شاید شما هم نام داروهای کورتیکواستروئید یا کورتون را شنیده باشید. کورتون‌ها یا گلوکوکورتیکوئیدها که گاهی فقط با نام استروئیدها شناخته می‌شوند، کاربردهای متفاوتی دارند. در دورانی از آن‌ها به‌عنوان دارویی معجزه آور یاد می‌شد. مثلاً در گذشته به گروهی از بیماران مبتلا به درد مفاصل، روزانه کورتیکواستروئید تزریق می‌شد. نتیجه بسیار جالب‌توجه و بهبود در بیماران بسیار چشم‌گیر بود. به‌طوری‌که پزشکان فکر می‌کردند، درمان آرتروز یا همان درد مفاصل را کشف کرده‌اند. اما کم‌کم با گسترش مصرف کورتیکواستروئید مشخص شد که داستان آن‌طورها هم که فکر می‌کردند نیست. عوارض جانبی این دارو کم‌کم، بروز پیدا کرد و به بیماران درباره مشکلات بالقوه آن، هشدار داده می‌شد. اینکه کورتون چیست و چه عوارضی دارد مطلبی است که امروز در کرفس بررسی خواهیم کرد.
قرص کورتون برای چاقی؟!
این کورتون چیست که در برخی از افراد ایجاد چاقی می کند؟ در داروهایی که برای چاق شدن به فروش می‌رسد معمولاً دارای کورتون بوده و فرد در مدت کوتاهی چاق می‌شود که این چاقی، چاقی خوبی نبوده و به بدن ضرر فراوان وارد می‌شود چراکه کورتون کبد را تحریک کرده و لزجی خون را افزایش می‌دهد و رطوبت بدن بیش‌تر شده فرد دچار چاقی شکمی یا چربی می‌شود که خود عامل بروز بسیاری از بیماری‌هاست. چاقی که در اثر مصرف کورتون‌ها ایجاد می‌شود در مدت کوتاهی موجب تجمع چربی اطراف قلب شده که خطرات بیماری‌های قلبی را افزایش می‌دهد. افراد باید با توجه به مزاجشان گیاهان دارویی یا داروهای گیاهی مصرف کنند و طبق تجویز پزشک حاذق و مزاج شناس متبحر دارو باشد تا به سلامتی‌شان لطمه وارد نشود.
داروهای کورتون دار
کورتیکواستروئید نوعی دارو است که در صورت مصرف درست و بر اساس دستورالعمل‌های مناسب، مؤثر خواهد بود. پس باید بدانید که این دارو دقیقاً چیست، چگونه عمل می‌کند و استفاده از آن بدون ایجاد مشکلات و عوارض چگونه است. در این روزها شیوع کرونا، از کورتون‌هابا کورتون‌ها موادی با شباهت و ارتباط نزدیک با کورتیزون هستند؛ یعنی همان هورمونی که به شکل طبیعی از قشر آدرنال یا فوق کلیوی (قسمت بیرونی غده فوق کلیوی) مغز ترشح می‌شود. انواع کورتون یا کورتیکواستروئیدها شامل موارد زیر هستند:
کورتون چیست
- بتامتازون (سِلِستون)؛
- بودزوناید (انتوکورت. ای.سی)؛
- کورتیزون (کورتون)؛
- دگزامتازون (دِکادرون)؛
- هیدروکورتیزون (کورتِف)؛
- متیل‌پردنیزولون (مِدرول)؛
- پردنیزولون (پرِلون)؛
- تریامسینولون (کِنالوگ، کِناکورت).
بابونه؛ کورتون گیاهی
بابونه یک ضد التهاب قوی است. به همین دلیل به آن کورتون گیاهی گفته می‌شود. ولی عوارض کورتون را ندارد. قوی‌ترین ضد التهاب و کورتون، مؤثر بر روی التهابات گوارشی، پوستی و تمام مخاط نرم و دستگاه تنفسی و مفرح و شادی‌بخش است. گیاهی است ضد درد ـ ضد التهاب، ضد اسپاسم عضلانی.
برای مشکلات پوستی مثل درمان اگزما، جوش غرور و آکنه، ورم و قرمزی پوست، زخم‌های جلدی، ترمیم سوختگی، بستن منافذ پوست ـ ضدعفونی کردن پوست برای کنترل عفونت‌های پوستی و … از بابونه استفاده می‌شود. به همین ترتیب دارای اثرات جلدی و خوراکی برای درمان بیماری پوستی پسوریازیس است. در قدیم بابونه را برای درمان تب و لرزهای نوبه‌ای بکار می‌بردند.
کورتون چیست
عوارض بعد از تزریق کورتون
بعد از چند روز از مصرف کورتون، قرمزی و پف کردن صورت توجه اطرافیان را جلب می‌کند. در صورت ادامه مصرف دارو، جمع شدن چربی در پشت گردن و بین کتف‌ها باعث به هم خوردن تناسب‌اندام خواهد شد. از عوارض دیگری که به دنبال مصرف طولانی کورتون به وجود می‌آید، رشد موهای زائد روی ران، تنه و صورت که برای خانم‌ها آزاردهنده است. همچنین استفاده طولانی‌مدت در افراد مستعد می‌تواند باعث بالا رفتن قند خون و دیابت شود. پوکی استخوان نیز از عوارض شناخته‌شده مصرف طولانی‌مدت این داروهاست. از عوارض دیگر باید به افسردگی و فشارخون اشاره شود.
به دلیل خاصیت ضدالتهابی قوی کورتون‌ها، متأسفانه این داروها مورداستفاده بیش‌ازحد و خارج از قاعده قرار می‌گیرند و عوارض زیادی برجا می‌گذارند، مثلاً در مورد انواع دردهای معمول اسکلتی و عضلانی گاهی از کورتون تزریقی استفاده می‌شود که اثر آن تسکین موقتی درد است و بیمار شروع به استفاده مرتب از این داروها می‌کند و عوارضی که پیش‌تر برشمرده شد، گریبان گیر او می‌شود. در سال‌های اخیر استفاده از دگزامتازون تزریقی برای تسکین گلودردهای ویروسی رایج شده است که به دو دلیل خطاست: اول اینکه گاهی باعث افت قدرت ایمنی شده و بیماری عفونی شدیدتری را به دنبال خواهد داشت و دوم اینکه اگر مرتب تکرار شود، عوارض دارو بی‌جهت به بیمار تحمیل می‌شود.
چگونه عوارض کورتون را کاهش دهیم؟
کورتیکواستروئیدها و یا به‌اصطلاح کورتون‌ها داروهایی هستند که هورمون‌های مشابه آن‌ها در بدن انسان به‌طور طبیعی برای مقابله با استرس، جراحت و بیماری ترشح می‌شوند. کورتیکواستروئیدها به میزان زیادی در افراد مبتلا به آسم، التهابات ریه، بیماری‌های بافت همبند، بیماری‌های التهاب روده، پیوند اعضاء و بسیاری دیگر از بیماری‌ها نظیر بیماری‌های اتوایمیون مصرف می‌شوند. مصرف طولانی‌مدت این داروها همانند بسیاری داروهای دیگر عوارضی در بر دارد که در اینجا به مهم‌ترین آن‌ها و راهکارهایی برای پیشگیری از بروز آن‌ها و یا تخفیف عوارض ناشی از مصرف این داروها اشاره می‌شود:
کورتون چیست
- غذاهای غنی از پتاسیم بخورید
- کلسیم کافی دریافت کنید
- همراه غذا سبزی بخورید
- از افزودن نمک به غذا بپرهیزید
- از یک رژیم غذایی سالم پیروی کنید
- کاهش میزان مصرف آن و قطع دارو باید تحت نظر پزشک انجام شود .
