، مقعد و چشم مؤثر است. همچنین برای درمان سرطان پستان، مغز، پوست، ریه و پروستات نیز استفاده می‌شود.

در بعضی موارد، پرتودرمانی داخلی ممکن است همراه با پرتودرمانی خارجی استفاده شود. در صورت استفاده از هر دو شکل، اشعه پرتوی خارجی برای از بین بردن سلول‌های سرطانی در یک منطقه بزرگ اطراف تومور در نظر گرفته می‌شود. درحالی‌که براکی‌تراپی تقویتی یا دوز بالاتر اشعه، به از بین بردن توده غلیظ اصلی سلول‌های تومور کمک می‌کند.

انواع مختلف پرتودرمانی داخلی یا براکی‌تراپی با توجه به نحوه قرار دادن اشعه در بدن مشخص می‌شود: 

• براکی‌تراپی بینابینی (interstitial brachytherapy) 
• براکی‌تراپی درون حفره‌ای(intracavitary brachytherapy) 
• پرتودرمانی درون مجرایی (intraluminal radiation therapy) و 
• مولکول‌های رادیواکتیو برچسب خورده شده داخل وریدی (radioactively tagged molecules given intravenously).

به‌عنوان‌مثال در براکی‌تراپی بینابینی، سوزن‌ها یا سیم‌های رادیواکتیو در محل تومور قرار داده می‌شوند. منبع تشعشع ممکن است همان روزی که کار گذاشته شدند برداشته شوند و یا تا چند روز در بدن باقی بماند و یا ممکن است  همیشگی باشند.

و یا در براکی‌تراپی درون حفره‌ای، متخصص پرتودرمانی منبع تشعشع را به‌وسیله یک دستگاه پلاستیکی یا فلزی در حفره‌های بدن مانند واژن، رحم و حنجره قرار می‌دهد. معمولاً منبع تشعشع پس‌ازآن که در  محل قرار گرفت بارگذاری می‌شود. زمانی که دوز معین‌شده به تومور رسید، متخصص منبع تشعشع را خارج می‌کند.

بیش از ۱۰۰ نوع داروی ضد سرطان وجود دارد. پزشکان آن ۱۰۰+ دارو را در گروه‌های مختلف تقسیم می‌کنند. از شیمی‌درمانی برای درمان سرطان، یا جلوگیری از پخش شدن آن و یا کاهش علائم سرطان استفاده می‌شود. شیمی‌درمانی سلول‌های سرطانی را می‌کشد. در بعضی موارد تنها یک نوع شیمی‌درمانی مورد استفاده قرار می‌گیرد، اما اغلب بیش از یک نوع شیمی‌درمانی نیاز است. استفاده از انواع شیمی‌درمانی کمک می‌کند که به روش مختلف با سرطان مبارزه شود.

انتخاب میان انواع شیمی‌درمانی 

انتخاب نوع و دوز شیمی‌درمانی به چیزهای بسیاری بستگی دارد. مانند:

• نوع سرطان 
• جایی که اولین بار سرطان در آنجا مشاهده‌ شده است
• شکل سلول‌های سرطانی زیر میکروسکوپ
• سرایت سرطان به دیگر بخش‌های بدن
• سن و سلامت عمومی بیمار
• نحوه عملکرد شیمی‌درمانی

تمام سلول‌های بدن به‌ وسیله تقسیم‌شدن رشد می‌کنند و یا به این وسیله‌ ترمیم می‌شوند. سرطان زمانی اتفاق می‌افتد که تقسیم سلولی از کنترل خارج‌شده و سلول‌ها بیش‌ از حد رشد کنند. این امر سبب تولید تومور می‌شود.

شیمی‌درمانی به سلول‌های در حال تقسیم حمله می‌کند. این به آن معناست که سلول‌های سرطانی بیش از سلول‌های سالم کشته می‌شوند. بعضی از انواع شیمی‌درمانی به ژن‌هایی که مسئول‌ ترمیم و رشد سلول هستند، حمله می‌کنند. انواع دیگر شیمی‌درمانی مواد شیمیایی مورد نیاز برای تقسیم سلولی را مهار می‌کنند.

در بعضی از سلول‌ها، تقسیمِ سلولی به‌صورت مداوم انجام می‌شود مانند سلول‌های مو و پوست. بنابراین، این سلول‌ها توسط شیمی‌درمانی از بین می‌روند. به همین دلیل است که عوارضی مانند ریزش مو اتفاق می‌افتد. اما سلول‌های سالم پس از شیمی‌درمانی می‌توانند خود را بازسازی کنند.

چگونه انواع شیمی‌درمانی روی DNA و RNA سلول اثر می‌گذارند

شیمی‌درمانی روی مواد درون سلولها به نام DNA و RNA تأثیر می‌گذارد. DNA ، یا دی‌اکسیریبونوکلئیک اسید، یک ماده شیمیایی در سلول است که اطلاعات ژنتیکی را کنترل می‌کند. RNA یا اسید ریبونوکلئیک، نوع دیگری از اسید نوکلئیک است که در سلول‌ها یافت می‌شود. RNA کمک می‌کند اطلاعات از DNA به پروتئین‌هایی که سلول ساخته، ارسال شوند. به این ترتیب DNA نحوه کار و رفتار یک سلول را کنترل می‌کند.

استفاده از داروهای ضد سرطان در انواع شیمی‌درمانی

همانند چاقو، لیزر و جریان الکتریکی که در جراحی مورد استفاده قرار می‌گیرند، در شیمی‌درمانی نیز از داروهای ضد سرطان استفاده می‌شود. اینکه این داروها چه نوع متفاوتی از سلول‌های سرطانی را از بین می‌برند یا از تقسیم آنها جلوگیری می‌کنند، بستگی به آن دارد که دارو جزو کدام دسته از داروهای ضد سرطان قرار گیرد. داروهایی که در یک دسته طبقه‌بندی می‌شوند به شیوه‌ای یکسان سلول‌های سرطانی را می‌کشند.

بسته به نوع سرطان و نوع داروی استفاده شده، انواع شیمی‌درمانی به روش‌های مختلف اعمال می‌شوند. داروها ممکن است به صورت خوراکی، تزریق درون ماهیچه‌ای، تزریق زیر پوست و یا تزریق وریدی به بیمار داده شوند. در موارد خاص داروهای شیمی‌درمانی ممکن است به مایع نخاعی تزریق شوند. همچنین ممکن است بیش از یک روش به صورت هم‌زمان اعمال شود. از هر روشی استفاده شود، نهایتاً داروهای شیمی‌درمانی از طریق خون به تمام نقاط بدن می‌رسند. 

در میان تمام روش‌های ذکر شده، تزریق وریدی رایج‌ترین نوع مصرف داروهای شیمی‌درمانی است. چرا که در این روش داروها به بهترین شکل وارد جریان خون می‌شوند. روش خوراکی نیز نوع ساده مصرف داروهاست و به هیچ تجهیزات خاصی نیاز ندارد. 

در شیمی‌درمانی به بیماران ممکن است یک یا چند داروی ضد سرطان داده شود. از آن‌جایی که عامل‌های شیمیایی مختلف، با شیوه‌های مختلف به سلول‌های سرطانی آسیب می‌رسانند، لذا ترکیب داروها می‌تواند بیشترین اثربخشی را داشته باشد. به این روش، شیمی‌درمانی ترکیبی یا مرکب می‌گویند.

در زیر چندین گروه اصلی (کلاس) از انواع شیمی‌درمانی بر اساس ساختار شیمیایی و نحوه عملکرد داروها بر روی سلول‌های سرطانی ذکر شده است:

عوامل آلکیله کننده (alkylating agent)

عامل‌های آلکیله‌کننده جزو اولین داروهای ضد سرطان بودند که امروزه نیز به‌طور گسترده از آنها استفاده می‌شود. عامل‌های آلکیله‌کننده مستقیم روی DNA عمل می‌کنند. آنها سبب ایجاد اتصال عرضی رشته‌های DNA، جفت شدن غیرطبیعی و یا شکستن رشته‌های DNA شده و از این طریق جلوی تقسیم سلول‌ها را می‌گیرند. عوامل آلکیله‌کننده عموماً به عنوان فاز تعریف نشده چرخه سلول(cell cycle phase nonspecific) قلم‌داد می‌شوند. به این معنا که آن‌ها سلول‌ها را در فازهای مختلف چرخه سلولی می‌کشند. هرچند ممکن است عوامل آلکیله‌کننده برای تمام انواع سرطان مورد استفاده قرار گیرند؛ اما بیشترین اثربخشی آنها در درمان سرطان‌هایی‌ست که به آهستگی پیشرفت می‌کنند. این نوع از داروها روی سلول‌هایی که به سرعت رشد می‌کنند، تاثیر چندانی ندارد. نمونه‌ی این داروها کلرامبوسیل، سیکلوفسفامید، تیتوپاپا و بوسولفان هستند.

آنتى‌متابولیت‌ها (Antimetabolites)

آنتى‌متابولیت‌ها، مواد طبیعی در ساختمان مولکولی DNA را تغییر می‌دهند. به این وسیله عملکرد آنزیم‌های مورد نیاز سلول برای متابولیسم و ترکیب پروتئین را عوض می‌کنند. به عبارت دیگر آنتى‌متابولیت‌ها ، نقشِ موادغذایی که سلول برای رشد به آنها نیاز دارد را تقلید می‌کنند و سلول‌ها را فریب می‌دهند. سلول‌ها، آنها را به جای مواد غذایی مصرف می‌کنند و این امر نهایتاً باعث مرگ سلول می‌شود.

آنتى‌متابولیت‌ها چرخه سلولی خاص هستند. آنها در مرحله S تقسیم سلولی بسیار مؤثر هستند، زیرا در درجه اول بر روی سلول‌هایی عمل می‌کنند که برای تشکیل سلول‌های تازه، سنتز DNA دارند. سمیت‌های مرتبط با این داروها در سلول‌هایی مشاهده می‌شود، که به سرعت در حال رشد و تقسیم هستند. نمونه‌هایی از آنتى‌متابولیت‌ها شامل آنتاگونیست‌های پورین ، آنتاگونیست‌های پیریمیدین و آنتاگونیست‏‌های فولات است.

آلکالوئیدهای گیاهی

آلکالوئیدهای گیاهی عامل‌های ضد تومور هستند که از گیاهان تهیه می‌شوند. این داروها به طور خاص توانایی تقسیم سلول‌های سرطانی را مهار می‌کنند. اگر چه این داروها در طول چرخه‌های سلول عمل می‌کنند، بعضی از آنها در فاز S و M بیشترین تاثیر را دارد. همین امر سبب می‌شود آلکالوئیدهای گیاهی جزو داروهای چرخه خاص سلولی (cell cycle specific) محسوب شوند. نمونه‌هایی از آلکالوئیدهای گیاهی مورد استفاده در شیمی درمانی عبارتند از: اکتینومایسین D، دوکسوروبیسین و میتومایسین.

آنتی‌بیوتیک‌های ضد تومور

آنتی بیوتیک‌های ضد تومور به DNA سلول متصل می‌شوند و مانع سنتز RNA می‌شوند، از آن‌جایی که این عمل برای تولید پروتئین ضروری است، لذا با این روش جلوی رشد سلول گرفته می‌شود. آنتی‌بیوتیک‌های ضد تومور را نباید با آنتی‌بیوتیک‌هایی که برای درمان عفونت‌های باکتریایی مورد استفاده قرار می‌گیرند، اشتباه گرفت. آنتی‌بیوتیک‌های ضد تومور باعث گسستگی DNA شده و از تکثیر سلول جلوگیری می‌کنند. دوکسوروبیسین، میتوکسانترون و بلومایسین نمونه هایی از آنتی بیوتیک های ضد توموری هستند.

یکی از مهم‌ترین تصمیماتی که انکولوژیست (متخصص سرطان) باید بگیرد، تجویز مقدار صحیح داروهای ضد سرطان است. هرچند دوز بیشتر، به کشته شدن سلول های سرطانی بیشتری کمک می‌کند؛ اما عوارض جانبی را هم افزایش می‌دهد. از طرفی کاهش دوز دارو برای کم کردن عوارض، تاثیر دارو را کاهش می‌دهد. روش معمول این است که بیشترین دوزِ ممکن برای اثربخشی مورد استفاده قرار گیرد؛ حتی اگر این امر سبب عوارض جانبی موقتی شود. 

تغییر وزن پس از درمان سرطان پستان 

پس از درمان سرطان پستان، ممکن است متوجه شوید دچار اضافه وزن شده‌اید و یا وزن کم کرده‌اید. بهتر است در این مورد با پزشک یا پرستار خود مشورت شود. آنها می‌توانند تشخیص دهند آیا وزن فعلی بیمار مناسب است یا خیر. برای این منظور آنها وزن و قد بیمار را اندازه می‌گیرند و شاخص جرم بدن (BMI) را محاسبه می‌کند. اگر این شاخص بسیار زیاد یا کم باشد و شما نیاز به رژیم غذایی خاصی داشته باشید، آن‌ها ممکن است شما را به متخصص تغذیه معرفی کنند. آن‌ها همچنین می‌توانند در مورد مکان‌هایی که به همین منظور تاسیس شده‌اند؛ و هدفشان کمک به افراد برای مدیریت وزن خود و فعال‌تر شدن است، به شما اطلاع دهند.

چگونه پس از درمان سرطان پستان می توان وزن کم کرد 

به‌طورمعمول زمانی که کالری مصرفی از کالری دریافتی کمتر باشد، دچار اضافه وزن می‌شوید.

برخی از افراد هنگام درمان یا پس‌ از آن دچار افزایش وزن می‌شود و این موضوع باعث ناراحتی آنها می‌گردد. علت این اضافه وزن ممکن است عوامل زیر باشد:

• عوارض جانبی بعضی از داروها که اشتها را افزایش می‌دهند
• حفظ مایعات در بدن
• فعالیت کمتر نسبت به گذشته
• پرخوری به دلیل استرس و یا تغییر زندگی روزمره
• یائسگی 

چگونه به‌صورت سالم می‌توان وزن کم کرد

اگر قصد دارید پس از درمان وزن خود را کاهش دهید، هدفتان باید کاهش وزن بین نیم تا یک کیلو گرم در هفته باشد. تنها راهی که ممکن است به صورت سالم وزن کم کرد و در آن وزن باقی ماند، ایجاد تغییرات همیشگی در عادات خوراکی و ورزش است.  تغییرات زیر ممکن است به شما در این امر کمک کنند:

• کاهش مقدار غذای هر وعده
• مصرف روزانه حداقل ۵ وعده سبزیجات و میوه 
• استفاده از محصولات تهیه شده با غلات کامل
• استفاده از لبنیات کم چرب
• استفاده از برش های نازک گوشت و حذف چربی تا جای ممکن 
• استفاده از حبوبات در رژیم غذایی
• کم کردن مصرف نوشیدنی‌های الکلی 
• کم کردن مصرف بیسکویت شکلات و کیک و سرخ کردنی‌ها
• سفارش غذاهای سالم هنگامی که بیرون غذا می‌خورید و فراموش نکنید غذاهای رستوران پرکالری و چرب هستند.

بعضی از مردم از گروه‌ها و انجمن‌های محلی نیز کمک می‌گیرند. همچنین در کنار تغذیه سالم، ورزش به صورت منظم لازم است. 

چگونه می‌توان پس از درمان وزن اضافه کرد 

 اگر در طول درمان دچار کاهش وزن شوید، با تغییرات کوچک در رژیم خود می‌توانید آن را جبران کنید. برای افزایش وزن به طور سالم باید کالری و پروتئین بیشتری مصرف کرد. روزی سه وعده غذا و چند میان‌وعده بخورید. غذاهای سرشار از پروتئین مانند گوشت، ماهی، تخم مرغ، آجیل و غذاهای حاوی چربی‌های مفید مانند آووکادو، روغن زیتون و کره بادام‌زمینی مصرف کنید.

سلامت استخوان‌ها پس از درمان سرطان پستان

در بعضی افراد شیمی‏‌درمانی و هورمون‌درمانی ممکن است روی سلامت استخوان‌هایشان تاثیر منفی بگذارد. همچنین خطر ابتلا به مشکلات مربوط به استخوان مانند پوکی استخوان در آنها افزایش یابد. این موضوع به عواملی مانند وضعیت یائسگی هنگام درمان بستگی دارد. این مهم است که رژیم شما کلسیم کافی را داشته باشد زیرا کلسیم برای استخوان‌های سالم بسیار حیاتی است.

 ویتامین‌ها و مکمل‌های غذایی هنگام و پس از درمان سرطان پستان 

اگر بیمار نتواند در حین درمان و پس از آن مواد مغذی را از رژیم غذایی دریافت کند، احتمالا پزشک مکمل‌های غذایی تجویز می‌کند. برای مثال اگر سلامت استخوان تحت تاثیر قرار گرفته باشد، پزشک ممکن است ویتامین دی و کلسیم تجویز کند. با این وجود تا زمانی که در ریکاوری پس از درمان مشکلی وجود نداشته باشد، نیازی به مصرف مکمل‌های غذایی نیست.

بعضی از مردم مشتاقند بدانند که آیا برخی محصولات گیاهی می‌توانند به عوارض جانبی درمان کمک کند یا خیر. به هر حال، شواهد متناقضی در مورد ایمنی یا اثربخشی محصولات گیاهی وجود دارد.  برخی از این محصولات ممکن است بر نحوه عملکرد یک سری از درمان‌های سرطان تأثیر بگذارند. در این مورد با پزشک خود صحبت کنید.

نکاتی در مورد رژیم غذایی پس از درمان سرطان پستان

چیزی که می خورید روی وزن شما تاثیر دارد و چاقی خطر ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهد. هر کیلوگرم اضافی احتمال بازگشت بیماری را افزایش می‌دهد. در صورتی که یک رژیم سالم که سرشار از سبزیجات، غلات کامل، مرغ و ماهی باشد شانس شما را برای زندگی طولانی‌تر بیشتر می‌کند. محققان دقیقا نمی‌دانند چرا تغذیه مناسب، مفید است اما در مورد مزایای آن شکی ندارد.

آیا سویا بی‌خطر است؟

غذاهایی که از سویا تهیه می‌شوند حاوی مواد شیمیایی به اسم فیتواستروژن هستند که شبیه استروژن عمل می‌کند. این موضوع باعث ایجاد نگرانی در مورد زنان مبتلا به سرطان پستانی می‌شود که برای رشد از استروژن به عنوان سوخت استفاده می‌کنند. اما تحقیقات اخیر نشان می‌دهند که سویا خطر ابتلا به سرطان را افزایش نمی‌دهد، حتی ممکن است شانس بازگشت بیماری را کاهش دهد. با این وجود باید در مورد مکمل‌های سویا احتیاط کرد چرا که محققان مطالعات زیادی در این مورد نداشتند.

آیا شکر را باید حذف کرد؟

این تفکر که سرطان از شیرینی‌ها تغذیه می‌کند مدت ها وجود داشته. اما واقعیت پیچیده‌تر از اینهاست. اضافه کردن یک قاشق شکر به قهوه به طور مستقیم باعث تسریع رشد سلول‌های سرطانی نمی‌شود. اما همچنان بهتر است  مراقب مقدار شکری که مصرف می‌کنید باشید. زیرا مصرف بیش از حد شکر باعث چاقی و دیگر بیماری‌ها می‌شود و احتمال ابتلا به سرطان را افزایش می‌دهند 

غذاهای گیاهی

اگر غذاهای گیاهی بیشتری بخورید احتمال ابتلا به سرطان پستان در شما کاهش می‌یابد. محققان تاکید دارند که این روش به ویژه در سرطان‌های تهاجمی‌تر مناسب است. میوه‌ها و سبزیجات همچنین به کنترل وزن کمک می‌کنند و همین امر خطر بازگشت سرطان پستان را کاهش می‌دهد.

غلات کامل

هنگامی که غلات فرآوری‌نشده مانند گندم، جو، ذرت، بلغور و برنج را به رژیم خود اضافه می‌کنید احتمال ابتلا به سرطان پستان در شما کاهش می‌یابد. این غذاها موادی به نام فیتوکمیکال دارند که می‌توانند خطر بازگشت سرطان پستان را کاهش دهند. همچنین به شما در برابر بیماری‌های قلبی و عروقی کمک می‌کنند. این موضوع از این جهت می‌تواند مهم باشد که بعضی از درمان‌های سرطان پستان به قلب آسیب می‌رسانند.

الکل در رژیم غذایی پس از درمان سرطان پستان

ارتباط بین مشروبات الکلی و سرطان پستان واضح نیست. آبجو و شراب استروژن را در بدن افزایش می‌دهند. این موجب نگرانی‌هایی در مورد تومورهایی که به هورمون حساس هستند، شده است. بعضی تحقیقات نشان می‌دهند کسانی که بیش از دو بار در هفته مشروبات الکلی مصرف می‌کنند، احتمال بازگشت سرطان پستان در آنها بالا می‌رود. از طرفی، دیگر تحقیقات می‌گویند مشروبات الکلی می‌تواند مفید هم باشند. واقعیت اینجاست هرچه که باشد تاثیر الکل بر روی بیماری سرطان پستان زیاد نیست.

آیا غذاهای ارگانیک بهتر هستند؟

محصولات ارگانیک غذاهایی هستند که بدون استفاده از آفت‌کش‌ها پرورش داده می‌شوند. یک پژوهش فرانسوی که بسیار   مشهور شد، مصرف غذاهای ارگانیک و کاهش خطر ابتلا به سرطان را مرتبط می‌دانست، اما این موضوع راه بسیاری تا اثبات دارد. مهمترین چیزی که همه دانشمندان به آن اتفاق نظر دارند، خوردن مقدار زیادی میوه و سبزیجات است. همچنین به شستشوی دقیق آنها برای از بین بردن مواد شیمیایی تاکید می‌شود.

حقایق در مورد چربی

در بعضی از تحقیقات گفته‌شده‌است که چربی در رشد تومورهای پستان موثر است. اما این تحقیقات شفاف نیستند. بهترین کاری که می‌توان کرد این است که چربی های اشباع شده و چربی های ترانس را محدود کنید – که در غذاهایی مانند گوشت گاو، کره، پنیر، بستنی، غذاهای سرخ شده و کالاهای پخته شده تجاری وجود دارد. برای به دست آوردن پروتئین سراغ موادی با چربی‌های اندک بروید مانند مرغ و ماهی.

غذاهای پرفیبر مصرف کنید

اگر مقدار زیادی غلات کامل، میوه و سبزیجات مصرف کنید، به طور طبیعی  فیبر دریافت خواهید کرد. مصرف فیبر برای سلامت عمومی شما به ویژه برای قند خون، قلب و دستگاه گوارش مفید است. بعضی از تحقیقات نشان می‌دهند که مصرف غذاهای فیبردار خطر ابتلا به سرطان و بازگشت آن را کم می‌کند. فیبرها به طور خاص در برابر تومورهای تهاجمی مفید هستند.

ویتامین دی در رژیم غذایی پس از درمان سرطان پستان

تحقیقات نشان داده‌اند که کمبود ویتامین دی باعث افزایش خطر احتمال ابتلا به سرطان پستان می‌شود. کمبود ویتامین دی همچنین ممکن است در رشد تومورها نقش داشته باشد. آن را با ماهی سالمون، صدف، شاه ماهی، ماهی خال مخالی و ساردین به رژیم غذایی خود اضافه کنید. همچنین می‌توانید شیر، ماست و آب پرتقال غنی شده با ویتامین دی را مصرف کنید.

فلاونوئیدها (Flavonoids)

این مواد شیمیایی، که در گیاهان خاص مشاهده می‌شوند، با پایین آوردن احتمال بازگشت سرطان پستان مرتبط هستند. این شواهد برای دو نوع خاص، فلاونول‌ها و فلاون‌ها، به ویژه برای زنانی که در دوران یائسگی قرار دارند قوی‌تر است. فلاونول‌ها در پیاز، کلم بروکلی و چای یافت می‌شوند. فلاون‌ها به همراه جعفری، کرفس و نوشیدنی‌های بابونه.

 شبه کاروتن‌ها (Carotenoid)

شبه کاروتن‌ها نوع دیگری از فیتوکمیکال در غذاهای گیاهی است که خطر ابتلا به سرطان پستان و بازگشت آن را کاهش می‌دهد. شبه کاروتن‌ها در میوه و سبزیجات با رنگ نارنجی، زرد و سبز وجود دارد. برای مثال می‌توان از هویج، کدو تنبل، کدو حلوایی، اسفناج، کاهو و سیب زمینی شیرین نام برد.

ترکیبات اسید فنیک

تحقیقات نشان می‌دهند مصرف این نوع مواد باعث کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان و در بعضی موارد کاهش سرعت رشد تومور می‌شود. این مواد در سیر، چای سبز، دانه‌های سویا وجود دارد. همچنین در میوه و سبزیجاتی مانند کلم بروکلی، گوجه، خیار و هندوانه یافت می شود. 

مکمل‌هایی که نباید مصرف کرد

شما ممکن است به درمان‌هایی که ادعا می‌کنند به طور طبیعی سرطان پستان و دیگر مشکلات را درمان می کند، علاقه‌مند باشید. اما بعضی از ترکیبات گیاهی وجود دارد که اگر مبتلا به سرطان پستان باید از آنها دوری کنید. این گیاهان شامل شبدر قرمز، زغال اخته، دونگ کوای (dong quai)، گل پامچال و شیرین بیان هستند.

برای درمان سرطان پستان به‌طور معمول، یک تیم تشکیل شده از گروهی متخصص (Multi Disciplinary Team) با یکدیگر همکاری می‌کنند. این همکاری برای ارائه بهترین درمان و مراقبت از بیمار است.

درمان‌های اصلی سرطان پستان عبارتند از:

• عمل جراحی
• رادیوتراپی یا پرتودرمانی
• شیمی‌درمانی
• هورمون‌درمانی
• درمان هدفمند

 ممکن است بیمار به یک و یا ترکیبی از درمان‌های فوق نیاز داشته باشد. این بستگی به آن دارد که سرطان چگونه و در چه مرحله‌ای تشخیص داده شود.

 درمان برای سرطان پستانی که در مراحل ابتدایی تشخیص داده شده، با سرطانی که در مراحل پیشرفته تشخیص داده می شود، متفاوت است.

 تیم متخصص درمان در مورد اینکه کدام درمان بهترین است با بیمار مشورت خواهد کرد.

انتخاب بهترین درمان

 مواردی که پزشکان برای انتخاب بهترین درمان در نظر می‌گیرند شامل مواردی چون:

•  مرحله و درجه سرطان (در چه مرحله و تا چه حد گسترش یافته است)
•  وضعیت سلامت عمومی
•  وضعیت یائسگی

بیمار باید همواره این امکان را داشته باشد که با تیم پزشکی خود صحبت و سوالات خود را مطرح کند.

نگاه اجمالی به درمان

معمولاً عمل جراحی اولین درمان برای سرطان پستان است. نوع عمل جراحی به نوع سرطان بستگی دارد.

پس از عمل جراحی، عموماً شیمی‌درمانی یا پرتودرمانی و گاهی هورمون‌درمانی یا درمان‌ هدفمند آغاز می‌شود. 

سرطان ثانویه پستان

 در بیشتر موارد سرطان پستان در مراحل ابتدایی شناسایی می‌شود. اما درصد کوچکی از خانم‌ها زمانی سرطان‌شان تشخیص داده می‌شود که به دیگر بخش‌های بدنشان سرایت کرده است. (متاستاز)

 در صورت بروز این موارد، ممکن است نوع معالجه بیمار متفاوت باشد. سرطان ثانویه، که به آن «پیشرفته» یا «متاستاتیک» نیز گفته می‌شود، به طور معمول قابل درمان نیست.

هدف از درمان سرطان، کوچک شدن تومور یا بطور کامل محو شدن آن و برگشتن بیمار به زندگی عادی است.

عمل جراحی

دو نوع جراحی برای سرطان پستان وجود دارد:

• عمل جراحی حفظ پستان (BCS) عملی که در آن بافت سرطانی را از پستان جدا می‌کنند.
• ماستکتومی، که در این عمل تمام پستان برداشته می‌شود.
• در بسیاری موارد، پس از ماستکتومی، عمل بازسازی برای بازگرداندن پستان انجام می‌شود.

مطالعات نشان می‌دهند در مراحل ابتدایی سرطان پستان، برداشتن بافت سرطانی و به دنبال آن پرتو درمانی، به همان اندازه ماستکتومی موثر است.

عمل حفظ پستان  (Breast-conserving surgery)

در این عمل جراحی، تومور و مقداری از بافت دور آن برداشته می‌شود. در مقایسه با ماستکتومی یا کوادرانکتومی که حداقل یک چهارم از پستان برداشته می‎‌شود، مقداری ناچیز است.

مقدار بافتی که در این عمل جراحی برداشته خواهد شد به موارد زیر بستگی دارد:

• نوع سرطان
• اندازه تومور و جای آن در پستان
• مقدار بافتی که دور تومور وجود دارد و باید جدا شود.
• اندازه پستان

پزشک جراح، همیشه مقداری از بافت سالم اطراف تومور را نیز خارج می‌کند که از آن برای ردیابی سرطان استفاده می‌شود. اگر در بافت سالم اثری از سرطان پیدا نشد، در این صورت احتمال بازگشت بیماری کمتر خواهد بود.

پس از جراحی، معمولا پرتودرمانی با هدف نابود کردن سلول‌های سرطانیِ به جا مانده، اغاز می‌شود.

ماستکتومی

در عمل ماستکتومی تمام بافت پستان برداشته می‌شود.

اگر نشانه آشکار و واضحی مبنی بر سرایت سرطان به توده‌های لنفاوی وجود نداشته باشد، آنگاه بافت پستان کامل برداشته می‌شود. از توده‌های لنفاوی نیز نمونه‌گیری خواهد شد. در صورتی که سرطان به توده‌های لنفاوی سرایت کرده باشد، آنگاه لازم است بخش زیادی از توده‌های لنفاوی زیر بغل نیز برداشته شود. 

عمل بازسازی

عمل بازسازی پستان عملی است که در آن تلاش می‌شود پستان جدید و تا جای ممکن شبیه پستان سالم ساخته شود. این عمل می‌تواند همزمان با ماستکتومی، و یا بعد از آن انجام شود. در عمل بازسازی می‌توان از پیوند پستان مصنوعی (ایمپلنت پستان) استفاده کرد. همچنین می‌توان از بافت دیگر قسمت‌های بدن برای ساخت پستان جدید استفاده کرد.

عمل توده‌های لنفاوی

برای اینکه مشخص شود آیا سرطان سرایت کرده یا نه، روشی به نام نمونه‌برداری توده لنفاوی سنتینال انجام می‌شود. توده‌های لنفاوی سنتینال، اولین توده‌های لنفاوی هستند که در صورت سرایت سرطان، آلوده می‌شوند.(غدد لنفاوی زیر بغل)

موقعیت توده‌های لنفاوی سنتینال متغیر است، برای شناسایی آنها از ترکیب ایزوتوپ پرتوافشان و جوهرآبی استفاده می‌شود. 

پس از نمونه‌برداری، این سلول‌ها در آزمایشگاه بررسی می‌شوند. این آزمایش نشانگر خوبی برای یافتن احتمال گسترش سرطان است. 

اگر سلول‌های سرطانی در توده‌های سنتینال وجود داشته باشد، ممکن است نیاز به عمل جراحی دیگری باشد تا توده‌های لنفاوی بیشتری را از زیر بازو بردارند.

پرتودرمانی

یکی از راه‌های درمان سرطان پستان پرتودرمانی‌ست. در پرتو درمانی از پرتوها با دوز کنترل شده برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. پرتودرمانی عموماً به همراه شیمی‌درمانی پس از عمل جراحی صورت می‌پذیرد.

معمولا قبل از پرتودرمانی، یک ماه به بدن استراحت داده می‌شود. پرتودرمانی به طور معمول بین ۳ تا ۵ هفته و هر هفته ۳ تا ۵ نوبت به طول می‌انجامد و هر جلسه کمتر از چند دقیقه طول می‌کشد.

 انواع رادیوتراپی

نوع رادیوتراپی یا پرتودرمانی که انتخاب می‌شود بستگی به نوع سرطان پستان و نوع عمل جراحی دارد. بعضی از خانمها اصلاً نیاز به پرتودرمانی ندارند.

• پرتودرمانی پستان، پس از عمل حفظ پستان، جهت از بین بردن سلول‌های سرطانی باقی مانده به کار می‌رود.
• پرتودرمانی دیوار قفسه سینه، پس از ماستکتومی، روی دیواره قفسه سینه انجام می‌شود
• تقویت سینه (breast boost)، بعضی از خانم‌ها ممکن است در محلی که تومور از آنجا خارج شده است، نیاز به یک دوز بالای پرتودرمانی داشته باشند. اما این روش روی ظاهر پستان اثر می‌گذارد. به ویژه در پستان‌های بزرگ که ممکن است باعث سفتی پستان شود.
• رادیوتراپی گره‌های لنفاوی. ناحیه زیر بغل در این رادیوتراپی هدف قرار می‌گیرد و به گره‌های لنفاوی آلوده حمله می‌شود. 

عوارض جانبی پرتودرمانی 

عوارض پرتودرمانی شامل:

• التهاب و تیره شدن پوست پستان، که ممکن است باعث زخم شدن ، قرمزی و دردناک شدن پوست شود.
• خستگی مفرط
• تجمع مایعات در ناحیه زیر بغل

شیمی‌درمانی

شیمی‌درمانی نوع دیگری از درمان سرطان پستان است. در این درمان از داروهای ضد سرطان (Cytotoxic) برای کشتن سلول‌های سرطانی استفاده می‌شود. معمولاً پس از عمل برای از بین بردن سلول‌های سرطانی که برداشته نشده‌اند، استفاده می‌شود. به این نوع درمان، شیمی‌درمانی کمکی می‌گویند.
در بعضی موارد ، ممکن است قبل از عمل، شیمی‌درمانی انجام شود، که اغلب برای کوچک کردن یک تومور بزرگ است.
در حین شیمی‌درمانی از چند داروی مختلف، اغلب دو یا سه داروی هم‌زمان، استفاده می‌شود. انتخاب دارو و ترکیب آن به نوع سرطان پستان و میزان گسترش آن بستگی دارد.
شیمی‌درمانی به صورت سرپایی انجام می‌شود به این معنی که بیمار نیاز به بستری شدن ندارد. همچنین داروها به طور مستقیم به رگ تزریق می‌شوند.

در مواردی ممکن است برای بیمار قرص تجویز شود که می‌تواند در منزل آنها را مصرف کند. همچنین ممکن است جلسات شیمی‌درمانی هر دو تا چهار هفته یکبار ترتیب داده شوند. هر دوره شیمی‌درمانی را یک چرخه یا سیکل می‌گویند. شیمی‌درمانی می‌تواند بالغ بر هشت سیکل باشد.

عوارض جانبی شیمی‌درمانی

عوارض جانبی شیمی‌درمانی به واسطه اثر این داروها روی سلول‌های سالم و سیستم ایمنی است که شامل:

• عفونت
• کاهش اشتها
• احساس کسالت
• مریض بودن
• خستگی
• ریزش مو
• زخم دهان

بسیاری از عوارض جانبی با داروهایی که پزشک تجویز می‌کند، قابل پیشگیری و کنترل هستند.
داروی شیمی‌درمانی همچنین می‌تواند تولید استروژن در بدن را متوقف کند. این موضوع باعث توقف دوره قاعدگی می‌شود. بعد از اتمام دوره شیمی‌درمانی، تخمدان‌ها مجدداً تولید استروژن را آغاز می‌کنند. اما این اتفاق همیشه نمی‌افتد و ممکن است بیمار وارد یائسگی زودهنگام شود. این احتمال بیشتر در زنان بالای ۴۰ سال وجود دارد، زیرا به سن یائسگی نزدیک هستند.

شیمی درمانی برای سرطان ثانویه پستان

اگر سرطان پستان فراتر از غدد پستان و غدد لنفاوی به سایر قسمت‌های بدن گسترش یافته باشد، شیمی درمانی باعث درمان سرطان نمی‌شود. اما ممکن است تومور را کوچک کند. علائم بیماری را تسکین دهد و به طولانی شدن عمر بیمار کمک کند.

هورمون‌درمانی

رشد بعضی از سرطان‌های پستان به‌واسطه هورمون‌های استروژن و پروژسترون که به‌صورت طبیعی در بدن تولید می‌شوند، تحریک و افزایش می‌یابد. به این سرطان‌ها، سرطان‌های گیرنده-مثبت هورمون (hormone receptor-positive) می‌گویند.

هورمون درمانی سطح هورمون‌های استروژن و پروژسترون را کاهش می‌دهد و از این طریق اثر آنها خنثی می‌شود. انتخاب نوع مناسب هورمون درمانی به مرحله و شدت سرطان و اینکه به کدام هورمون حساس است، به سن بیمار، و اینکه تجربه یائسگی دارد یا خیر و نوع درمان، بستگی دارد. معمولاً هورمون درمانی پس از جراحی و شیمی‌درمانی انجام می‌شود، اما ممکن است برای کوچک کردن تومور قبل از عمل جراحی نیز استفاده شود.

اگر شرایط  جسمی بیمار امکان جراحی، شیمی‌درمانی و یا پرتودرمانی را ندهد آنگاه احتمالاً هورمون درمانی تنها گزینه پیش رو خواهد بود. در اکثر موارد بیمار ۵ سال یا بیشتر باید تحت هورمون درمانی قرار بگیرید. اگر نوع سرطان پستان به هورمون حساس نباشد، هورمون درمانی بی‌اثر است. 

تاموکسیفن

تاموکسیفن از اتصال استروژن به سلول‌های سرطانی جلوگیری می‌کند. این دارو روزانه به‌صورت قرص یا شربت مصرف می‌شود. 

بازدارنده‌های اروماتاز

اگر بیمار یائسه شده باشد، احتمالاً یکی از بازدارنده‌های اروماتاز برای او تجویز می‌شود.

این نوع از داروها، آروماتاز را مهار می‌کنند. آروماتاز ماده‌ای‌ست که به بدن در تولید استروژن پس از یائسگی کمک می‌کند. پیش از یائسگی، استروژن در تخمدان تولید می‌شود. از میان بازدارنده‌های آروماتاز، سه داروی آناستروزول (anastrozole) و اکزمستان (exemestane) و لتروزول (letrozole) احتمالاً تجویز می‌شوند. این داروها روزی یک‌بار به‌صورت قرص باید مصرف شوند.

برداشت و ناتوان‌سازی تخمدان

در زنانی که هنوز به یائسگی نرسیده‌اند، استروژن در تخمدان تولید می‌شود. برداشت و یا سرکوب تخمدان، عملکرد آن را متوقف می‌کند و مانع تولید استروژن می‌شود.

ناتوان ساختن تخمدان می‌تواند هم از طریق عمل جراحی صورت بپذیرد و هم به‌وسیله پرتودرمانی. اثر این درمان همیشگی خواهد بود و تخمدان‌ها برای همیشه از کار می‌افتند و این به معنای یائسگی زودرس است.

سرکوب تخمدان با استفاده از دارویی به نام گوسرلین(goserelin) انجام می‌شود. هنگام مصرف این دارو قاعدگی متوقف خواهد شد و پس از اتمام درمان دوباره به حالت قبل بازمی‌گردد. اما اگر بیمار پیش از درمان به دوران یائسگی نزدیک باشد، ممکن است قاعدگی به حالت قبل باز نگردد.

داروی گوسرلین ماهی یک‌بار به‌صورت تزریقی به بیمار داده می‌شود.

درمان هدفمند سرطان پستان (Targeted therapy)

درمان‌های هدفمند (Targeted therapies)، داروهایی هستند که عملکرد سلول‌ها را تغییر داده و به جلوگیری از پیشرفت و سرایت سرطان کمک می‌کنند. همه انواع سرطان پستان با درمان هدفمند قابل‌درمان نیستند.

رایج‌ترین داروی هدفمندی که برای درمان سرطان پستان استفاده می‌شود تراستوزوماب (که عموما با نام تجاری هرسپتین شناخته می‌شود) نام دارد. دیگر داروهای درمان هدفمند عبارت‌اند از:

بعضی از این داروها مانند پرتوزوماب (pertuzumab) و تراستوزوماب (trastuzumab) به‌صورت تزریق وریدی استفاده می‌شوند و دیگر داروها به‌صورت قرص هستند.  

عوارض جانبی درمان‌های هدفمند عبارت‌اند از:

• لرزش و احساس ناخوشی 
• اسهال 
• احساس کسالت 
• سردرد
• سرفه
• خارش پوست 

خطر عفونت

برخی از داروهای مورد استفاده در درمان سرطان پستان می‌توانند بیمار را در مقابل عفونت‌ها آسیب‌پذیرتر کنند. در صورت بروز علائم احتمالی عفونت مانند موارد زیر باید سریعاً با تیم مراقبت خود تماس بگیرید.

• بالا رفتن دمای بدن
• احساس لرز
• اگر حتی با وجود دمای معمولی، ناگهان احساس ناخوشایندی داشته باشید.

بیس‌فسفوناتز

اگر بیمار یائسگی را پشت سر گذاشته باشد، ممکن است به او بیس‌فسفوناتز (اسید زولدرونیک یا سدیم کلودرونات) پیشنهاد شود.

تحقیقات اخیر نشان داده اند که آنها ممکن است به کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در استخوان‌ها و نقاط دیگر بدن کمک کنند. بیس‌فسفوناتز احتمالاً همزمان با شیمی‌درمانی، مستقیماً به داخل ورید تزریق و یا به صورت قرص، به شما تجویز می‌شوند.به ندرت، احتمال دارد بیس‌فسفوناتز باعث مشکلات کلیوی و پوکی استخوان فک شوند. پزشک در مورد مزایا و عوارض جانبی احتمالی آن، پیش از شروع این درمان توضیح خواهد داد.

پشتیبانی روانشناختی

مقابله با سرطان می‌تواند یک چالش بزرگ برای بیمار و اطرافیانش باشد و موجب مشکلات عاطفی گردد.

بسیاری از خانم‌های مبتلا به سرطان پستان، مجبور هستند با از دست دادن بخشی و یا تمام پستان خود کنار بیایند. این موضوع می‌تواند بسیار ناراحت کننده باشد.
در اغلب موارد، صحبت کردن با یک مشاور یا درمانگرِ آموزش دیده، در مورد احساسات یا مشکلاتِ دیگر، می‌تواند کمک کننده باشد.

درمان‌های مکمل

درمان‌های مکمل روش‌های درمانی هستند که ممکن است به بهبود جسمی و عاطفی بیمار کمک کند.

این درمان‌ها در کنار درمان‌های معمولی قرار می‌گیرند و عبارتند از:

• تمرینات تنفسی برای استرس
• ماساژ دادن
• رایحه‌درمانی
• طب سوزنی

این درمان‌ها می‌توانند به بعضی از خانم‌ها کمک کنند که در طول دوره تشخیص و درمان با خود کنار بیایند.

امروزه در زمینه درمان سرطان پستان پیشرفت زیادی حاصل شده است، و در حال حاضر تعداد بیشتری از زنان نجات پیدا کرده و عمر بیشتری دارند. همچنین از عوارض جانبی کمتری برخوردار هستند.

وجود توده در پستان احتمالاً یکی از شناخته شده‌ترین علائم سرطان پستان است. بسیاری از خانم‌ها هنگامی که متوجه توده در سینه خود می‌شوند، به دکتر مراجعه می‌کنند. این در حالی‌ست که  خانم‌ها باید مراقب هرگونه تغییر در سینه و نوک پستان خود باشند. 

انواع مختلف سرطان پستان علائم مختلف نیز دارند. برای مثال، سرطان داکتال تهاجمی یا IDC که در مجاری شیر تشکیل می‌شود؛ ممکن است توده‌ای مجزا و قابل لمس ایجاد کند. از طرفی سرطان لوبولار تهاجمی یا ILC که در غدد تولید کننده شیر تشکیل می‌شود؛ باعث متراکم شدن پستان می‌شود.

علائم اولیه هشدار دهنده سرطان پستان 

علائم تومورهای پستان در هر فرد، متفاوت است. بعضی از علائم شایع عبارتند از:

• تغییرات پوستی مانند متورم یا قرمز شدن و یا هرگونه تغییر مشهود دیگری در یک یا هر دو پستان
• تغییر اندازه و یا شکل در یک یا هر دو پستان
• تغییرات ظاهری در نوک پستان
• ترشح هر ماده‌ای به غیر از شیر از نوک پستان 
• احساس درد 
• حس کردن غده درون یا روی پستان 

علائم اختصاصی‌تر برای سرطان تهاجمی پستان عبارتند از:

• احساس خارش یا سوزش در پستان‌ها
• تغییر رنگ پستان 
• تغییر شکل یا اندازه پستان در یک زمان کوتاه 
• تغییراتی که با لمس کردن قابل تشخیص هستند مانند سفتی، نازکی و یا حرارت
• پوسته پوسته شدن نوک پستان 
• سفت و ضخیم شدن پستان
• نقطه‌های قرمز یا وجود حفره در پوست پستان (مانند پوست پرتقال)

یادآوری این نکته حائز اهمیت است که سایر شرایط خوش‌خیم ممکن است باعث ایجاد این تغییرات شود. به عنوان مثال، تغییر در بافت پوست روی پستان ممکن است به خاطر اگزما باشد. همچنین تورم در گره‌های لنفاوی ممکن است در اثر عفونت در پستان یا بیماری غیر مرتبط دیگری ایجاد شود. مراجعه به پزشک برای ارزیابی به شما کمک می‌کند.

علائم تهاجمی سرطان پستان: 

• وجود غده در پستان
• تورم در یک یا چند و یا همه قسمت‌های پستان حتی اگر غده‌ایی احساس نشود 
• سوزش یا تغییر شکل پوست 
• درد سینه یا نوک پستان 
• زبر و ضخیم و یا قرمز شدن پوست پستان یا نوک پستان
• ترشح نوک پستان
• وجود غده یا تورم در گره‌های لنفاوی زیر بغل

علائم سرطان داکتال

این نوع از سرطان هیچ علامتی ندارد، و به ندرت ممکن است تورم در پستان احساس شود و یا نوک پستان ترشح داشته باشد. با وجود این در اکثر موارد علائم آن به وسیله ماموگرافی قابل تشخیص هستند.

علائم سرطان لوبولار 

این دسته از سرطان ها علامتی ندارد و در ماموگرافی هم قابل تشخیص نیستند و در مواردی که پزشک به دلیل دیگری از بافت سینه نمونه برداری میکند ممکن است این نوع سرطان را تشخیص دهد.

علائم التهابی سرطان پستان

• بر خلاف سایر سرطان‌های پستان، سرطان التهابی پستان (IBC) به ندرت باعث ایجاد توده‌های پستان می‌شود و ممکن است در ماموگرافی ظاهر نشود. علائم التهابی سرطان پستان شامل موارد زیر است:
• قرمز، متورم و خارش دار شدن پستان و حساس به لمس
• سطح پستان ممکن است برجسته و یا حفره دار به نظر آید مشابه پوست پرتقال 
• سنگینی، سوزش و احساس درد در یکی از پستان‌ها
• بزرگ شدن یکی از پستان‌ها به صورت محسوس 
• وارونه شدن نوک پستان 
• متورم شدن گره‌های لنفاوی زیر دست و یا بالای استخوان ترقوه 

همانطور که گفته شد برخلاف دیگر سرطان‌های پستان این نوع سرطان‌ باعث متورم شدن و یا ایجاد و غده در پستان نمی‌شود. بنابراین در آزمایش‌های بالینی و حتی در ماموگرافی ممکن است تشخیص داده نشود. آزمایش‌های فراصوتی نیز ممکن است نتوانند آنها را تشخیص دهند. با این وجود تغییراتی که در سطح بیرونی پستان ایجاد می شود، حتی با چشم غیر مسلح نیز قابل دیدن است.

این سرطان ممکن است خیلی سریع پیشرفت کند. بنابراین مهم است با دیدن هرگونه تغییر ناگهانی در بافت یا ظاهر پستان بلافاصله به دکتر مراجعه شود. 

در زنان باردار یا شیرده قرمزی، تورم، خارش و دردناک شدن پستان غالباً نشانه عفونت است. مانند آماس غدد پستانی که با آنتی‌بیوتیک‌ها قابل درمان است. بنابراین اگر باردار نیستید و یا شیر نمی‌دهید و این علائم در شما وجود دارند، باید به پزشک مراجعه کنید. 

علائم متاستاز سرطان پستان

علائم متاستاتیک سرطان پستان به این بستگی دارد که سرطان از کدام ناحیه بدن و در چه مرحله‌ای پخش شده باشد. ممکن است این سرطان هیچ نشانه‌ای نداشته باشد.

• اگر پستان یا قفسه سینه مبتلا شده باشد، علائم ممکن است شامل درد، ترشح نوک پستان و یا وجود غده در پستان یا زیر بغل باشد. 
• اگر استخوان‌ها مبتلا شوند علائم ممکن است شامل درد، شکستگی، یبوست و یا کاهش هوشیاری (به دلیل افزایش کلسیم) باشد. 
• اگر مرکز تومور در ریه‌ها شکل گرفته باشد، علائم ممکن است شامل تنگی نفس، مشکلات تنفسی، سرفه، درد قفسه سینه و یا خستگی مفرط باشد. 
•  اگر کبد آلوده شده باشد، علائم ممکن است شامل حالت تهوع، خستگی شدید، ورم دست و پا، زرد شدن و خارش پوست باشد.
•  اگر سرطان سینه به مغز یا ستون فقرات سرایت کرده باشد، علائم ممکن است شامل گم‌گشتگی، از دست دادن حافظه، سردرد، تاری دید، مشکل در تکلم و حرکت و تشنج باشد. 

علائم سرطان پستان سه‌گانه منفی

اگرچه سرطان پستان سه‌گانه منفی، با سرطان پستان فرقی ندارد، اما دارای چندین ویژگی منحصر به فرد است، از جمله:

• وضعیت گیرنده: تست‌هایی که گیرنده‌های استروژن ، پروژسترون و HER2 را تشخیص می‌دهند منفی خواهند بود؛ و این بدان معنی است که هورمون درمانی، که یک روش درمانی سنتی برای سرطان پستان است، برای این نوع سرطان مؤثر نیست. درعوض، گزینه‌های درمانی سرطان پستان سه‌گانه منفی شامل شیمی‌درمانی، درمان هدفمند و پرتونگاری خواهد بود.
• تهاجمی‌تر است: تمایل بیشتری به شیوع و عود بعد از درمان، در مقایسه با سایر انواع سرطان پستان دارد. این خطر پس از چند سال اولِ پس از درمان، کاهش می‌یابد.
• نوع و درجه سلول: سلول‌های سرطانی سه‌گانه منفی، تمایل به «قاعده پایه» دارند. به این معنی که آنها شبیه سلول‌های پایه‌ای هستند که مجراهای سینه را می‌پوشانند. سلول‌ها همچنین ممکن است از درجه بالاتری باشند، به این معنی که آنها دیگر شبیه سلول‌های سالم، خوش‌بنیه نیستند.

علائم سرطان پستان در مردان

علائم سرطان پستان در مردان می‌تواند مشابه مواردی باشد که زنان تجربه می‌کنند و ممکن است شامل موارد زیر باشد:

• توده‌های پستان، که معمولاً بدون درد است
• متراکم شدن پستان
• تغییراتی در پوست نوک پستان یا پستان مانند کمرنگ شدن، لکه‌دار شدن یا قرمزی
• تخلیه مایعات از نوک پستان‌ها

سرطان از جمله بیماری هایی است که هرچند امروزه برای درمان آن روش های متفاوتی پیدا شده است و تا حدود زیادی قابل کنترل است با این وجود در برخی موارد سرطان به سرعت گسترش می یابد. محققان به این نتیجه رسیده اند که رشد سریع سلول‌ های سرطانی با مصرف شیرینی مرتبط است.

این مقاله حاوی اطلاعاتی درباره علل احتمالی، علائم، تشخیص و درمان سرطان رحم بوده و همچنین هدف آن کمک به بیماران و خانواده و دوستان آنان برای درک بهتر و مقابله با سرطان دهانه رحم است.

تشخیص هر نوع از سرطان، از جمله سرطان غدد لنفاوی سوالات زیادی را برای بیمار مبتلا به سرطان پیش می‌آورد که نیاز به پاسخ‌های روشن و قابل فهم دارد. در مقاله پیش رو سعی می‌کنیم تا حد ممکن به سوالات افراد مبتلا به سرطان غدد لنفاوی و خانواده این افراد جواب دهیم.

آیا می‌دانستید با یک رژیم غذایی مناسب می‌توانید خود را از خطر ابتلا به سرطان پستان در امان نگه دارید؟ + روش معاینه خانگی تشخیص نشانه‌های سرطان پستان

۸۶ درصد بیماران مبتلا به سرطان ریه در فاصله ۵ سال از زمان تشخیص جان خود را از دست می‌دهند. سرطان ریه در سراسر دنیا شایع‌ترین علت مرگ بیماران مبتلا به سرطان در زنان و مردان است.

در ادامه چالش دوشنبه‌های بدون گوشت کرفس، امروز به معرفی خورش کدوحلوایی بدون گوشت می‌پردازیم.

سرطان پروستات دومین سرطان شایع بعد از سرطان ریه در میان مردان بوده و اکثر مردان در سنین بالا به نوعی با آن درگیر می‌شوند؛ در این مقاله به بررسی راه‌های درمان این بیماری می‌پردازیم.

سرطان پوست با چه عواملی پدید می‌آید، چه نشانه‌هایی دارد و چه آسیب‌هایی به بدن ما وارد می‌کند؟

سالانه در اثر ابتلا به انواع سرطان تعداد زیادی از مردم جهان جان خود را از دست می‌دهند. این بیماری پس از اختلالات قلبی ـ عروقی و تصادفات سومین علت شایع مرگ و میر در دنیاست. در این مقاله به بررسی راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری می پردازیم.

سالانه در اثر ابتلا به انواع سرطان تعداد زیادی از مردم جهان جان خود را از دست می‌دهند. این بیماری پس از اختلالات قلبی ـ عروقی و تصادفات سومین علت شایع مرگ و میر در دنیاست. در این مقاله به بررسی راه‌های پیشگیری از ابتلا به این بیماری می پردازیم.

سرطان مثانه چهارمین سرطان شایع در مردان آمریکا پس از سرطان‌های پروستات، ریه و روده‌ی بزرگ بوده و هفتمین سرطان شایع در زنان آمریکا است. از سال ۱۹۸۵ تا ۲۰۰۰ میلادی تعداد افراد تشخیص داده شده‌ی سالیانه، ۳۳ درصد افزایش یافته است.

محققان اثبات کرده‌اند سبک زندگی افراد یکی از عوامل اصلی ابتلا یا عدم ابتلا به سرطان است. در این مقاله به بررسی ۱۰ عادت غلط غذایی موثر در ابتلا به سرطان می‌پردازیم.