رژیم دتاکس (Detox) چیست؟
رژیم دتاکس چگونه است ؟ دتاکس به چه معنی است ؟ کلمه دتاکس مخفف‌شده‌ی detoxification به معنای سم‌زدایی و خنثی کردن سموم یا توکسین‌ها (Toxin) است. توکسین‌ها سمومی هستند که به محصولات زائد بدن معروف و حاصل فعالیت‌های طبیعی سلولی مانند آمونیاک، اسیدلاکتیک و هموسیستئین می‌باشند و و به صورت بالقوه می‌توانند به بافت‌های بدن آسیب برسانند. گرچه این سموم می‌توانند از خارج بدن نیز، مانند مواد شیمیایی، آب‌وهوا، غذاها و …، به آن برسند. کبد، روده، کلیه‌ها، ریه‌ها، پوست، خون و سیستم لنفاوی همگی با هم کار می‌کنند تا این سموم را به ترکیبات کم خطرتری تبدیل کنند و به دفع آنها از بدن کمک کنند.
اما رژیم دتاکس چیست؟ آیا این رژیم همان نوشیدنی‌های معروف دتاکس است که در باشگاه‌های ورزشی در دست افراد مختلف می‌بینیم؟ همان بطری‌های آبی که میوه‌های رنگارنگی را در خود جای داده و طبق گفته‌های اطرافیانتان به لاغری کمک می‌کند!؟ برای پاسخ به این سوال‌ها تا انتهای این مطلب همراه مجله کرفس باشید!
نگاهی به رژیم غذایی دتاکس
شاید پیش از این واژه سم‌زدایی را فقط برای ترک اعتیاد به موادمخدر یا الکل شنیده بودید، اما این واژه کاربرد متفاوت دیگری نیز دارد. این رژیم نیز همانطور که از نام آن پیدا است به یک دوره‌ی پرهیز غذایی گفته می‌شود که افراد در جهت سم‌زدایی از بدن آن را پیش می‌گیرند. رژیم دتاکس علاوه بر سم‌زدایی بدن از سموم داخلی و خارجی مضر، می‌تواند برای درمان چاقی نیز مفید باشد.
برخی تحقیقات نشان می‌دهد که بسیاری از مواد شیمیایی که روزانه خود را از طریق غذا، آب‌وهوا و … به بدن ما می‌رسانند، می‌توانند در سلول‌های چربی بدن انباشته شوند. این سموم شامل آفت‌کش‌ها، آنتی‌بیوتیک‌ها و هورمون‌ها در موادغذایی، مواد شیمیایی از بسته‌بندی‌های موادغذایی، پاک‌کننده‌های خانگی، موادشوینده، فلزات سنگین، آلودگی، مواد مخدر، سیگار، الکل و … است.
طرفداران رژیم دتاکس ادعا می‌کنند که این انباشت سموم در بدن منجر به پدیده‌ای به نام «بار بدن» می‌شود که با عدم تعادل هورمونی، اختلال در عملکرد سیستم ایمنی و کمبودهای تغذیه‌ای همراه است. این مشکلات عموما علائمی چون مشکلات پوستی و جوش، سوءهاضمه، عدم تمرکز، ضعف و خستگی، سردرد، مشکل تنفسی، و درد عضلانی دارد.
اگرچه رژیم دتاکس انواع مختلفی دارد اما تقریبا همه‌ی آنها از اصول زیر پیروی می‌کنند.
- میزان مصرف موادشیمیایی فرآوری‌شده را کاهش دهید و آنها را با خوردن غذاهای ارگانیک جایگزین کنید.
- تاکید بر غذاهای حاوی ویتامین‌ها، موادمغذی و آنتی‌اکسیدان‌هایی که بدن برای سم‌زدایی به آن نیاز دارند.
- تاکید بر موادغذایی سرشار از فیبر و آب‌دار که باعث افزایش تحرک روده و بهبود گوارش می‌شود.
نکته مهم درباره این رژیم غذایی
اینکه چه چیزی را می‌توانید بخورید و چه چیزی را نه، به خودتان بستگی دارد. برخی ترجیح می‌دهند فقط از نوشیدنی‌های دتاکس، که پیشتر در مورد آن صحبت کردیم، در رژیم کوتاه مدت خود استفاده کنند و برخی دیگر از میوه‌ها و سبزیجات استفاده می‌کنند. گروهی دیگر هم طیف گسترده‌تری از غذاها را در رژیم خود وارد می‌کنند. این نکته را نیز فراموش نکنید که در این رژیم مصرف الکل و دخانیات ممنوع می‌باشد.
اگرچه رژیم دتاکس، جزو رژیم‌های پرطرفدار به شمار می‌آید اما متاسفانه درباره‌ی آن مطالعات بسیار کمی صورت گرفته است و بیشتر تحقیقات مدون آن بر اساس نتایج آزمایشگاهی یا بر روی حیوانات انجام شده است. با این حال بنا به گفته افرادی که این رژیم را امتحان کرده‌اند و تمرکز آنها بر دستورپخت‌های گیاهی، آب، میوه، ورزش و … بوده، دوره‌ی آرام، بدون استرس همراه با تغییر مثبت در سبک زندگی را تجربه کرده‌اند.
چه کسانی نباید این رژیم غذایی را امتحان کنند؟
فراموش نکنید که هیچ‌کدام از این رژیم‌ها بدون مشورت با پزشک و در نظر گرفتن شرایط شخصی خود، نباید امتحان کنید. برای مثال مادران باردار یا شیرده، بیماران دیابتی و کودکان هرگز نباید سراغ این رژیم بروند.
حتی اگر در شرایطی که قبل از شروع رژیم با پزشک خود مشورت کرده‌اید و به شما اجازه پیش گرفتن این رژیم داده شده، دچار علائمی چون خستگی مفرط، سوءهاضمه، سرفه، دردهای عضلانی، خواب ضعیف و … شدید، در اسرع وقت با پزشک خود ملاقات کنید.
جدی گرفتن این نکته، به خصوص اگر این علائم پایدار باشد، امری بسیار مهم تلقی می‌شود. فراموش نکنید که بی‌توجهی به علائم هشداردهنده، می‌تواند عواقب جدی و خطرناکی با خود به همراه داشته باشد.
تا به اینجای کار خواندیم که رژیم دتاکس چیست و چه معنایی دارد و متوجه شدیم که رعایت این رژیم لزوما به معنای خوردن موادغذایی مشخص و پرهیز از خوردن مواد غذایی دیگر نیست بلکه با رعایت چند قانون که پیشتر درباره‌ی آن صحبت کردیم، شما رژیم دتاکس را پیش گرفته‌اید!
چگونه یک رژیم دتاکس را انتخاب کنم؟
پیش گرفتن یک رژیم دتاکس همانقدر که می‌تواند برای بدن افراد مفید باشد و توانایی آن را در سم‌زدایی افزایش دهد، در صورت رعایت نکردن برخی از اصول و شرایط اولیه می‌تواند مضر و خطرناک نیز باشد. کارشناسان بر این باورند که یک رژیم کامل رژیمی است که در آن تمامی طیف‌های تغذیه‌ای لازم برای بدن از جمله پروتئین ( غلات، دانه‌ها و …)، کربوهیدرات، آنتی‌اکسیدان، فیبر و … باشد.
از رژیم‌هایی مانند رژیم‌های زیر دوری کنید.
۱.رژیم‌های دتاکس کم‌کالری: از رژیم‌هایی که کالری مصرفی روزانه آنها بسیار کم است دوری کنید زیرا آنها عملکرد عادی و طبیعی بدن شما را به خطر می‌اندازند.
۲.رژیم دتاکسی با هدف‌های دست‌نیافتنی: از قدیم گفته‌اند که سنگ بزرگ نشانه نزدن است! پس بجای تمایل به کاهش وزن در مدت زمان کوتاه، منطقی باشید و از این گونه رژیم‌ها دوری کنید!
۳.رژیم دتاکسی با حذف گروه غذایی خاص: همانطور که پیشتر گفتیم رژیم غذایی باید همه‌ی گروه‌های غذایی را شامل شود. از پیش گرفتن رژیم‌هایی که تنها به آب و مکمل‌ها اکتفا می‌کنند، اجتناب کنید.
رژیم غذایی هفت روزه دتاکس
تصور شروع یک رژیم غذایی فشرده که هفت روز بیشتر قرار نیست طول بکشد می‌تواند تا حدودی دلهره‌آور باشد. این دلهره زمانی بیشتر می‌شود که با حجم زیادی از اطلاعات آنلاین و کتاب‌هایی در این حوزه مواجه می‌شوید و کاملا گیج می‌شوید که چه رژیمی دقیقا برای شما مناسب است اما با رایج‌‌تر شدن و آشنایی بیشتر با رژیم دتاکس، این رژیم نه تنها می‌تواند بر کاهش وزن شما تاثیرگذار باشد، بلکه می‌تواند توامان بدن شما را سم‌زدایی نیز کند. این سم‌زدایی نیز با کاهش مصرف موادغذایی فرآوری‌شده و جایگزینی مواد غذایی طبیعی چون میوه و سبزی اتفاق می‌افتد.
فراموش نکنید که پیش گرفتن رژیم دتاکس به معنی پیش گرفتن یک روش کاملا سلامت در زندگی است و با مصرف دخانیات یا نوشیدنی‌های الکلی در کنار این رژیم، همخوانی ندارد. برای عملکرد دقیق‌تر رژیم دتاکس، باید کاملا جدی مواد غذایی ناسالمی که در طولانی مدت شما را در معرض بیماری‌های خطرناک قلبی، عروقی، دیابت، ناباروری و … قرار می‌دهند، صرفنظر کنید. به همین دلیل پیروی منظم از یک برنامه‌ی غذایی سالم، اثر مثبتی در چشم‌انداز آینده زندگی سالم شما دارد. در ادامه به کارهایی که باید قبل از شروع رژیم انجام دهید می‌پردازیم.
آماده‌سازی برای رژیم غذایی دتاکس ۷ روزه
برای جلوگیری از واکنش‌های معمول و ناخوشایندی مانند سردرد و تهوع که افراد در بدو رژیم با آنها مواجه می‌شوند، سعی کنید که مصرف موادی چون شیرین‌کننده‌های مصنوعی، کافئین، مواد غذایی فرآوری‌شده، قند و … را چند روز قبل از شروع این رژیم از برنامه‌ی غذایی خود، حذف کنید. اگر هم با حذف کردن کافئین به مشکل برخوردید، می‌توانید آنها را با نوشیدنی‌های کافئین‌دار سبک‌تری چون چای سبز، ماچا و چای سفید جایگزین کنید. سعی کنید هر نوع نوشیدنی یا غذایی که ممکن است شما را در طول این هفت روز تحریک کند، از خود دور کنید. همچنین بهتر است رژیم دتاکس را آخر هفته شروع کنید زیرا دو روز اولیه رژیم، مهم‌ترین روزها و در عین حال سخت‌ترین آنها می‌باشند.
در رژیم هفت‌روزه دتاکس چه بخوریم؟
اجازه بدهید در همین ابتدا خیالتان را راحت کنیم که هیچ قانون و قائده‌ی سختی، مانند تصویری که از سایر رژیم‌ها دارید، در رژیم هفت‌روزه‌ی دتاکس شما وجود ندارد. تنها چیزی که ملزم به رعایت آن هستید، رو آوردن به سبزیجات و میوه‌هایی با آنتی‌اکسیدان بالا و موادغذایی با فیبر بالا مانند غلات و آجیل و دانه‌ها و … است. البته نباید فراموش کرد که حتی در مصرف این موادغذایی نیز، باید جانب تعادل را رعایت کرد.
همچنین می‌توانید رژیم دتاکس هفت‌روزه‌ی خود را به سمت گیاهخواری و مصرف پروتئین‌های پروبیوتیک گیاهی سوق دهید. برای پیدا کردن انواع دستورپخت‌های گیاهی سالم کافی است به قسمت دستورپخت بلاگ کرفس سر بزنید!
به طور کلی سعی کنید که طیف گسترده و متنوعی از غذاهای سالم، از سبزیجات با برگ‌های سبز گرفته تا نخودفرنگی، آووکادو، برنج قهوه‌ای، سیب‌زمینی شیرین، دانه‌های کنسروشده و روغن زیتون را در برنامه‌ی غذایی خود جای دهید.
چه چیزهایی را در رژیم هفت‌روزه دتاکس نخوریم؟
در طول هفت روز رژیم غذایی سم‌زدایی دتاکس شما باید از غذاهای فرآوری‌شده، شکر و شیرینی، لبنیات پاستوریزه، ادویه، گوشت،کافئین، سیگار و الکل اجتناب کنید.
نکته مهم: خود را هیدراته نگه دارید!
نوشیدن ۸ لیوان آب در روز برای یک فرد بالغ به خودی خود یکی از ملزومات جدانشدنی زندگی سلامت، به خصوص در این روزهای گرم تابستان، می‌باشد. نوشیدن آب زیاد می‌تواند شما را در مسیر سم‌زدایی از بدن تا حد زیادی به جلو بیاندازد. نوشیدن آب به صورت ناشتا با دمای اتاق، یکی از مواردی است که به رژیم دتاکس شما کمک شایانی می‌کند. چکاندن چند قطره لیمو در لیوان آب نیز این روند را تسریع می‌بخشد. همچنین در صورت ورزش کردن در حین این رژیم، هیدراته بودن بدن نقش به سزایی در دفع سموم از بدن و افزایش گردش خون دارد.
