یوگای خنده

یوگای خنده تمرینی شامل خنده‌های طولانی و عمیق است که بر اساس نظریه خندیدن عمدی (خندیدن عمدی، دارای همان فواید روانی و فیزیولوژیکی خندیدن ناگهانی است) استوار می‌باشد. یوگای خنده به طور گروهی انجام شده و در ابتدا با تمرین خنده به صورت نفس‌های عمیق و کش‌دار و خارج کردن نفس به صورت یک خنده طولانی و کش‌دار از دهان است؛ اما وقتی افراد به یکدیگر نگاه می کنند، خنده مسری و واقعی می‌شود.

این شاخه یوگا که به یوگای خنده شهرت دارد توسط دکتر مادان کاتاریا در سال ۱۹۹۵ برای نخستین بار در یک پارکی واقع در شهر بمبئی با حضور ۵ نفر آغاز شد؛ دو نفر از این افراد دکتر کاتاریا و همسرش بودند. در حال حاضر بیشتر از ۱۶هزار کلاب یوگای خنده در بیشتر از ۷۲ کشور دنیا وجود دارد.

مفهوم یوگای خنده این است که هر کسی می‌تواند بدون طنز و کمدی بخندد و دلیلی که به آن “یوگای” خنده گفته می‌شود این است که در آن از تکنیک‌های تنفسی یوگا استفاده می‌شود که باعث اکسیژن رسانی بیشتر به بدن و افزایش سطح انرژی می‌شود.

کلاس یوگای خنده با تکنیک‌های گرم کردن ساده آغاز می‌شود که شامل کشش، دست زدن، ارتباط چشمی و حرکات بدن است و در آن از تمرینات تنفسی کمک گرفته می‌شود تا ریه‌ها برای خندیدن آماده شوند.

شاید از نظر اکثر افراد دلیل علمی برای توجیح تاثیر مثبت یوگای خنده در انسان وجود نداشته باشد اما می‌توان یوگای خنده را به این صورت توضیح داد که: در صورت تقلید از یک رفتار روزمره، به خود آن کار نیز خواهیم رسید. (مانند تمرین موسیقی و تقلید از استاد تا زمان رسیدن به خلاقیت و ایجاد موسیقی).

پروفسور ویلیام جیمز در سال ۱۸۸۴ نشان داد که تقلید از یک حس و سعی در انجام دادن آن بدون داشتن هیچ حس واقعی با کمک بدن، می تواند تأثیر این حس را در مغز ما بیشتر کند. (تاثیر دارونماها و داروهای واقعی در تست‌های پزشکی براساس همین آزمایش است.)

به طور کلی دو مدل خنده وجود دارد؛ اول، خنده‌ای که از مغز می‌آید؛ همان خنده‌ای که با طنز و کمدی یا در هنگام بازی با کودکان ایجاد می‌شود. در این نوع خنده، ذهن ما تصمیم می‌گیرد به چه بخندیم و به چه نخندیم ولی با افزایش سن، قدرت ما برای این نوع خندیدن کاهش می‌یابد، چرا که عنصر غافلگیری بر اثر تجربه کاهش یافته و عنصر خنده آور در رفتار یا حرف‌های مختلف برای افراد عادی می‌شود. نوع دوم خندیدن، خندیدن کودکانه است. کودکان با ذهنشان نمی‌خندند، با بدنشان می٬خندند. آنها تمام مدتی که در حال بازی هستند می‌خندند و شاد هستند (چیزی که اگر نگوییم تمامی، اکثر افراد بزرگسال بدنبال آن هستند). با توجه به ارتباط بین ذهن و بدن، وقتی با کمک بدن می‌خندیم، ذهن نیز آن را متوجه می‌شود.

حال سوالی که پیش می‌آید؛ این است که چرا باید الکی بخندیم؟ و چرا با دیدن کمدی نخندیم؟

دلیل اول این است که خنده در زندگی واقعی، فقط برای چند ثانیه است که برای تغییرات فیزیولوژیکی، زمانی کافی محسوب نمی‌شود. برای اینکه خنده برای سلامتی مفید باشد و تغییر مشخص در بدن انسان داشته باشد، باید حداقل ۵ تا ۱۰ دقیقه زمان آن به طول بیانجامد. از آن‌جا که در یوگای خنده، به صورت یک تمرین، بطور طولانی می‌خندیم، تاثیرات فیزیولوژیک آن بر بدن انسان مشخص می‌شود.

و اما دلیل دوم؛ برای اینکه خنده مفید باشد باید خنده به صورت عمیق از دیافراگم و با صدای بلند باشد ولی در زندگی معمولی این گونه خنده به ندرت یافت می‌شود. در یوگای خنده محیطی امن فراهم است که شما می‌توانید هر قدر دوست داشتید و با صدای بلند بخندید.

دلیل سوم این است که در این زندگی مدرن پرتنش، دلایل و بهانه‌های زیادی برای خندیدن وجود ندارد، در نتیجه باید خنده خود را از دلایل بیرونی مستقل کرده و این توانایی را در خود افزایش دهیم که بدون دلیل بیرونی بخندیم.