فهرست محتوا:
مواد معدنی
افزایش سن باعث تغييرات فيزيولوژيكی میگردد كه بر جذب و نیاز بدن به چندين ماده مغذی اساسی اثر میگذارد. تحقيقات غذايی در سالمندان حاکی از آن است كه شيوع سوتغذيه در این سنین نسبتا پايين بوده ولی سوتغذيههای ناشی از بیماری (Sub clinical) میتواند بر روی عملکرد طبیعی فرد تاثیر گذارد. در سالمندان خطر كمبود مواد معدنی خصوصا در زمانی که مصرف مواد غذایی آنها به هر دلیلی کاهش یابدوجود دارد و با توجه به اینکه هنوز اطلاعات كافی از میزان مواد معدنی، غذايی و متابوليسم بدن در سنين مختلف در دسترس نيست، راهنماهای جديد تغذيهای بر تغذيه با مواد غذايی با كيفيت بالا در سنین بالای ۵۰ سال تاكيد میكنند.
بر طبق یافتههای حال حاضر در مورد تغییرات سیستم تغذیهای در سنین پس از ۵۰ سال تنها میتوان به موارد زیر در خصوص مواد معدنی اشاره کرد:
کلسیم و فسفر
در این سنین از دست رفتن بافت استخوانی موجب پوكی استخوان میشود؛ همچنین كاهش اسيديته معده و در نتیجه کاهش جذب كليسم، نياز به دريافت بيشتر كلسيم از طریق رژیم روزانه را ضروری مینماید. توصيه سال 1998 برای مصرف كلسيم، افزايش مصرف كليسم روزانه تا ۱۲۰۰ ميلیگرم برای مردان و زنان بالای پنجاه و یک سال است. برای همين گروه سنی، كاهش مصرف فسفر روزانه تا ۷۰۰ ميلیگرم توصيه شده است.
آهن
با افزايش سن، بهطور طبیعی ذخیرهسازی آهن در بدن افزايش مییابد، لذا کم خونی ناشی از كمبود آهن در جمعيت سالمندان، میتواند مربوط به خونريزیهای دستگاه گوارش، بيماریهای بدخيم، زخم معده و اثنیعشر و يا مصرف گروه دارويی NSAIDS (ضد التهابهای غير استروئیدی) باشد.
روی (زینک)
جذب ماده معدنی روی در سنین پس از ۵۰ سالگی بدليل كاهش كلی دريافت انرژی كاهش يافته و به كمتر از سطح توصيه شده برای افراد بالغ که روزانه ۱۵ میلیگرم برای مردان و ۱۲ ميلیگرم برای زنان است میرسد.
به دلیل عدم وجود شاخصهای مشخص از میزان روی مورد نیاز در سنین بالا، گفتن اینکه آیا باید در این سنین از مکملهای حاوی روی استفاده شود یا نه مشکل است؛ اما توصیه شده است در سنین پس از ۵۰ سالگی غذاهایی همچون جگر گوساله، گوشت گاو و عدس در رژیم روزانه استفاده گردد.
سالمندانی كه از مصرف غذای گوشتی خودداری میکنند؛ بدليل پايين بودن جذب روی از طریق دیگر مواد غذایی، در خطر كمبود ماده معدنی روی در بدن خواهند بود. كمبود روی میتواند موجب آسیب سیستم ایمنی، بیاشتهایی، كاهش حس چشایی، تاخير در بهبود زخمها و افزايش احتمال ابتلا به زخم بستر شود.
سدیم
برای سديم نيز RDA ثابتی وجود ندارد. مصرف سديم اغلب همراه بيماری فشار خون بوده اما تعيين اينكه كداميک از افراد مبتلا به فشار خون به مصرف سديم حساس هستند كار مشكلی است. به همین دلیل توصیه به همه افراد، مصرف روزانه ۲ تا ۴ گرم سديم است. از طرفی كمبود سطح سرمی سديم یکی از آسیبهای شایع در سالمندان بستری در بيمارستان بوده و بايد میزان مصرف سدیم در سنین پس از ۵۰ سال مورد توجه قرار گيرد.
آب
آب تقريبا ۵۰ درصد وزن بدن در سنین پس از ۵۰ سالگی را تشكيل میدهد. اين نشان دهنده كاهش ده درصدی میزان آب بدن نسبت به سنین زیر ۵۰ سال است. اين كاهش به کم شدن بافت عضلانی ارتباط مستقیم دارد. تامین روزانه مايعات بدن امر مهمی است، خصوصا در افرادی كه تمرينات بدنی منظم دارند، پروتئين زياد مصرف میكنند، داروهای ادرارآور يا ملين مصرف میكنند و يا در مناطق گرمسير سکونت دارند. همچنين در افراد دچار بیاختياری، وضعيت آب بدن بايد مورد بررسی قرار گیرد. كم آبی (دهيدراسيون) شايعترين علت اختلال آب و الكتروليت در افراد سالمند است. كاهش احساس تشنگی، كاهش مصرف مايعات، مشكل دسترسی به آب و كاهش توان نگه داری آب بدن توسط كليه از مهمترین عوامل ايجاد کم آبی شديد در سالمندانهستند.
كمبود مصرف مايعات در زمان وقوع اسهال يا تب در سالمندان میتواند باعث ايجاد علايم كمبود آب شديد شده و فرد نيازمند بستری در بيمارستان گردد. بررسی وضعيت مايعات و آب بدن جزو ارزيابیهای اوليه و پيشرفته در سالمندان است. نياز به مايعات تحت تاثير فعاليت بدنی و شرايط نامحسوس از دست دادن آب (مثل تعريق) و غلظت ادرار دفع شده است. در كل مصرف ۳۰ تا ۳۵ سیسی آب به ازای هر كيلوگرم از وزن بدن میتواند نیاز بدن افراد بالای ۵۰ سال به آب را تامین کند.