سرطان پستان یکی از رایج‌ترین بیماری‌ها در بین زنان و گاه در بین مردان در جهان است. این سرطان شایع به دلایل مختلفی چون سبک زندگی، زمینه ژنتیکی، استرس و فشار عصبی و … در افراد ظاهر می‌گردد. به گفته‌ی رییس انجمن سرطان ایران، از ۳۵ هزار نفری که سالانه جان خود را به علت سرطان از دست می‌دهند، سرطان معده جایگاه اول و سرطان پستان جایگاه دوم را به خود اختصاص داده است. از این آمار ۹۸٪ به زنان و ۲٪ به مردان تعلق دارد. سن مبتلایان به سرطان پستان در ایران نیز ۱۰ تا ۱۲ سال کمتر از کشورهای توسعه‌یافته است.
شایان ذکر است که سرطان سینه جزو سرطان‌هایی است که در صورت پیشگیری و تشخیص به موقع، فرد مبتلا به این بیماری به راحتی و در صحت کامل می‌تواند به زندگی خود ادامه دهد. اما یکی از مهم‌ترین عوامل تاثیرگذار در این بیماری نیز مانند غالب بیماری‌های دیگر، تغذیه است.
تغذیه صحیح یکی از مهم‌ترین راه‌هایی است که می‌تواند خطر ابتلا به سرطان پستان را کاهش دهد. انجمن سرطان آمریکا توصیه می‌کند که افراد به مصرف بیشتر سبزیجات، میوه‌ها، غلات کامل و مصرف کمتر گوشت قرمز، گوشت‌های فرآوری‌شده کمتر (کالباس، سوسیس) و قند مصنوعی روی بیاورند. یک رژیم غذایی سالم می‌تواند به کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های قلبی، دیابت، سکته مغزی و انواع سرطان کمک کند.
رژیم غذایی سالم به شما کمک می‌کند تا علاوه بر کاهش خطر ابتلا به بیماری‌های مختلف، از خطر اضافه وزن و چاقی نیز در امان بمانید. ارتباط تغذیه و سرطان سینه امری واضح و مبرهن است اما اینکه چه نوع مواد غذایی به طور مشخص بر این سرطان تاثیر می‌گذارند، مساله‌ای است که همچنان بر روی آن مطالعه صورت می‌گیرد. اما تا به امروز این شواهد حاکی از آن است که مواد غذایی زیر در کاهش خطر ابتلا به سرطان پستان در افراد تاثیرگذار بوده‌اند.
چربی
بسیاری از مطالعات نشان داده‌اند که سرطان سینه در کشورهایی که رژیم غذایی کم چرب، چربی‌های غیر اشباع و اشباع کم دارند، کمتر رایج است. از سوی دیگر اما مطالعه‌ای که در مورد میزان مصرف چربی خوراکی زنان در ایالات‌متحده مشاهده شده است، نشان می‌دهد که مصرف کم چربی در رژیم غذایی، ارتباطی با کاهش خطر سرطان پستان ندارد. برای این مساله می‌توان دلایل دیگری را چون میزان فعالیت بدنی و عوامل ژنتیکی پیش‌بینی کرد.
سویا
سویا حاوی ترکیبات به نام ایزوفلاونها است. ایزوفلاونها می‌توانند مانند استروژن در بدن عمل کنند و به محافظت از آن در برابر سرطان‌های وابسته به هورمون مانند سرطان پستان کمک کنند. شواهد رو به رشدی وجود دارد که خوردن غذاهای سنتی و سالم مانند توفو ممکن است خطر ابتلا به سرطان سینه، پروستات و یا اندومتری (رحم) را کاهش دهد. این مساله ممکن است به این دلیل باشد که ایزوفلاونها عملا به صورت قوی‌تری می‌توانند از استروژن‌های طبیعی در خون، عمل کنند.
لبنیات فرآوری‌شده
در سال‌های گذشته برخی مطالعات باعث ایجاد نگرانی در این مورد شده که آیا شیر به دست آمده از گاوهای درمان شده با هورمون می‌تواند باعث افزایش خطر ابتلا به سرطان سینه یا سایر انواع سرطان شود یا خیر. اما محققان در مطالعات بعدی موفق به یافتن یک پیوند روشن در این زمینه نشدند. بنابراین تا جای ممکن سعی کنید که از محصولات ارگانیک و غیر فرآوری‌شده استفاده کنید.
قند مصنوعی
یک ضرب‌المثل قدیمی وجود دارد که می‌گوید؛ قند، سرطان را تغذیه می‌کند! اما حقیقت این است که قند مصنوعی روند بیماری سرطان را سریع‌تر نمی‌کند. تمام سلول‌ها، از جمله سلول‌های سرطانی، برای تامین انرژی به قند خون (گلوکز) نیاز دارند و دادن قند بیشتر به سلول‌های سرطانی باعث تسریع رشد آنها نمی‌شود. همانطور که نرساندن قند به آنها نیز باعث کاهش رشد آنها نمی‌شود.
اما تمامی این‌ها باعث نمی‌شود که در مصرف قند زیاده‌روی کنید زیرا خوردن افراطی مواد غذایی با قند و شکر مصنوعی، باعث اثر طولانی مدت بر بدن و بروز بیماری‌های مختلفی چون دیابت و افزایش خطر ابتلا به سرطان‌های مختلف می‌گردد.
در معاینه‌ی خانگی سرطان پستان باید دنبال چه بگردم؟
مهم است بدانید که دردهای ناحیه پستان لزوما به معنی نشانه‌ی سرطان نیست اما همیشه باید مراقب غده‌های ریز و درشتی که در ناحیه سینه رشد کرده‌اند بود زیرا آنها می‌توانند اولین نشانه‌های بیماری در شما باشند. البته باید به دردهایی که به صورت مزمن و ادامه‌دار هستند، توجه نمود. در ادامه طبق عکس به توضیح روش معاینه‌ی خانگی خواهیم پرداخت.
۱- سینه‌های خود را به دقت لمس کنید. آیا غده یا ورم غیر طبیعی احساس می‌کنید؟ آیا به یک توده یا تورم در قسمت بالای سینه یا زیر بغل خود برخورده‌اید؟ توجه داشته باشید که برخی از این توده‌ها قابل دیدن نیستند اما با لمس کردن به وجود آنها پی می‌بریم.
۲- به دنبال تغییرات ظاهری بگردید. آیا ظاهر یا سایز هر دو یا یکی از سینه‌های شما تغییر کرده است؟ به عنوان مثال ممکن است یکی از سینه‌های شما پایین‌تر از دیگری باشد.
۳- به بافت پوست سینه‌ی خود توجه کنید. آیا قسمتی از آن چروک یا کمرنگ شده است؟
۴- آیا تغییر رنگ بر روی سینه‌ی خود مشاهده می‌کنید؟ هرگونه التهاب یا قرمزی می‌تواند نشانه‌ی یک بیماری باشد.
۵- نوک پستان‌های خود را به دقت مشاهده کنید. برای مثال تو رفتگی نوک پستان می‌تواند نشانه‌ی مساله‌ی جدی‌‌تری باشد.
۶- آیا نوک هر دو یا یکی از سینه‌های شما ترشح غیرمعمول دارد؟
۷- آیا هرگونه کبره بستن یا خارش غیر معمولی در ناحیه اطراف نوک پستان خود مشاهده می‌کنید؟
تذکر مهم:
در صورت داشتن هر کدام از این علائم ذکر شده لازم است که هر چه سریع‌تر به پزشک متخصص مراجعه کنید. همچنین در صورت داشتن زمینه ژنتیکی و سابقه سرطان پستان در خانواده، لازم است که بعد از ۲۰ سالگی، تحت نظر پزشک باشید. در شرایط عادی نیز باید پس از ۴۰ سالگی، آزمایشاتی نظیر ماموگرافی و سایر تست‌های غربال‌گری، به صورت منظم صورت گیرد.
