کار دستگاه گوارش حتی پیش از آنکه شما نخستین لقمه را در دهان خود قرار دهید، آغاز می‌شود. بوی خوش غذایی که می خواهید آن را میل کنید، برای راه افتادن بزاق دهان‌تان کافی است. به محض گذاردن لقمه در دهان، غدد بزاقی شروع به ترشح آنزیمی می‌کنند که تجزیه شیمیایی غذا را آغاز می‌کند.
مری، معده، روده کوچک، روده بزرگ، کبد، کیسه صفرا و لوزالمعده در فعل و انفعالات دستگاه گوارشی نقش دارند، اما همین اعضای بسیار مهم می‌توانند بنا به عللی دچار سرطان شوند و به نوعی دستگاه گوارش را دچار اختلال کنند.
در سرطان مری علایم اصلی عبارتند از:
دشواری در بلع غذا، کاهش وزن، بازگشت مواد غذایی بلعیده شده به دهان، وجود خون در مدفوع یا استفراغ.
بیشتر تومورهای مری در بخش میانی یا تحتانی آن ایجاد می‌شوند و نزدیک به ۹۰ درصد آنها بدخیم هستند. علامت اصلی تومور مری، دشواری در بلع غذاست. این مشکل اغلب با بلع مواد غذایی جامد شروع می‌شود، ولی سرانجام مواد غذایی مایع را نیز دربرمی‌گیرد.
از آنجا که اشکال در بلع به تدریج و در طول مدت زمان نسبتا طولانی، تشدید می‌شود، بسیاری از مبتلایان در مراجعه به پزشک سهل انگاری می‌کنند، به همین دلیل در بسیاری از موارد، تومور مری در هنگام تشخیص، به حدی بزرگ است که حدود نیمی از قطر مری را پُر کرده است.
علایم و نشانه‌های سرطانی شدن معده
احساس ناراحتی در نواحی میانی و بالایی شکم، مدفوع سیاه و قیری، استفراغ خونی، استفراغ پس از صرف غذا، کاهش وزن، کم‌خونی و احساس نفخ پس از صرف غذا از نشانه‌های سرطان معده است، البته بر خلاف مری، بیشتر تومورهای معده خوش‌خیم هستند و احتمال بدخیم شدن این تومورها کم است.
شیوع سرطان معده در مردان دو برابر زنان است و معمولا در سنین ۵۰ سال به بالا ایجاد می‌شود.
علت بروز سرطان معده چیست؟
علت دقیق ایجاد تومورهای سرطانی معده مشخص نیست. از زمان کشف باکتری “هلیکو باکتر پیلوری” به عنوان علت اصلی ایجاد زخم معده، محققان در تلاش هستند که بفهمند آیا رابطه‌ای بین این باکتری و سرطان معده وجود دارد یا نه؟
یک مطالعه طولانی مدت درباره این فرضیه نشان داده است که عفونت مزمن هلیکو باکتر پیلوری خطر سرطان معده را افزایش می‌دهد.
در بسیاری از کشورها روند رشد سرطان معده رو به کاهش است ، سرطان معده هم اکنون شایع ترین نوع سرطان در ایران است و متاسفانه همچنان در حال افزایش است که یکی از دلایل این امر می تواند استفاده از کودهای نیترات دار به خصوص در نواحی شمال کشور باشد و در همین منطقه از کشور نیز میزان شیوع سرطان معده نسبت به سایر نقاط کشور بیشتر است .کودهای شیمیایی هر ترکیبی که داشته باشند و با هر اصطلاحی شامل کودهای ازت ، کودهای اوره و فسفره به کار گرفته شوند ، اساس همه آنها و آنچه که به عنوان ماده ی سرطان‌زا ته‌نشین می شود نیترات است که در تمام این کودها وجود دارد. نیترات در همه سبزیجات و میوه‌جات می تواند رسوخ کند. محصولاتی که در دل زمین جای می گیرند مثل پیاز، سیب زمینی و هویج قابلیت جذب بیشتری دارند و نیترات را که بر اثر جاذبه زمین به درون زمین رسوخ می‌کند، به داخل خود جذب می‌کنند. کود ازت به عنوان یک عامل سرطان زا شناخته شده و در حالی مردم به خوردن سبزی و صیفی جات به منظور مقابله با سرطان تشویق می شوند که به دلیل استفاده از کود ازت این سبزیجات منشا سرطان هستند.
نشانه‌های تومورهای روده کوچک چیست؟
درد و انقباضات شکمی، تهوع و استفراغ، کاهش وزن و مدفوع خونی از نشانه‌های این تومورها هستند. البته تومورها به ندرت در روده کوچک ایجاد می‌شوند و تنها سه تا شش درصد از کل توده‌های غیرطبیعی مجرای گوارش را تشکیل می‌دهند.
شایع‌ترین تومورهای روده کوچک، توده‌های غیرسرطانی و خوش‌خیم هستند و معمولا در سنین ۴۰ تا ۶۰ سالگی کشف می‌شوند.
تومورهای روده کوچک چه خطراتی دارند؟
تومورهای خوش‌خیم تهدیدکننده حیات نیستند، اما قادرند علایم خطرناکی را از قبیل خون‌ریزی و انسداد ایجاد کنند. تومورهای بدخیم، خطرساز و حتی تهدید کننده حیات بوده و به درمان فوری نیازمندند.
سرطان روده بزرگ
این سرطان گاهی اوقات هیچ علامتی ندارد، اما برخی مواقع خون‌ریزی از مقعد، تغییر در اجابت مزاج، انقباضات یا دردهای شکمی، کم‌خونی و کاهش وزن غیرقابل توجیه از نشانه‌های این سرطان هستند.
دلایل بروز سرطان روده بزرگ چیست؟
مجموعه ای از عوامل مانند نحوه زندگی و محیط زندگی ممکن است مسئول ایجاد آن باشند.
محققان نظریه‌ای دادند مبنی بر اینکه اغلب مردم، ژن‌های خاموشی دارند که قادرند سلول‌های سرطانی را ایجاد کنند. این ژن‌ها تا وقتی که به وسیله عوامل خارجی فعال نشده‌اند خاموش باقی می‌مانند. این عوامل خارجی عبارتند از عفونت، مصرف دخانیات، آلاینده‌های غذا، هوا و آب. اغلب سرطان‌های مجرای گوارشی، در روده بزرگ و راست روده روی می‌دهند، جایی که سرعت عبور غذا کندتر شده و مدت بیشتری سموم در آنجا می‌مانند.
به‌نظر می‌رسد سرطان روده بزرگ در افرادی که چربی حیوانی را به مقدار زیاد و میوه و سبزی تازه را به میزان کم‌مصرف می‌کنند، شیوع بیشتری داشته باشد. همچنین خطر بروز این سرطان در سیگاری‌ها، مصرف‌کنندگان الکل و افراد کم‌تحرک بیشتر است.
آیا می دانید استان های شمالی بالاترین آمار سرطان گوارش را در کشور دارند؟
بالا بودن سطح آب زیرزمینی و نوع کشت زمین‌های کشاورزی (برنج و نیاز به غرقاب کردن زمین)، استفاده بیش از اندازه کودهای ازت دار(مثلا اوره) باعث نفوذ سریع این کودها به آب‌های زیرزمینی می شوند که منبع اصلی سرطان می باشند علاوه برآن وضعیت بسیار بد چاه‌های جذبی فاضلاب(البته اگر وجود داشته باشد) باعث نفوذ این فاضلاب به آب زیرزمینی و درنتیجه با مصرف آب توسط مردم، سبب سرطان گوارش می شود
