آیا سنگ کیسه صفرا خطرناک است؟

کیسه صفرای شما در سمت راست شکم و درست زیر کبد شما قرار دارد. یک ارگان کوچک است به شکل گلابی، که حاوی مایعی به نام صفرا است. این مایع در کبد شما ساخته شده و به هضم چربی‌ها و برخی ویتامین‌های خاص در بدن شما کمک می‌کند. زمانی که غذا میخورید، بدن شما سیگنال‌هایی را برای انتشار آن از طریق یک کانال به درون روده کوچک شما می‌فرستد.در واقع این قسمت همان کیسه صفرا و منبع ذخیره مایع تولید شده توسط کبد است. شایع ترین علت بیماری در کیسه صفرا، سنگ کیسه صفرا است. زمانی که توده‌های صفرا با هم جمع شده و تشکیل جرم‌های جامد را می‌دهند، به آن سنگ کیسه صفرا گویند.

سنگ صفرا چیست؟

شایع ترین علت بیماری در کیسه صفرا، سنگ‌های صفراوی است. زمانی که توده های صفرا با هم جمع میشوند و تشکیل جرم‌های جامد را می‌دهند، به وجود می آید. آنها میتوانند به بزرگی یک توپ گلف باشند. شما ممکن است دارای یک سنگ صفراوی و یا چند تا از آنها باشید.

انواع سنگهای صفراوی

بیشتر سنگها از کلسترول سخت شده، تشکیل شده است. اما افرادی با شرایط خاص مثل افرادی که مبتلا به سیروز ها و یا بیماری سلولهای داسی شکل هستند، بیشتر احتمال دارد دچار انواع دیگری از سنگها به نام “سنگهای رنگدانه ای” شوند. این سنگها از بیلی روبین ساخته شده اند؛ یک ترکیب زرد مایل به قهوه ای که کبد زمانی که گلبول های قرمز قدیمی خون را تجزیه میکند، آن را میسازد.

علائم سنگ صفرا

اگر سنگ کیسه صفرای شما وارد یک کانال شده و جلوی عبور جریان صفرا را بگیرد، کیسه صفرا متورم میشود، که “کلوسیستیت” نامیده میشود، و میتواند موجب حالت تهوع، استفراغ و درد شکم شود. باکتری‌ها نیز میتوانند این مشکل را درست کنند. چنانچه دردی در قسمت فوقانی سمت راست شکم داشته باشید، میتوانید به وجود مشکلات کیسه صفرا شک کنید. این درد زمانی که شما نفس عمیق میکشید، بدتر میشود؛ همچنین شما ممکن است احساس درد در پشت و یا استخوان پهن شانه راست خود داشته باشید. شایع ترین علت بیماری در کیسه صفرا، سنگ کیسه صفرا است. زمانی که توده‌های صفرا با هم جمع شده و تشکیل جرم‌های جامد را می‌دهند، به آن سنگ کیسه صفرا می‌گویند.

عوامل موثر تشکیل سنگ در کیسه صفرا

محققان اعتقاد دارند که استروژن، در تشکیل سنگهای کیسه صفرا نقش دارد. این هورمون جنسی زنانه میتواند میزان کلسترول را در صفرای شما بالا ببرد. بارداری نیز میتواند باعث ساخته شدن چیزی به نام “لجن کیسه صفرا” شود؛ یک مایع ضخیم که بدن شما قادر نیست تا آن را به راحتی جذب کند.

۱. تاریخچه فامیلی

اگر فردی در خانواده شما سنگ کیسه صفرا داشته باشد، پس شانس شما نیز برای داشتن آن بالا می رود. امریکایی های اصیل و امریکایی-مکزیکی ها نسبت به دیگر افراد احتمال بیشتری برای ابتلا به سنگ کیسه صفرا دارند. قبیله ای از آریزونا دارای بالاترین میزان از بیماریهای کیسه صفرا در جهان هستند. محققان فکر میکنند ژنهای خاص میتوانند باعث بالا رفتن میزان کلسترول در صفرا شوند.

۲. چاقی

اگر دچار اضافه وزن هستید ممکن است بدن شما کلسترول بیشتری بسازد؛ که معنی آن این است که احتمال داشتن سنگ کیسه صفرا در شما بالا می رود. همچنین ممکن است شما کیسه صفرایی بزرگتر از حد معمول داشته باشید که آنطور که باید و شاید خوب کار نمیکند. اگر مقدار اضافه وزن شما در قسمت شکم و کمرتان بیشتر از باسن و ران باشد، این نیز ممکن است شانس شما را برای داشتن سنگ کیسه صفرا بالا ببرد.

۳.‍ اگر کاهش وزن خیلی زیادی را به سرعت داشته اید

اگر وزن خود را به سرعت کاهش دهید، بیشتر احتمال دارد تا دچار سنگهای کیسه صفرا شوید. دلیل آن نیز این است که جراحیهای کاهش وزن و رژیم های بسیار کم کالری میتواند برای کیسه صفرای شما بسیار سخت باشد. کاهش وزن و افزایش وزن پی در پی، میتواند مشکل ساز باشد. دوچرخه سواری یک ورزش مفید است؛ امن ترین دوره آن یک دوره آهسته است. هدف باید کاهش وزن کمتر از ۱ کیلو و ۳۶۱ گرم در هفته باشد.

۴. داروهایی که ممکن است موجب سنگ صفرا شوند

قرصهای جلوگیری از بارداری و هورمونهای جایگزین درمان، میتوانند شانس وجود سنگهای کیسه صفرا را بالا ببرند؛ چون آنها دارای استروژن هستند. داروهایی که کمک به کاهش کلسترول شما میکنند، با اختلالات کیسه صفرا مرتبط هستند؛ چون آنها میتوانند باعث افزایش میزان کلسترول در صفرای شما شوند.

۵. دیابت و سنگ صفرا

اگر شما دارای این شرایط باشید که بر کلیه ها اثر میگذارد، ممکن است دارای نوعی از چربی به نام تری گلیسرید در خون خود باشید؛ و این چربی باعث بالا رفتن شانس شما برای داشتن سنگ در کیسه صفرا میشود. محققان همچنین عقیده دارند که کیسه صفرا ممکن است به سیگنال های بدن شما آنطور که باید، واکنش نشان ندهد و در نتیجه باعث ایجاد صفرای اضافه در بدن شما شود.

درمان سنگ کیسه صفرا

برخی از سنگهای کیسه صفرا هیچگاه مشکلی درست نکرده و فقط در جای خود باقی میمانند. آنها را سنگهای آرام یا خاموش می نامند. اما اگر دارای نشانه هایی هستید، پزشکتان ممکن است به شما پیشنهاد جراحی بدهد که “کولیسیستکتومی” Cholecystectomy نامیده میشود و برای خارج کردن سنگهای کیسه صفرا کاربرد دارد. شما بدون جراحی نیز خوب خواهید بود. صفرای ساخته شده در کبد، بطور مستقیم به درون روده شما جریان پیدا خواهد کرد.

رژیم غذایی برای سنگ کیسه صفرا

• در وزن سالم و ثابت باقی بمانید؛ و از کاهش وزن سریع یا رژیم‌هایی که نمی‌شناسید، پرهیز کنید.
• مقدار زیادی فیبر مصرف کنید.
• چربی‌های خوب مثل روغن ماهی و روغن زیتون را در برنامه غذایی خود قرار دهید.
• از مصرف زیاد دانه‌های تصفیه شده پرهیز کنید. بهتر است از نان و غلات کامل در رژیم غذایی خود استفاده کنید. همچنین بهتر است از انواع آردهای سبوسدار به جای آرد سفید و از برنج قهوه ای به جای برنج سفید استفاده کنید.