فهرست محتوا:
هر چند چاقی در انسان با کاهش امید به زندگی همراه است، اما درستی این حرف در تمامی گروه‌های سنی و جنسیتی ثابت شده نیست. برخی از تحقیقات حاکی از آن است که مرگ و میر افراد زیر وزن ایده‌آل (BMI پایین) مشابه افرادی است که مبتلا به چاقی می‌باشند؛ خصوصا در افراد بالای ۶۰ سال. افزایش بافت چربی و به دنبال آن ابتلا به چاقی در افراد بالای ۶۰ سال می‌تواند موجب کاهش جذب مواد غذایی توسط بدن شود. همچنین افراد بالای ۶۰ سال معمولا دچار بی‌اشتهایی ناشی از سن می‌شوند که خطر سوتغذیه پروتئین ـ انرژی را در آن‌ها افزایش می‌دهد.
دلیل اصلی بی‌اشتهایی ناشی از سن کاهش متابولیسم پایه و فعالیت فیزیکی بدن است. R.D.A (جيره غذايي توصيه شده يا Recommended Dietary Allowances ) منتشره سال ۱۹۸۹ مقدار اين كاهش در افراد بالاي ۵۱ سال را تا ۶۰۰ كالري در روز براي مردان و ۳۰۰ كالري براي زنان مشخص نموده است. به همین دلیل تعيين نيازهای غذايی سالمندان با چالش‌هايی همراه است؛ زيرا با وجود اين كه نياز به انرژی در افراد سالمند با کاهش روبه‌رو است، نياز به پروتئين، ويتامين‌ها و مواد معدنی برخلاف انرژی مورد نیاز روزانه به طور چشمگیری افزایش می‌یابد. ميانگين مصرف كالری در مردان بالای ۵۱ سال ۲۳۰۰ كالری در روز و برای زنان، ۱۹۰۰ كالری در روز است و اگر این مقدار به زیر ۱۵۰۰ کالری در روز برسد مشکلات جدی برای سلامتی افراد بالای ۶۰ سال در پی خواهد داشت.
طبق بررسی‌های مربوط به سلامت و تغذيه در آمريكا (مثلUSDA و I,II) HANES) افراد سالمند با خطر مسائل تغذيه‌ای روبرو هستند. سالمندان اغلب چندين ماده مغذی را در حد دو سوم RDA، مصرف می‌کنند، به‌طوری‌كه اخيرا كمبود مصرف برخی مواد مغذی در سالمندان را عامل اصلی خطر بروز بیماری‌های مختلف تشخيص داده‌اند. اين مواد شامل: پروتئين، ريبوفلاوين، فولات، ويتامين B12 و B6، ويتامين C، روی (Zn) و كاروتينوئيدهایی مثل لوتئين و زيگزانتين هستند.
پروتئين
با افزايش سن انسان و كاهش توده اسكلتی (پس از سن ۴۰ سالگی بدن انسان در صورت نداشتن فعالیت بدنی مستمر به‌طور متوسط سالانه ۲ درصد از سلول‌های استخوانی و عضلانی خود را از دست می‌دهد.)، ذخیره پروتئینی بدن کاهش یافته و بدن فرد سالمند نیازمند دریافت پروتئین بیشتر از طریق غذا بوده تا بتواند کمبود حجم ذخیره پروتئین خود را جبران کند. البته مقدار توصيه شده RDA مصرف ۰.۸ گرم پروتئين به ازای هر كيلوگرم وزن بدن برای سنين مختلف افراد بالغ است؛ ولی تحقيقات بعدی نشان داد كه اين مقدار پروتئين برای حفظ موازنه نيتروژن بدن در افراد سالمند كافی نيست. امروزه پیشنهاد می‌گردد روزانه افراد سالمند به ازای هر کیلوگرم وزن بدن خود ۱ گرم پروتئین مصرف کنند تا توازن نیتروژن در بدن این افراد برقرار بماند. در صورت مصرف نشدن میزان کافی از پروتئین در سنین بالای ۶۰ سال بدن این افرا مستعد ابتلا به زخم‌های فشاری (Pressure Ulcers) خواهند بود.
نياز به پروتئين بر حسب شدت و مزمن بودن بيماری افراد تغيير می‌كند. فشارهای فيزيكی و محرک‌های روانی می‌توانند تعادل منفی نيتروژن ايجاد كنند. عفونت، تغيير عملكرد دستگاه گوارشی و تغييرات متابوليک ناشی از بيماری‌های مزمن نیز می‌توانند دفع نیتروژن را افزایش داده و مسبب ایجاد زخم بستر در فرد سالمند گردند.
كربوهيدرات
اختلال تحمل گلوكز در سالمندان می‌تواند منجر به كاهش و يا افزايش قند خون و ايجاد ديابت نوع ۲ شود. در شرايط دريافت انرژی متعادل، تناسب وزن و فعاليت بدنی منظم، حساسيت به انسولين تقويت می‌گردد .
تعديل رژيم غذایی از جمله كنترل مصرف مواد حاوی قند لاكتوز و جانشين نمودن فراورده‌های لبنی كه مشکل كمتری ايجاد می‌کنند (حاوی لاکتوز کمتری هستند، مانند کشک) و يا استفاده از محصولات فرآوری شده با لاكتاز (مثل ماست) می‌تواند مشكلات درد شكمی، نفخ واسهال ناشی از اين مسئله را کاهش دهد. با وجود مشکلات ایجاد شده توسط شیر و دیگر لبنیات باید مواد دارای کلسیم در رژیم غذایی فرد حفظ شود.
مقدار توصيه شده ثابتی برای مصرف كربوهيدرات‌ها موجود نيست. راهنماهای حال حاضر تغذیه‌ای توصيه می‌كنند ۵۰ تا ۶۰ درصد كل كالری مورد نياز روزانه از كربوهيدرات‌ها تامين شود .
چربی‌ها
چربی ها عامل اصلی ایجاد بیماری قلبی (عروق کرونر) در جهان شناخته می‌شوند.
این بیماری اولين علت مرگ و مير در ايالات متحده است؛ هر چند كه شواهدی مبنی بر كاهش خطر حوادث قلبی و عروقی در افراد سالمند بدليل رژيم غذايی مناسب در دست نيست؛ اما تحقیقی که اثبات کند کاهش فاکتور اصلی خطر در میان دیگر افراد برای سالمندان موثر نیست هم انجام نشده است. كاهش سهم مصرف چربی به 30 درصد كل كالری مصرفی، برای كنترل وزن و پيشگيری از سرطان نيز موثر است. محدود سازی بيش از حد چربی و كاهش سهم تامين كالری به كمتر از ۲۰ درصد بر رژيم غذايی اثر گذاشته و کیفیت آن را افزایش می‌دهد. جانشينی مصرف چربی‌های اشباع نشده (نوع monounsaturated يا Polyunsaturated) به جای چربی‌های اشباع شده، با وجود نبود تحقیق در این زمینه در رده سنی بالای 51 سال کماکان مورد تایید پزشکان است.
