وگان چیست؟ (قسمت دوم)

همانطور که در قسمت قبل در مورد آن صحبت کردیم، وگان یکی از شاخه‌های گیاهخواری می‌باشد اما با گیاهخواری تفاوت دارد. وگان‌ها نیز مانند گیاهخوارها اساس غذایی‌شان موادغذایی گیاهی است اما تفاوت بسیار بزرگ این دو، عدم استفاده هرگونه محصول گیاهی مانند لبنیات، توسط وگان‌ها است. اما همیشه درباره‌ی اینکه چه چیزهایی در رژیم وگان مجاز و چه چیزهایی مجاز نیست، ابهام وجود دارد. پاسخ به این سوال را در ادامه‌ خواهیم خواند. همچنین به معرفی انواع رایج رژیم وگان می‌پردازیم.

 انواع مختلفی از رژیم‌ها وجود دارند که آن را زیرمجموعه رژیم وگان می‌دانند اما ۵ دسته‌ای که در ادامه آنها را معرفی خواهیم کرد، رایج‌تر و محبوب‌ ‌تر از سایرین هستند.

۱-                    وگان‌های رژیمی(Dietary vegans:): این دسته از وگان‌ها تمامی موادغذایی مصرفی خود را با موادغذایی بر پایه‌ گیاهان جایگزین می‌کنند و از خوردن محصولات حیوانی اجتناب می‌کنند اما آنها فقط در رژیم غذایی خود وگانیسم را رعایت می‌کنند و در زندگی روزمره خود از محصولاتی همچون چرم که از حیوانات به دست آمده، استفاده می‌کنند.

۲-                    وگان‌های مصرف‌کننده غذای کامل (Whole-food vegans): غذای کامل یک ترکیب وصفی نیست! غذای کامل به آن دسته از موادغذایی می‌گویند که یا فرآوری‌نشده و تصفیه‌نشده باشد و یا تصفیه و فرآوری آن بسیار اندک باشد که در خواص آن ماده‌ی غذایی تغییری ایجاد نکند. غلات و حبوبات، دانه‌ها، آجیل، میوه‌ها، سبزیجات و … از نمونه‌های مواد غذایی وگان‌های مصرف‌کننده غذای کامل هستند.

۳-                    وگان‌های هله‌وهوله‌خوار(Junk-food vegans): تعجب نکنید! حتی در رژیمی به این سالمی نیز، انسان‌ها جنبه‌های ناسالم آن را پیدا می‌کنند! وگان‌های هله‌وهوله‌خوار به وگان‌هایی گفته می‌شود که تکیه اصلی آنها در رژیم غذایی به مواد غذایی شدیدا فرآوری‌شده‌ی گیاهی مانند گوشت وگانی، سیب‌زمینی ‌سرخ‌کرده، دسرهای آماده وگانی مانند بیسکوییت یا بستنی غیرلبنی و … است.

۴-                    وگان‌های خام‌خوار(Raw-food vegans): این دسته از وگان‌ها تمامی موادغذایی که بر پایه گیاه باشد مانند میوه، سبزی، پروتئین‌های گیاهی و … را مصرف می‌کنند اما به شیوه‌ی خاص خودشان. آنها یا موادغذایی را خام و یا در دمای زیر ۴۸ درجه سانتی‌گراد می‌پزند و مصرف می‌کنند.

۵-                    وگان‌های کم‌چربی/خام‌خوار(Low-fat, raw-food vegans): این دسته از وگان‌ها که می‌شود آنها را زیرمجموعه‌ی وگان‌های خام‌خوار دانست، در رژیم غذایی روزانه‌ی خود موادغذایی گیاهی پرچربی چون آجیل، آووکادو و نارگیل را مصرف نمی‌کنند و به جای آن فقط از میوه‌های دیگر استفاده می‌کنند. به همین دلیل به آنها میوه‌خوار نیز گفته می‌شود. آنها همچنین ممکن است گاهی به مقدار بسیار کم نیز از موادغذایی گیاهی دیگر استفاده کنند.

بدیهی است که تمامی مواد غذایی که از حیوانات به دست می‌آید یا مواد تشکیل‌دهنده‌ی آنها حیوانی است، در این رژیم ممنوع است. مانند:

گوشت

لبنیات

تخم‌مرغ

ماهی

عسل

همچنین این ممنوعیت‌ها شامل آلبومین، کازئین، کارمین، ژلاتین، اسیدلاکتیک، پپسین، شلاک، ویتامین D3، اسیدهای چرب یا برخی از مواد مشتق شده از حیوانات نیز، می‌باشد.

اجتناب از خوردن گوشت و سایر پروتئین‌های حیوانی به این معنی نیست که شما تا آخر عمرتان برای تامین پروتئین مورد نیاز بدن خود ناچار به خوردن گیاهان یا دانه‌های توفو شوید! در واقع بسیاری از غذاهای روزمره یا وگان هستند یا با چند تغییر کوچک به راحتی جزو رژیم وگان می‌شوند.

خورشت یا خوراک لوبیا، عدسی، برگرهای گیاهی، پیتزای گوجه‌فرنگی، کوکی‌ها، ناچو با سالسای مکزیکی، حمص یا هوموس لبنانی، انواع ساندویچ‌ها و پاستاها و … تنها نمونه‌هایی از غذاهایی هستند که در غذاهای روتین زندگی ما بودند و خود بی‌خبر از وگان بودن آنها بودیم.

غذاهای مبتنی بر گوشت به راحتی می‌توانند با موادغذایی زیر جایگزین شوند:

لوبیا

عدس

سیتان(گوشت گندم)

تِمپه(یکی از فرآورده‌های سویا)

آجیل

غلات و حبوبات

وگان‌ها محصولات لبنی را با شیرهای گیاهی، توفو را با تخم‌مرغ پخته و تخم‌مرغ خام را با دانه‌های کتان و دانه‌ی چیا جایگزین می‌کنند. همچنین به جای عسل می‌توان از ملاس که یک شیرین‌کننده‌ی سالم بر پایه‌ی گیاهی است، استفاده کرد.

فراموش نکنید که مصرف تمامی انواع میوه‌ها، سبزیجات و گیاهان، غلات و حبوبات و … نیز در رژیم وگان مجاز است.

در نهایت برای تنوع نیز وگان‌ها می‌توانند از موادغذایی فرآوری‌شده‌ی وگان‌ها مانند گوشت‌های وگان، پنیر وگان، دسر وگان و … استفاده کنند.

اگر شما هم جزو کسانی بودید که گمان می‌کردید، رژیم‌های گیاهخواری مانند وگانیسم از امور نشدنی این دنیا هستند، امیدواریم که با خواندن این مقاله و قسمت پیشین آن نظرتان تا حدودی تغییر کرده باشد! در مطالب آتی با دستورپخت‌های مخصوص وگان، شما را بیشتر با این مبحث آشنا خواهیم کرد.