در ادامه مقاله محاسبه BMI در دوران بارداری ۱

وزن پیش از بارداری

وزن پیش از بارداری مهمترین شاخص جهت تعیین نمایه توده بدنی مادر است و حداکثر می توان وزن تا سه ماه قبل از بارداری را به عنوان وزن پیش از بارداری ملاک عمل قرار داد؛ به شرط این که مادر در طی این سه ماه تغییرات وزنی واضحی (بیش از حالت معمول) نداشته باشد. ملاک ثبت وزن در پیش از بارداری، ثبت آن توسط تیم سلامت و کارکنان بهداشتی است.

وزن‌گیری برای مادر‌های باردار در تک قلویی

جدول ۱- میزان افزایش وزن برای مادران باردار بالاتر از ۱۹ سال در بارداری تک قلویی بر اساس نمایه توده بدنی قبل از بارداری

الگوی وزن‌گیری مهم است. افزایش وزن باید تدریجی باشد. این افزایش وزن به طور متوسط طی سه ماهه دوم و سوم در مادر‌ان کم وزن ۵/۰ کیلوگرم، مادر‌انی که وزن طبیعی دارند ۴/۰ کیلوگرم، و مادر‌انی که دارای اضافه وزن هستند حدود ۳/۰ کیلوگرم و در مادر‌ان چاق ۲/۰ کیلوگرم در هفته می‌باشد.

چند نکته

الف) افزایش وزن در سه ماهه اول بارداری در حدود ۰.۵ تا ۲ کیلوگرم می‌باشد.

ب) افزایش وزن مناسب جهت مادر‌ان دارای نمایه توده بدنی ۳۵ یا بیشتر باید توسط کارشناس تغذیه تعیین شود.

ج) در زنان کوتاه قد (کمتر از ۱۵۷ سانتی متر) افزایش وزن باید در محدوده حداقل میزان دامنه ارائه شده باشد. ضمنا در زنان خیلی کوتاه قد (کمتر از ۱۵۰ سانتی متر) نیز این موضوع باید رعایت شود.

میزان افزایش وزن برای مادر‌های باردار در دو قلویی:

میزان افزایش وزن توصیه شده برای مادر‌ان باردار دو قلو (جدول ۲) بر حسب وزن قبل از بارداری با نمایه توده بدنی طبیعی ۱۷ الی ۲۵ کیلوگرم، برای مادر باردار دچار اضافه وزن ۱۴ الی ۲۵ کیلوگرم و برای مادر باردار چاق ۱۱ الی ۱۹ کیلوگرم است.

جدول ۲- میزان افزایش وزن در بارداری دو قلویی بر اساس نمایه توده بدنی قبل از بارداری

* افزایش وزن مادران کم وزن دوقلو توسط کارشناس تغذیه تعیین شود.

نکته۱: افزایش وزن توصیه شده در سه ماهه اول بارداری این گروه از مادران ۱.۵ الی ۲.۵ کیلوگرم می‌باشد.

نکته۲: در موارد سه قلویی، میزان وزن‌گیری توصیه شده برای مادر‌ان باردار در حدود ۲۲.۵ تا ۲۷ کیلوگرم می‌باشد. از این میزان مادر باید تا هفته ۲۴ حداقل ۱۶ کیلوگرم افزایش وزن داشته باشد.

میزان وزن‌گیری مادری که در سه ماهه اول بارداری (هفته های 2 تا ۱۲) است

بهترین معیار تعیین محدوده‌ی وزن‌گیری مناسب مادران در بارداری استفاده از نمایه توده بدنی (BMI) بر پایه وزن قبل از بارداری است. اگر وزن پیش از بارداری ثبت نشده باشد و یا خود مادر با اطمینان کامل آن‌را نمی‌داند، وزن مادر باردار در اولین وزن‌کشی (طی ۱۲ هفته اول بارداری) به عنوان وزن ابتدایی بارداری در نظر گرفته می‌شود؛ به شرط این که مادر در اثر تهوع و استفراغ بارداری، کاهش وزن شدیدی نداشته باشد. سپس با استفاده از فرمول یا نوموگرام، وضعیت تغذیه مادر بر اساس نمایه توده بدنی (BMI) تعیین می‌گردد و بر مبنای آن محدوده افزایش وزن مطلوب مشخص می‌شود. در این حالت ابتدای بارداری از روی محور خط صفر شروع می‌شود.

نکته: در مادرانی که وزن قبل از بارداری مشخص نیست و مادر در اثر تهوع و استفراغ زیاد، کاهش وزن شدید نیز داشته، وضعیت وزن و نحوه رسیدگی به او، توسط کارشناس تغذیه تعیین می‌گردد.

میزان وزن‌گیری مادری که در سه ماهه دوم بارداری (هفته های ۱۳ تا ۲۵ ) است

در صورتی که اولین وزن‌کشی مادر در هفته‌های ۱۳ تا ۲۵ بارداری باشد و وزن قبل از بارداری و یا وزن سه ماهه اول بارداری ثبت نشده باشد، با استفاده از جدول شماره ۳ می‌توان به این صورت عمل نمود:

در صورتی که مادر در روند افزایش وزن مشکلی نداشته است، میزان افزایش وزن مادر در این بارداری را از وزن فعلی او کم کرده سپس نمایه توده بدنی مادر را محاسبه می‌کنیم.

جدول شماره ۳: میزان افزایش وزن مادر در هفته های ۱۳ تا ۲۵ بارداری

میزان وزن‌گیری مادری که در سه ماهه سوم بارداری (هفته های ۲۶ تا ۴۰) است

مادر بارداری که اولین وزن‌کشی او در سه ماهه سوم بارداری بوده و وزن قبل از بارداری، یا وزن سه ماهه اول بارداری وی ثبت نشده باشد، باید برای میزان افزایش وزن مناسب به کارشناس تغذیه مراجعه کرده تا از آسیب‌های احتمالی تغذیه‌ای به مادر و کودک جلوگیری شود.