کمبود آهن خون، کمخونی چطور کنترل میشود؟
فقرآهن، شایع ترین نوع کمخونی است. و زمانی رخ میدهد که بدن شما دچار کمبود آهن خون شود. برای تهیه هموگلوبین به آهن نیاز است. هموگلوبین به عنوان پروتئین موجود در سلولهای قرمز، وظیفه اکسیژن رسانی به بافتها و اندامهای شما را بر عهده دارد. عدم دریافت صحیح اکسیژن مشکلاتی را برای شما به وجود میآورد که در ادامه با هم بررسی میکنیم. همچنین موادغذایی و خوراکیهای مفید برای افراد مبتلا به کمخونی را با هم میبینیم.
یکی از مشکلات عمده این است که شاید شما بدون دانستن ابتلا به کمخونی و فقرآهن، سالها با این مشکل زندگی کنید و در فعالیتهای روزمره شما تاثیرات منفی بگذارد. این علائم کمبود آهن خون میتوانند شامل:
خستگی و بیحالی
ضعف عمومی
رنگ پریدگی در نواحی خاص مانند صورت، پلک داخلی یا ناخنها
تنگی نفس
سرگیجه
احساس سوزن سوزن شدن در پاها
تورم زبان
دست و پاهای سرد
ضربان قلب سریع یا نامنظم
ناخنهای شکننده
سردرد
هوس های عجیب و غریب مثل خوردن خاک، یخ، خاک رس، چوب و …
این عوارض میتوانند فعالیتهای روزانه شما را مختل کنند. خستگی و بیحالی شایع ترین حالتی است که برای شما ایجاد میشود. و بیش از نیمی از افراد مبتلا به کمخونی را درگیر میکند. این خستگی به دلیل کمبود انتقال اکسیژن به اندامها و همچنین کارکرد بیشتر قلب برای جبران این کمبود است. که موجب کاهش تمرکز و بهروری در محل کار میشود. همچنین کارکرد بیشتر قلب موجب ضربان قلب نامظم و تپش قلب در شما میشود. سردرد و سرگیجه به دلیل کمبود انتقال اکسیژن به رگهای مغز و تورم و فشار بر آنهاست. برای فهمیدن این که دچار فقرآهن هستید یا خیر، حتما به پزشک مراجعه کنید.
در این مقاله بخوانید!
علل کمبود آهن خون
دلایل زیادی میتواند شما را به کمخونی مبتلا کند. برای بررسی وضعیت جسمی خود به پزشک مراجعه کرده و با انجام آزمایش خون، این عوارض را کنترل کنید.
رژیم غذایی کم آهن
مواد غذایی مانند گوشت، تخم مرغ و برخی از سبزیجات دارای برگ سبز منابع اصلی آهن هستند. مصرف آهن بسیار کم در مدت زمان طولانی، موجب کمبود شدید این ماده در بدن شما میشود. زنان باردار و کودکان خردسال نیز برای رشد و تکامل بدن، به منابع خوراکی آهن نیاز دارند. این غذاها شامل:
گوشت قرمز
سبزیجاتی مانند اسفناج و کلم بروکسل و فلفل دلمهای
خربزه و انبه
میوههای خشک مانند کشمش و زردآلو
تخمه کدو
نخود فرنگی، لوبیا سبز
غذاهای دریایی مانند صدف، ساردین، میگو
دانهها و آجیل
عدس
شکلات
غلات خشک غنی شده با آهن
مصرف مداوم موادغذایی بالا، میتواند درمان کمخونی فقرآهن خفیف را امکانپذیر کند.
نکته مهم این است که ویتامین C میتواند در جذب آهن بسیار موثر باشد. انواع مرکبات و آب پرتقال را سعی کنید با منابع حاوی آهن و با مکملهای آهن مصرف کنید.
عدم توانایی بدن در جذب آهن
با اختلال عملکرد روده یا انواع جراحی روده، ممکن است جذب آهن در بدن مختل شود.
کمبود آهن در زنان
خونریزی شدید قاعدگی و یا خونریزی لختهای، میتوانند هر دو از عوامل فقرآهن و کمخونی در بدن باشند. یک هفته قبل از فرارسیدن دوران قاعدگی، بهتر است تغذیه کمخونی را رعایت کرده و از موادغذایی حاوی آهن استفاده کنید. البته بهتر است به پزشک مراجعه کنید. تا در صورت نیاز قرص آهن برای شما تجویز شود. از مصرف خودسرانه مکملهای آهن بپرهیزید.
همچنین فیبرومهای رحمی در بانوان، دلیل دیگر خونریزی شدید در دوران قاعدگی هستند. که توسط پزشک و با سونوگرافی لگن مشخص میشوند.
در صورت مراجعه نکردن به پزشک و عدم درمان کمخونی و فقرآهن، در آینده ممکن است به مشکلات کبدی و یبوست حاد دچار شوید.
در ادامه با هم به بررسی چند دستور غذایی که حاوی مقادیر بالای آهن هستند، میپردازیم. تا تغذیه مناسب برای کمخونی را بهتر بدانیم.
خوراک اسفناج
۲ قاشق غذاخوری روغن زیتون
۱/۴ قاشق چایخوری فلفل دلمهای خرد شده
۴ حبه سیر ریز خرد شده
۱/۲ فنجان پیاز خلالی
۵۰۰ گرم اسفناج
۱/۲ پیمانه ماست یونانی
۳/۴ قاشق چایخوری پودر کاری
نمک و فلفل سیاه به مقدار لازم
اسفناج را خوب پاک کرده، شسته و خرد کنید. روغن زیتون را در یک ماهیتابه بزرگ ریخته. سیر و پیاز را کمی تفت دهید. پودر کاری و فلفل را اضافه کنید. حالا نوبت افزودن اسفناج است. بعد از این که حجم اسفناج کمتر شد و کمی تفت دادید، از روی شعله برداشته و با ماست یونانی میل کنید.
سوپ اسفناج
۲۵ گرم کره
نصف پیمانه پیازچه خرد شده
نصف پیمانه تره فرنگی خرد شده
۲ ساقه کرفس
۵۰۰ گرم اسفناج
۱ عدد سیب زمینی کوچک
استاک مرغ ( آب مرغ صاف شده)
نمک و فلفل سیاه
کره را در یک قابلمه گرم کنید. پیازچه، تره فرنگی، سیبزمینی و کرفس را با هم تفت دهید. در قابلمه را بگذارید تا سبزیجات کاملا پخته شوند. اسفناج را افزوده و تفت دهید تا حجم آن کم شود. حالا نوبت افزودن استاک مرغ و نمک و فلفل است. با یک همزن مواد را خوب با هم میکس کنید. تا یکدست شود. درون ظرف ریخته و با کمی خامه تزیین کرده و سرو کنید.